Το προσφυγικό επανήλθε με δραματικό τρόπο τις τελευταίες στο ευρωπαϊκό προσκήνιο με φόντο τις νέες ροές προς τα ελληνικά νησιά, αλλά και τις νέες απειλές του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για άνοιγμα των συνόρων, σημειώνει η DW.
Η επιμονή του Ερντογάν στην απειλή ότι η Τουρκία μπορεί να αναγκαστεί να «ανοίξει τις πύλες» της εάν δεν λάβει περισσότερη υποστήριξη από την Ευρώπη για την περίθαλψη των προσφύγων και τη δημιουργία μιας «ζώνης ασφαλείας» στη βόρεια Συρία προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων και ανεβάζει στο κόκκινο την ανησυχία για τον κίνδυνο κατάρρευσης της προσφυγικής συμφωνίας και συνακόλουθα νέα μαζικά κύματα προσφύγων στην Ευρώπη. Σε ποιο βαθμό, όμως, θα πρέπει η Ευρώπη να λάβει στα σοβαρά αυτές τις απειλές, δεδομένου ότι δεν είναι η πρώτη φορά που η Άγκυρα εργαλειοποιεί το προσφυγικό για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντά της;
Τουρκία: Να πληρώσουν οι Ευρωπαίοι για τις εγκαταστάσεις φιλοξενίας των προσφύγων
Από την αρχή του εμφυλίου πολέμου στη Συρία το 2011 η Τουρκία έχει υποδεχθεί από τη γειτονική χώρα πάνω από 3,6 εκατομμύρια πρόσφυγες, περισσότερους από κάθε άλλη χώρα. Και ενώ ο Eρντογάν καλωσόριζε τότε τους Σύρους με θερμά λόγια, πλέον η κυβέρνησή του και με φόντο τη δύσκολη οικονομική συγκυρία αυξάνει τις πιέσεις στους πρόσφυγες ώστε να εγκαταλείψουν τη χώρα.
Γεγονός είναι ότι οι ισχυρισμοί Ερντογάν δεν είναι παντελώς αβάσιμοι. Η Τουρκία ενδέχεται να βρεθεί όντως αντιμέτωπη με νέες μαζικές προσφυγικές ροές. Τις τελευταίες εβδομάδες κλιμακώνονται οι μάχες στο τελευταίο μεγάλο προπύργιο των ανταρτών, την Ιντλίμπ, που συνορεύει με την Τουρκία. Στην περιοχή ζουν περί τα τρία εκατομμύρια πρόσφυγες. Σε περίπτωση που τα στρατεύματα του καθεστώτος Άσαντ συνεχίσουν την προέλασή τους, οι άνθρωποι αυτοί ενδέχεται να επιχειρήσουν να καταφύγουν στην Τουρκία και από εκεί στην Ευρώπη. Προ ημερών Σύροι πρόσφυγες διαδήλωναν στα τουρκοσυριακά σύνορα ζητώντας από την Τουρκία να ανοίξει τα σύνορά της. Ο Τούρκος Πρόεδρος ωστόσο αντιπροτείνει τη μεταφορά τους σε ζώνη ασφαλείας στη βόρεια Συρία, τη δημιουργία της οποία διαπραγματεύεται με τις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με τουρκικά δημοσιεύματα η Άγκυρα θα ζητήσει από τους Ευρωπαίους να πληρώσουν τις εγκαταστάσεις που θα κατασκευαστούν για την εκεί φιλοξενία των προσφύγων. Θα πρέπει να αξιολογηθούν λοιπόν σε αυτά τα συμφραζόμενα οι νέες απειλές Ερντογάν; Μήπως πρόκειται εν τέλει για διαπραγματευτική τακτική προκειμένου να αποσπάσει, για άλλη μια φορά, όσο το δυνατόν μεγαλύτερα ανταλλάγματα;
Καθησυχαστική η Κομισιόν για τις απειλές Ερντογάν
Η καθησυχαστική απάντηση της Κομισιόν στο ερώτημα εάν κινδυνεύει η προσφυγική συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας μάλλον ενισχύει αυτές τις εκτιμήσεις: «Πιστεύουμε ότι καλή τη πίστει μπορούμε να συνεχίσουμε τη συνεργασία με τους Τούρκους εταίρους», ανέφερε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σημειώνοντας την ίδια ώρα ότι παρακολουθεί με ανησυχία την αύξηση των αφίξεων στη Λέσβο. Παράλληλα επισημαίνει όμως ότι σε σχέση με την εποχή προ της προσφυγικής συμφωνίας, οι αριθμοί των νεοαφιχθέντων είναι αμελητέοι.
Στους αριθμούς αυτούς παραπέμπει και ο εμπνευστής της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας Γκέραλντ Κνάους, επισημαίνοντας ότι μπορεί τον Αύγουστο να υπήρξε σημαντική αύξηση, ωστόσο ο συνολικός αριθμός των αφίξεων το 2019 παραμένει εξαιρετικά χαμηλός. «Υπάρχει αύξηση και αυτό συνιστά μια σοβαρή ένδειξη. Αλλά η κατάσταση δεν είναι ακόμη εκτός ελέγχου». Ο ίδιος συμμερίζεται μεν τις ανησυχίες που διατυπώνονται, εκτιμά ωστόσο ότι η προσφυγική συμφωνία μπορεί να διασωθεί εάν υπάρξει ένα άμεσο σχέδιο αρωγής των ελληνικών Αρχών.