Μία «βόμβα» διαφορετική από αυτές που ρίχνει ο Πούτιν στην Ουκρανία έριξε η Δύση στη Μόσχα.
Ο λόγος για τον αποκλεισμό της Ρωσίας από το διατραπεζικό σύστημα SWIFT. Ενα ενδεχόμενο που φάνταζε σενάριο επιστημονικής φαντασίας όταν άρχισε η εισβολή στην Ουκρανία αλλά προϊόντος του χρόνου και της διεθνούς κατακραυγής κέρδιζε πόντους μεταξύ των κυβερνήσεων στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ και τον Καναδά.
Είναι μια πάρα πολύ δύσκολη απόφαση, αφού ο αποκλεισμός επιλεγμένων ρωσικών τραπεζών από το σύστημα αυτό θα σημάνει ταυτόχρονα σοβαρές δυσλειτουργίες και στις συναλλασόμενες οικονομίες με τη ρωσική. Ενα απλό παράδειγμα: Η Ρωσία θα αντιμετωπίσει δυσκολίες πληρωμής για το φυσικό αέριο που πουλάει. Αν δεν μπορεί να πληρώνεται, φυσικό επακόλουθο είναι να περιορίσει ή να διακόψει την παροχή. Φαντάζεστε μια Ευρώπη χωρίς το φυσικό αέριο της Gazprom; Αυτός είναι και ο λόγος που η Ρωσία δεν αποκλείστηκε από το SWIFT ούτε το 2014 όταν προσάρτησε την Κριμαία.
Βαρύ το πλήγμα για τη Ρωσία η αποσύνδεση από το SWIFT
«Ο αποκλεισμός της Ρωσίας από το SWIFT θα πονέσει τη Ρωσία», αναφέρει στο iefimerida γνωστός τραπεζίτης. Στην ερώτηση αν η Δύση δεν φοβάται τις συνέπειες που θα έχουν και οι δικές της οικονομίες από μια τέτοια εξέλιξη έδωσε την εξής απάντηση: «Είναι θέμα Δημοκρατίας. Οταν κάποιος κουρελιάζει το διεθνές δίκαιο πρέπει να λάβει ηχηρή απάντηση. Οι ΗΠΑ και η Ευρώπη δεν έστειλαν στρατό να πολεμήσει, Οι ηγέτες τους όμως θα ζητήσουν από τους λαούς να υποστούν άλλου τύπου θυσίες: να κρυώσουν ή να δούν τις τιμές του ψωμιού στα ύψη δεδομένου ότι η Ρωσία ελέγχει περίπου το 30% των παγκόσμιων εξαγωγών σιτηρών».
Τι είναι όμως το SWIFT; Πρόκειται για το Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication. Με απλά λόγια είναι τα σήματα μορς των τραπεζών. Ειδικότερα, 11.000 τραπεζών από 200 χώρες που είναι συνδεδεμένες μεταξύ τους. Ενα κρυπτογραφημένο σύστημα με κώδικες και διαβαθμίσεις ανάλογα με τη συναλλαγή. Τα μηνύματα μεταξύ των τραπεζών δεν μεταφέρονται μέσω mail αλλά μέσω SWIFT. Οποιος αποκλειστεί από το σύστημα είναι «τυφλός».
Υπάρχουν τρία τέτοια συστήματα επικοινωνιών που καταγράφουν, ενημερώνουν και διεκπεραιώνουν εκατομμύρια τραπεζικές διασυνοριακές συναλλαγές. Το SWIFT, το ρωσικό και το κινέζικο. Μόνο που το SWIFT αντιπροσωπεύει το 93% των παγκόσμιων διατραπεζικών μηνυμάτων, το κινέζικο το 4% και το ρωσικό το υπόλοιπο 3%. Εκτιμάται ότι ημερησίως μέσω του SWIFT αλλάζουν χέρια 20 τρισεκατομμύρια δολάρια. Συναλλαγές που αφορούν κράτη, επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα. Ακόμη και στην Ελλάδα η συνεννόηση μεταξύ των εγχώριων τραπεζών γίνεται μέσω SWIFT.
Τι φοβούνται οι διπλωμάτες
Εμπειροί διπλωμάτες πάντως που μίλησαν στο iefimerida επισήμαναν άλλο έναν σοβαρό κίνδυνο εκτός από αυτόν της διαταραχής της εφοδιαστικής αλυσίδας που θα επιφέρει ο αποκλεισμός της Ρωσίας από το SWIFT: Την αντίδραση του Πούτιν. Οπως υποστηρίζουν «η διπλωματία πάντα είναι υποχρεωμένη να αφήνει παράθυρα συνεννόησης, ιδίως όταν ο συνομιλητής έχει δείξει ότι φτάνει εύκολα στα άκρα. Μια απόφαση που θα πλήξει τη ρώσικη οικονομία άμεσα και καθοριστικά μπορεί να οδηγήσει την ηγεσία της σε αντίποινα που σήμερα δεν μπορούμε να φανταστούμε».
Μπορεί τα κρυπτονομίσματα να σώσουν τον Πούτιν;
Εν τω μεταξύ, μεγάλη συζήτηση έχει ανοίξει για το αν τα κρυπτονομίσματα θα μπορέσουν να αντισταθμίσουν κομμάτι των συναλλαγών που θα χαθούν από τη ρωσική οικονομία μετά την αποσύνδεση από το SWIFT. Οι περισσότεροι τραπεζίτες υποστηρίζουν πως η Ρωσία θα καταστραφεί αν βγει από το SWIFT και κανένα κρυπτονόμισμα δεν μπορεί να τη σώσει. Επικαλούνται μάλιστα δύο λόγους: Πρώτον ότι ημερησίως οι παγκόσμιες τραπεζικές συναλλαγές ανέρχονται σε 20 τρισεκατομμύρια δολάρια και οι συναλλαγές σε κρυπτονομίσματα σε μερικές δεκάδες δισεκατομμύρια. Αρα οι ρωσικές συναλλαγές που θα τεθούν εκτός SWIFT θα είναι αδύνατο να αναπληρωθούν λόγω του μεγέθους της αγοράς των κρυπτονομισμάτων. Επίσης επισημαίνουν και το γεγονός πως μια χώρα, όπως η Κίνα που βρίσκεται πολιτικά κοντά με τη Ρωσία δεν θα μπορεί να κάνει μαζί της συναλλαγές αφού έχει απαγορεύσει τα κρυπτονομίσματα.
Υπάρχει όμως και η άλλη πλευρά που λέει πως θα υπάρξουν επιχειρήσεις από όλες τις χώρες που δεν θα δουν με καλό μάτι τη διακοπή των συναλλαγών τους με τις ρωσικές επιχειρήσεις. Παράδειγμα μια αλευροβιομηχανία από ευρωπαϊκή χώρα που έπαιρνε σιτάρι από τη Ρωσία αν θέλει να συνεχίσει τις συναλλαγές ο μόνος εύκολος και γρήγορος τρόπος είναι να ανοίξει ένα πορτφόλιο σε κρυπτονόμισμα. Ετσι, θα μπορεί να μετατρέψει π.χ 300.000 ευρώ σε κρυπτονόμισμα και να πληρώσει τη ρώσικη επιχείρηση, εφόσον και αυτή έχει δικό της «λογαριασμό» σε crypto. Η τάση για συναλλαγές με crypto σίγουρα θα είναι ανοδική, αναφέρει στο iefimerida χρηματιστηριακός αναλυτής αφού θα είναι πολύ δύσκολο μέσα σε μια μέρα να αποκοπούν χιλιάδες εταιρείες από τους προμηθευτές γεωργικών, βιομηχανικών και ενεργειακών προϊόντων της Ρωσίας.
θα πρέπει να σημειωθεί πως πρόσφατα υπήρξε έκθεση της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας να απαγορευτεί η είσοδος κρυπτονομισμάτων στο ρωσικό χρηματοπιστωτικό σύστημα καθώς ενέχει τεράστιο κίνδυνο για τη σταθερότητά του. Η πρόταση αυτή προκάλεσε την παρέμβαση Πούτιν που «συνέστησε» στην Κεντρική Τράπεζα να συζητήσουν το θέμα και να καταλήξουν σε μια κοινή άποψη με το υπουργείο Οικονομικών, τονίζοντας με νόημα πως η Ρωσία «διαθέτει πλεονεκτήματα στον τομέα εξόρυξης κρυπτονομισμάτων αλλά και αρκετά εξειδικευμένα στελέχη σε αυτόν». Η Ρωσία σήμερα είναι ο τρίτος μεγαλύτερος παίκτης παγκοσμίως στην εξόρυξη bitcoin μετά τις ΗΠΑ και το Καζακστάν. Ο ετήσιος όγκος συναλλαγών των Ρώσων σε κρυπτονομίσματα φτάνει τα 5 δισ. δολάρια.