Οι ηγέτες των χωρών μελών της ΕΕ αποφάσισαν απόψε την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία, μια απόφαση που χαιρετίστηκε ως «νίκη» από τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Την αιφνιδιαστική ανακοίνωση έκανε στα social media ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, ενώ βρίσκονταν σε εξέλιξη η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες.
Καθεστώς υποψηφιότητας, ανακοίνωσε ο κ. Μισέλ, χορηγήθηκε από το Συμβούλιο στη Γεωργία, ενώ οι διαπραγματεύσεις με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη θα ξεκινήσουν όταν επιτευχθεί ο απαραίτητος βαθμός συμμόρφωσης με τα κριτήρια ένταξης στην ΕΕ.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «αποφάσισε να ξεκινήσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία και τη Μολδαβία, ανέφερε σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ ο πρόεδρός του, Σαρλ Μισέλ κάνοντας λόγο για «ένα σαφές μήνυμα ελπίδας για τους πολίτες αυτών των χωρών και την ήπειρό μας».
Στην ανάρτησή του ο Σαρλ Μισέλ έγραψε:
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε να ξεκινήσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία και τη Μολδαβία.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χορήγησε καθεστώς υποψήφιας χώρας στη Γεωργία. Η ΕΕ θα ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη μόλις επιτευχθεί ο απαραίτητος βαθμός συμμόρφωσης με τα κριτήρια ένταξης και έχει καλέσει την Επιτροπή να υποβάλει έκθεση έως τον Μάρτιο με σκοπό τη λήψη μιας τέτοιας απόφασης.
Ένα σαφές μήνυμα ελπίδας για τους λαούς τους και για την ήπειρό μας».
Η απρόσμενη απόφαση, λόγω της αντίθεσης της Ουγγαρίας, χαιρετίστηκε αμέσως από τον Ζελένσκι: «Είναι μια νίκη για την Ουκρανία, για όλη την Ευρώπη, μια νίκη που εμπνέει και μας καθιστά ισχυρότερους» ανέφερε. «Η ιστορία γράφεται από εκείνους που δεν κουράζονται να πολεμούν για την ελευθερία», πρόσθεσε ο Ουκρανός πρόεδρος ο οποίος νωρίτερα είχε προτρέψει τους Ευρωπαίους να μην αγνοήσουν αυτό το «ραντεβού με την ιστορία».
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μίλησε για μια «στρατηγική απόφαση» και μια ιστορική ημέρα, γράφοντας:
«Οι ηγέτες αποφάσισαν να ξεκινήσουν ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία και τη Μολδαβία και να χορηγήσουν καθεστώς υποψήφιας χώρας στη Γεωργία.
Μια στρατηγική απόφαση και μια ημέρα που θα μείνει χαραγμένη στην ιστορία της Ένωσης μας
Περήφανοι που τηρήσαμε τις υποσχέσεις μας και χαρούμενοι για τους εταίρους μας»
Ο Μακρόν χαιρέτησε την απόφαση δίνοντας συγχαρητήρια σε Ουκρανία, Μολδαβία καθώς και στη Γεωργία.
Ο Ζελένσκι επικοινώνησε με τον Γάλλο πρόεδρο τον οποίο ευχαρίστησε για την υποστήριξη της Ουκρανίας όλο αυτό το διάστημα.
Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, που εξέφραζε διαφωνίες και εκφράζονταν φόβοι ότι θα ασκούσε βέτο, αποφάσισε τελικά να μην συμμετάσχει στην ψηφοφορία. «Ο Όρμπαν δεν βρισκόταν στην αίθουσα όταν υιοθετήθηκε το κείμενο», εξήγησε στο Γαλλικό Πρακτορείο ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης που ζήτησε να μην κατονομαστεί. Άλλοι διπλωμάτες είπαν, σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, ότι ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς πρότεινε στη σύνοδο να αποχωρήσει ο Όρμπαν από την αίθουσα κατά τη λήψη της απόφασης για την Ουκρανία.
Ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας Λίο Βαράντκαρ είπε στους δημοσιογράφους ότι ο Όρμπαν αποφάσισε να μην κάνει χρήση του βέτο. «Διαφωνεί με την απόφαση και δεν αλλάζει άποψη, αλλά επί της ουσίας αποφάσισε να μην ασκήσει το δικαίωμα του βέτο», είπε, επιβεβαιώνοντας ότι ο Ούγγρος ομόλογός του δεν βρισκόταν στην αίθουσα.
Σε βίντεο που ανάρτησε στο Facebook ο εθνικιστής Ούγγρος πρωθυπουργός ανέφερε ότι η χώρα του δεν ήθελε «να μοιραστεί την ευθύνη» αυτής της «κακής απόφασης».
Ζελένσκι: Είναι νίκη της Ουκρανίας, νίκη της ΕΕ
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι αντέδρασε λέγοντας ότι πρόκειται για ένα σαφές μήνυμα ελπίδας, ενώ, νωρίτερα, ο πρόεδρος της Ουκρανίας είχε καλέσει την ΕΕ να συνεχίσει να στηρίζει τη χώρα του και να μη δώσει στον Πούτιν την πρώτη και μοναδική, όπως είπε, νίκη της χρονιάς.
Λίγα λεπτά μετά την ανακοίνωση του Σαρλ Μισέλ, ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, o οποίος βρέθηκε αιφνιδιαστικά στη Φρανκφούρτη, έγραψε στο X το δικό του μήνυμα:
«Εγκρίθηκε η απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΕΕ με την Ουκρανία και τη Μολδαβία.
Ευχαριστώ όλους όσοι εργάστηκαν για να συμβεί αυτό και όλους όσοι βοήθησαν. Συγχαίρω κάθε Ουκρανό για την ημέρα αυτή.
Συγχαίρω επίσης τη Μολδαβία και προσωπικά τη Μάια Σάντου.
Η Ιστορία γράφεται από εκείνους που δεν κουράζονται να αγωνίζονται για την ελευθερία».
Λίγο αργότερα, ο Ουκρανός πρόεδρος σχολίασε στην ανάρτηση του Σαρλ Μισέλ: «Είναι μια νίκη για την Ουκρανία. Μια νίκη για όλη την Ευρώπη. Μια νίκη που δίνει κίνητρο, έμπνευση και δύναμη».
Τι έγραψε η πρόεδρος της Μολδαβίας, μετά την ανακοίνωση Μισέλ για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων
Από την πλευρά της, η Μάια Σαντού, πρόεδρος της Μολδαβίας, έγραψε σε δική της ανάρτηση:
«Η Μολδαβία γυρίζει σήμερα μια νέα σελίδα με το πράσινο φως της ΕΕ για ενταξιακές συνομιλίες.
Νιώθουμε τη ζεστή αγκαλιά της Ευρώπης σήμερα. Σας ευχαριστούμε για την υποστήριξη και την πίστη σας στο ταξίδι μας.
Δεσμευόμαστε στη σκληρή δουλειά που απαιτείται για να γίνουμε μέλος της ΕΕ. Η Μολδαβία είναι έτοιμη να ανταποκριθεί στην πρόκληση».
Ο πρωθυπουργός του Βελγίου Αλεξάντερ ντε Κρόο, σχολιάζοντας την απόφαση είπε ότι το «πράσινο φως» που έδωσε η ΕΕ στην Ουκρανία είναι ένα «πολύ σαφές μήνυμα» προς τους Ουκρανούς και τους Ρώσους.
Όπως προείπαμε, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χορήγησε επίσης καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας στη Γεωργία ενώ θα ξεκινήσει, υπό προϋποθέσεις, διαπραγματεύσεις με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.
Η πρόεδρος της Γεωργίας Σαλομέ Ζουραμπισβίλι χαιρέτισε με τη σειρά της την απόφαση, την οποία χαρακτήρισε «τεράστιο βήμα».
Νωρίτερα, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι -ο οποίος πραγματοποιεί αιφνιδιαστική επίσκεψη στη Γερμανία-, κατά την παρέμβασή του μέσω τηλεδιάσκεψης στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, ζήτησε από τους Ευρωπαίους ηγέτες, που καλούνται να πάρουν αποφάσεις για τη συνέχιση της πολιτικής, στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας προς την Ουκρανία, να μη δείξουν αναποφασιστικότητα.
«Σας ζητώ ένα πράγμα σήμερα -μην προδώσετε τον λαό της Ουκρανίας και την πίστη του στην Ευρώπη» είπε ο Ζελένσκι, τονίζοντας ότι οι Ευρωπαίοι δεν θα έχουν κανένα όφελος από ένα αρνητικό μήνυμα προς την Ουκρανία, που θα το λάβει και η Μόσχα.
«Ο Πούτιν σίγουρα θα το χρησιμοποιήσει εναντίον σας προσωπικά και εναντίον όλης της Ευρώπης. Μην του δώσετε αυτή την πρώτη -και μοναδική- νίκη της χρονιάς. Η Ευρώπη πρέπει να κερδίσει, οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται και τα λόγια πρέπει να μετράνε», δήλωσε ο πρόεδρος της Ουκρανίας.
«Πέρυσι, η Ουκρανία έλαβε σαφείς συστάσεις για το πώς να προχωρήσει. Έχουμε ψηφίσει τους βασικούς νόμους. Όλοι γνωρίζετε καλά ότι εκπληρώσαμε κάθε υποχρέωση. Υπήρχε ένα σαφές χρονοδιάγραμμα για την ΕΕ -σήμερα είναι η ημέρα για μια πολιτική απόφαση ως απάντηση σε ό,τι έχουμε καταφέρει» είπε ακόμη ο πρόεδρος της Ουκρανίας στους Ευρωπαίους ηγέτες.
Η παρέμβαση Ζελένσκι προφανώς είχε ως αποδέκτη τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος απειλούσε με βέτο τόσο για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Ουκρανίας με την ΕΕ όσο και για την ευρωπαϊκή οικονομική βοήθεια που προορίζεται για τη χώρα, ύψους 50 δισ. ευρώ, για την επόμενη τετραετία (17 δισ. ευρώ επιχορηγήσεις και 33 δισ. ευρώ δάνεια).
Στην αλλαγή στάσης του Όρμπαν έπαιξε ρόλο προφανώς η απόφαση της Κομισιόν να «ξεπαγώσει» δεσμευμένα κονδύλια για τη συνοχή, ύψους 10,2 δισ. ευρώ, που προορίζονταν για την Ουγγαρία, αλλά είχαν μπλοκαριστεί λόγω των ανησυχιών για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου στην Ουγγαρία.
Ωστόσο, χθες, η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι «μετά από ενδελεχή αξιολόγηση και ανταλλαγή απόψεων με την κυβέρνηση της Ουγγαρίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί ότι η Ουγγαρία έλαβε τα μέτρα που δεσμεύτηκε να λάβει».