Τα είδη διπλής χρήσης είναι αγαθά και τεχνολογία με νόμιμες εμπορικές χρήσεις οι οποίες, όμως, μπορούν να χρησιμοποιηθούν καταχρηστικά όταν πέσουν σε λάθος χέρια (πχ, κατασταλτικά καθεστώτα, τρομοκράτες).
Από χημικά μέχρι ηλεκτρονικούς υπολογιστές, κι από μη επανδρωμένα σκάφη μέχρι κρυπτογράφηση δεδομένων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψηφίζει αύριο, Πέμπτη, νέους κανόνες για τις εξαγωγές ειδών διπλής χρήσης, με στόχο την καλύτερη προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τη συνεκτίμηση νέων τεχνολογιών.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η αναγνώριση προσώπου, ίσως ένα από τα μεγαλύτερα τεχνολογικά επιτεύγματα των τελευταίων ετών. Τι συμβαίνει, όμως, όταν τεχνολογίες όπως αυτή πέφτουν σε λάθος χέρια; Μαζί με πολλές άλλες τεχνολογίες, όπως οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές υψηλών επιδόσεων, τα μη επανδρωμένα σκάφη και το εξειδικευμένο λογισμικό, η αναγνώριση προσώπου σύντομα θα ανήκει σε μια κατηγορία γνωστή ως είδη διπλής χρήσης.
Η ΕΕ διαθέτει ήδη σύστημα ελέγχου των εξαγωγών ειδών διπλής χρήσης, ωστόσο είναι απαραίτητο πλέον αυτό το σύστημα να προσαρμοστεί στις μεταβαλλόμενες τεχνολογικές, οικονομικές και πολιτικές συνθήκες. Οι νέοι κανόνες θα προσθέσουν τις τεχνολογίες κυβερνοεπιτήρησης, όπως η αναγνώριση προσώπου, στον κατάλογο των ειδών διπλής χρήσης. Το σύστημα ελέγχου των εξαγωγών σημαίνει ότι η ΕΕ θα μπορεί, με αυξημένη διαφάνεια, να γνωρίζει τι εξάγει και σε ποιον, ή τουλάχιστον σε ποιες χώρες.
Είναι σημαντικό ότι οι ευρωβουλευτές πίεσαν και πέτυχαν να συμπεριληφθούν στους κανόνες οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως αιτία για την άρνηση χορήγησης αδειών εξαγωγών.
Η λίστα περιλαμβάνει φυσικά και πιο παραδοσιακά είδη διπλής χρήσης, όπως οι πρόδρομες χημικές ουσίες για την κατασκευή εκρηκτικών ή λέιζερ και οι νέοι κανόνες θα ενισχύσουν τη δράση της ΕΕ για τη μη διάδοση όπλων μαζικής καταστροφής και τη διασφάλιση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου.
Σημειώνεται ότι η ΕΕ παρέχει τους ασφαλέστερους ελέγχους διπλής χρήσης στον κόσμο.