Οι ειδικοί προειδοποιούν διαρκώς: Η χρήση μάσκας και ο καλός αερισμός του χώρου βοηθούν στη μείωση της εξάπλωσης του κορωνοϊού. Η El Pais ετοίμασε ένα μοναδικό παράδειγμα, με τρία καθημερινά σενάρια σε ένα σπίτι, ένα μπαρ και μια σχολική αίθουσα.
Ο κίνδυνος μετάδοσης του κορωνοϊού είναι υψηλότερος σε εσωτερικούς χώρους, αλλά μπορεί να μειωθεί εφαρμόζοντας όλα τα διαθέσιμα μέτρα για την καταπολέμηση της μόλυνσης μέσω αερολυμάτων. Ακολουθεί μια επισκόπηση της πιθανότητας μόλυνσης σε τρία καθημερινά σενάρια, με βάση τα μέτρα ασφαλείας που χρησιμοποιήθηκαν αλλά και τη διάρκεια της έκθεσης.
Δωμάτιο σπιτιού
Έξι άνθρωποι συγκεντρώνονται σε ένα σπίτι, ένας από τους οποίους έχει μολυνθεί. Περίπου το 31% των εστιών κορωνοϊού που καταγράφηκαν στην Ισπανία προκαλούνται από τέτοιου είδους συγκεντρώσεις, κυρίως μεταξύ οικογένειας και φίλων.
Ανεξάρτητα από το εάν διατηρούνται οι ασφαλείς αποστάσεις, εάν τα 6 άτομα περάσουν 4 ώρες μαζί μιλώντας δυνατά, χωρίς να φορούν μάσκα, σε ένα δωμάτιο χωρίς εξαερισμό, όλα τα υπόλοιπα 5 άτομα θα μολυνθούν.
Εάν φορούν μάσκα, 4 επιπλέον άτομα διατρέχουν κίνδυνο μόλυνσης. Οι μάσκες από μόνες τους δεν θα αποτρέψουν τη μόλυνση εάν η έκθεση παραταθεί.
Ο κίνδυνος μόλυνσης μειώνεται σε κάτω από ένα άτομο εάν η ομάδα χρησιμοποιεί μάσκες, μειώσει τη διάρκεια της συγκέντρωσης κατά το ήμισυ και αερίζει τον χώρο που χρησιμοποιεί.
Ο κορωνοϊός εξαπλώνεται μέσω του αέρα, ειδικά σε εσωτερικούς χώρους. Αν και δεν είναι τόσο μολυσματικός όσο η ιλαρά, οι επιστήμονες αναγνωρίζουν τον ρόλο που διαδραματίζει η μετάδοση αερολυμάτων –μικροσκοπικά μεταδοτικά σωματίδια που εκπνέονται από ένα μολυσμένο άτομο και παραμένουν αιωρούμενα στον αέρα ενός εσωτερικού περιβάλλοντος. Πώς λειτουργεί η μετάδοση; Και, το πιο σημαντικό, πώς μπορούμε να τη σταματήσουμε;
Προς το παρόν οι υγειονομικές Αρχές αναγνωρίζουν ότι υπάρχουν τρία «οχήματα» μετάδοσης του κορωνοϊού:
1. Τα μικρά σταγονίδια που εκτοξεύονται όταν μιλά ή βήχει κάποιος, τα οποία μπορεί να καταλήξουν στα μάτια, στο στόμα ή στη μύτη των ανθρώπων που στέκονται κοντά. 2. Οι μολυσμένες επιφάνειες, παρόλο που τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ δείχνουν ότι αυτός είναι ο λιγότερο πιθανός τρόπος για την πρόσληψη του ιού, ένα συμπέρασμα που υποστηρίζεται από την παρατήρηση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων πως δεν έχει υπάρξει ούτε μία περίπτωση κορωνοϊού που να έχει προκληθεί από μολυσμένη επιφάνεια. 3. Η μετάδοση μέσω αερολυμάτων: η εισπνοή αόρατων μολυσματικών σωματιδίων που εκπνέονται από ένα μολυσμένο άτομο, μόλις φύγουν από το στόμα, μια συμπεριφορά παρόμοια με αυτή του καπνίσματος. Χωρίς εξαερισμό, τα αερολύματα παραμένουν αιωρούμενα στον αέρα και γίνονται όλο και πιο πυκνά καθώς περνά η ώρα.
Πόσο αυξάνεται ο κίνδυνος με τις φωνές
Στην αρχή της πανδημίας, θεωρήθηκε ότι τα μεγάλα σταγονίδια που αποβάλλουμε όταν βήχουμε ή φτερνιζόμαστε ήταν το κύριο μέσο μετάδοσης. Αλλά τώρα γνωρίζουμε πως το να φωνάζεις ή να τραγουδάς σε εσωτερικούς χώρους, με ανεπαρκείς αεριζόμενους χώρους για μεγάλο χρονικό διάστημα, αυξάνει επίσης τον κίνδυνο μετάδοσης. Αυτό συμβαίνει επειδή η ομιλία με δυνατή φωνή απελευθερώνει 50 φορές περισσότερα σωματίδια από ιούς απ' ό,τι όταν δεν μιλάμε καθόλου. Αυτά τα αερολύματα, εάν δεν διαχέονται μέσω εξαερισμού, αυξάνονται όλο και περισσότερο, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο μόλυνσης. Οι επιστήμονες έχουν δείξει ότι αυτά τα σωματίδια -τα οποία απελευθερώνουμε επίσης στην ατμόσφαιρα όταν απλώς αναπνέουμε και τα οποία μπορούν να ξεφύγουν από ακατάλληλα κατασκευασμένες μάσκες- μπορούν να μολύνουν άτομα που περνούν περισσότερο από λίγα λεπτά σε ακτίνα 5 μέτρων από ένα μολυσμένο άτομο, ανάλογα με τη διάρκεια του χρόνου και τη φύση της αλληλεπίδρασης.
Στο ακόλουθο παράδειγμα περιγράφονται ποιες συνθήκες αυξάνουν τον κίνδυνο μετάδοσης σε αυτή την κατάσταση.
Κάθε πορτοκαλί κουκκίδα αντιπροσωπεύει μια δόση αναπνευστικών σωματιδίων ικανών να μολύνουν κάποιον σε περίπτωση εισπνοής
Την άνοιξη, οι υγειονομικές Αρχές απέτυχαν να επικεντρωθούν στη μετάδοση αερολυμάτων, αλλά πρόσφατες επιστημονικές μελέτες ανάγκασαν τον ΠΟΥ και το CDC να το αναγνωρίσουν. Ένα άρθρο στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Science διαπίστωσε ότι υπάρχουν «συντριπτικές ενδείξεις» πως η αερομεταφερόμενη μετάδοση είναι μια «σημαντική οδός μετάδοσης» για τον κορωνοϊό και το CDC σημειώνει τώρα πως «υπό ορισμένες συνθήκες, φαίνεται να έχουν μολύνει άλλους που ήταν σε απόσταση μεγαλύτερη των 6 μέτρων. Αυτές οι μεταδόσεις πραγματοποιήθηκαν σε κλειστούς χώρους που είχαν ανεπαρκή αερισμό. Μερικές φορές, το μολυσμένο άτομο αναπνέει έντονα, για παράδειγμα όταν τραγουδάει ή αθλείται».
Μπαρ ή εστιατόριο
Τα κρούσματα κορωνοϊού σε εκδηλώσεις και σε μαγαζιά, όπως μπαρ και εστιατόρια, αντιπροσωπεύουν σημαντικό αριθμό μεταδοτικών επιπτώσεων στα κοινωνικά περιβάλλοντα. Επιπλέον, είναι τα πιο εκρηκτικά: κάθε ξέσπασμα κορωνοϊού σε ένα νυχτερινό κέντρο διασκέδασης μολύνει κατά μέσο όρο 27 άτομα, σε σύγκριση με μόνο 6 κατά τη διάρκεια οικογενειακών συγκεντρώσεων -όπως εξηγείται στο πρώτο γράφημα. Ένα από αυτά τα «ξεσπάσματα» κορωνοϊού συνέβη σε ένα κλαμπ στην Κόρντομπα της Ισπανίας, όπου 73 άτομα βρέθηκαν θετικά στον κορωνοϊό μετά από μια βραδινή έξοδο.
Το παράδειγμα του μπαρ
Σε αυτό το μπαρ, η χωρητικότητα έχει μειωθεί στο 50%. Υπάρχουν 15 πελάτες και τρία άτομα προσωπικό. Τα παράθυρα είναι κλειστά και δεν υπάρχει μηχανικός εξαερισμός.
Στη χειρότερη περίπτωση, εάν δεν ληφθούν μέτρα, 14 από τους πελάτες θα μολυνθούν μετά από 4 ώρες.
Εάν οι μάσκες χρησιμοποιηθούν με συνέπεια, ο κίνδυνος μόλυνσης μειώνεται σε 8 νέα κρούσματα.
Εάν οι χώροι αεριστούν -κάτι που μπορεί να γίνει με μια καλή μονάδα κλιματισμού- και ο χρόνος παραμονής στο μπαρ μειωθεί, υπάρχει ο κίνδυνος μόλυνσης ενός ατόμου.
Σχολεία
Τα σχολεία αντιπροσωπεύουν μόνο το 6% των εστιών κορωνοϊού που καταγράφηκαν από τις ισπανικές υγειονομικές Αρχές. Η δυναμική της μετάδοσης μέσω αερολυμάτων στην τάξη αλλάζει εντελώς ανάλογα με το αν το μολυσμένο άτομο -ή ο «ασθενής μηδέν»- είναι μαθητής ή δάσκαλος. Οι εκπαιδευτικοί μιλούν περισσότερο από τους μαθητές και ανεβάζουν την ένταση της φωνής τους για να ακουστούν, γεγονός που πολλαπλασιάζει την απέλαση πιθανώς μεταδοτικών σωματιδίων. Εν συγκρίσει, ένας μαθητής μιλά μόνο περιστασιακά. Σύμφωνα με τις οδηγίες του Ισπανικού Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας (CSIS), η ισπανική κυβέρνηση συνέστησε να αερίζονται οι αίθουσες διδασκαλίας -παρόλο που αυτό μπορεί να προκαλέσει δυσφορία τους ψυχρότερους μήνες- ή να χρησιμοποιηθούν μονάδες εξαερισμού (κάτι αντίστοιχο ζητήθηκε και στη Γερμανία).
Το παράδειγμα της σχολικής αίθουσας
Το πιο επικίνδυνο σενάριο είναι μια τάξη χωρίς εξαερισμό και ο δάσκαλος-«ασθενής μηδέν» ως το μολυσμένο άτομο.
Εάν περάσουν δύο ώρες στην τάξη με έναν μολυσμένο δάσκαλο, χωρίς να ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση του αριθμού των αερολυμάτων, υπάρχει κίνδυνος να μολυνθούν έως και 12 μαθητές.
Εάν όλοι φορούν μάσκα, ο αριθμός που θα μπορούσε να μολυνθεί μειώνεται σε πέντε. Στα ξεσπάσματα κορωνοϊού, έχει σημειωθεί ότι οποιοσδήποτε από τους μαθητές θα μπορούσε να μολυνθεί ανεξάρτητα από την εγγύτητά του με τον δάσκαλο, καθώς τα αερολύματα κατανέμονται τυχαία στο δωμάτιο που δεν έχει αερισμό.
Εάν ο χώρος αερίζεται κατά τη διάρκεια του μαθήματος, είτε με καθαρό αέρα είτε μηχανικά, και η τάξη σταματά μετά από μία ώρα για να ανακυκλωθεί πλήρως ο αέρας, ο κίνδυνος μειώνεται σημαντικά.
