Στοκχόλμη και Ελσίνκι, με γρήγορες κινήσεις, στοχεύουν στην ένταξή τους στο ΝΑΤΟ, μετά τις πρόσφατες απειλές του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, εκτιμά στο iefimerida.gr ο διεθνολόγος-γεωστρατηγικός αναλυτής, δρ Αθανάσιος Δρούγος.
Με τον Βλαντιμίρ Πούτιν να εισβάλει σε ένα γειτονικό έθνος που δεν ανήκει στο ΝΑΤΟ (Ουκρανία) και να εμπλέκεται σε πρωτοφανείς πυρηνικές απειλές, η εγγύηση αμοιβαίας άμυνας του Άρθρου 5 του Βορειοατλαντικού Συμφώνου, σύμφωνα με τον κ. Δρούγο, έχει ήδη αποκτήσει νέα απήχηση και αυξημένο ενδιαφέρον για τους δύο σκανδιναβικούς εταίρους του ΝΑΤΟ, τη Φινλανδία και τη Σουηδία, και -ίσως- τώρα είναι η πλέον κατάλληλη στιγμή για ένα τέτοιο βήμα.
Ισορροπία «τρόμου» η ένταξη στο ΝΑΤΟ υπό τις απειλές Πούτιν
«Πράγματι, οι Φινλανδοί πολιτικοί άρχισαν να συζητούν έντονα για την ένταξη του Ελσίνκι στο ΝΑΤΟ, πολύ πιο έντονα από την περασμένη εβδομάδα ενώ μια νέα δημοσκόπηση δείχνει υποστήριξη για ένταξη της χώρας στην Ατλαντική Συμμαχία. Ωστόσο, και οι δύο χώρες πρέπει να κάνουν έναν αρκετά δύσκολο υπολογισμό κόστους-οφέλους σχετικά με την ένταξη τους, λαμβάνοντας υπόψη την πιθανή ανταπόδοση/αντίδραση του Πούτιν, τόσο κατά τη διαδικασία ένταξης όσο και αμέσως μετά την ένταξη», λέει ο Γεωστρατηγικός Αναλυτής τονίζοντας ότι ειδικά η Φινλανδία θα πρέπει να αξιολογήσει ότι έχει απευθείας σύνορα με τη Ρωσία από την ακριτική Κιρκένες μέχρι δυτικά της Αγίας Πετρούπολης.
«Ένεση» για το ΝΑΤΟ η ένταξη των δύο χωρών
Από τη σκοπιά του ΝΑΤΟ, η υπόθεση φαίνεται πιο ξεκάθαρη. Όπως εξηγεί ο Δρ. Δρούγος, η προσθήκη της Φινλανδίας και της Σουηδίας θα πρόσφερε στη συμμαχία προβλεψιμότητα σε μια εποχή αβεβαιότητας στον Αρκτικό χώρο, σημαντικές στρατιωτικές δυνατότητες ως και "ένεση" δημοκρατικών αξιών. «Παραδοσιακά, η δυνατότητα ένταξης στο ΝΑΤΟ θεωρούνταν αποτρεπτικός παράγοντας τόσο στη Στοκχόλμη όσο και στο Ελσίνκι. Επιπλέον, η παραδοσιακή σκέψη υποστήριζε ότι οι Ρωσικές αμφιβολίες για τη συμμετοχή της Φινλανδίας και της Σουηδίας θα περιέπλεκαν τον λογισμό της Μόσχας σε περίπτωση κρίσης. Η Ρωσία φοβάται ένα διευρυμένο ΝΑΤΟ και μπορεί να μετριάσει τη συμπεριφορά της στη Σκανδιναβική περιοχή της Βαλτικής. Η πρόσφατη επιθετικότητα όμως και ο αμφισβητούμενος ορθολογισμός του Πούτιν αλλάζουν θεμελιωδώς αυτή τη δυναμική. Δεδομένου του ολοένα και πιο απρόβλεπτου περιβάλλοντος ασφαλείας στην Ευρώπη, η Δύση θα επωφεληθεί από τον κοινό σχεδιασμό και διαβούλευση χωρίς να χρειάζεται να σταματά συνεχώς και να αξιολογεί εάν η Φινλανδία και η Σουηδία θα πρέπει να βρίσκεται στην αίθουσα συσκέψεων ή όχι».
Υπολογίσιμη η στρατιωτική δύναμη των δύο σκανδιναβικών χωρών
Σύμφωνα πάντα με την ανάλυση του Αθανάσιου Δρούγου, οι στρατοί της Φινλανδίας και της Σουηδίας διατηρούν πολύ σημαντικές δυνατότητες αλλά και φήμη. Οι Φινλανδικές Αμυντικές Δυνάμεις συγκεντρώνουν 280.000 στρατιώτες μέσα σε 30 ημέρες, με έναν στρατό ικανό να υπερασπιστεί ανεξάρτητα τα μακρά σε έκταση σύνορά του με τη Ρωσία για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η πρόσφατη επιλογή του F-35 ως το επόμενο μαχητικό πολλαπλών ρόλων της Φινλανδικής αεροπορίας θα συνεχίσει να ενισχύει τις αεροπορικές δυνάμεις, αρκετά σημαντικές στην Ευρώπη.
Παράλληλα, η Σουηδία, αν και μόλις πρόσφατα έχει προχωρήσει στην αύξηση των αμυντικών δαπανών, έχει επίσης μια «ισχυρή αμυντική γροθιά» (βάσεις σε Νόρκεπινγκ, Βάστρβικ, Καρλκσρόνα κα). Οι παραθαλάσσιες, αεροπορικές και υποθαλάσσιες δυνατότητές της, μεταξύ άλλων, θα ήταν μια σημαντική προσθήκη στην αποτρεπτική και αμυντική εργαλειοθήκη του ΝΑΤΟ. Και οι δύο στρατοί διατηρούν ήδη υψηλά επίπεδα διαλειτουργικότητας με το ΝΑΤΟ και θα μπορούσαν να έχουν σχεδόν απρόσκοπτη και σύντομη μετάβαση από στρατιωτική άποψη.
«Μακροπρόθεσμα, το ΝΑΤΟ θα μπορούσε να επωφεληθεί από την υποδοχή των δύο από τις πιο ζωντανές δημοκρατίες του κόσμου στις τάξεις του. Το Freedom House βαθμολογεί τη Φινλανδία και τη Σουηδία ως 100 στα 100 στις παγκόσμιες βαθμολογίες ελευθερίας και σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Συγκριτικά, οι πρόσφατες χώρες που εισήλθαν στο ΝΑΤΟ το Μαυροβούνιο και η Βόρεια Μακεδονία έχουν και οι δύο 67», λέει ο γνωστός διεθνολόγος.
Πολλαπλά τα οφέλη από την είσοδο Φινλανδίας και Σουηδίας στο ΝΑΤΟ
Ο ίδιος εξηγεί ότι, η προσθήκη της Φινλανδίας και της Σουηδίας θα μπορούσε να συνδράμει στην Ατλαντική Συμμαχία στο να προωθήσει την εξέταση/διεύρυνση του άρθρου 2 της Συνθήκης του Βορείου Ατλαντικού για την ενίσχυση των ελεύθερων θεσμών και την ενθάρρυνση της οικονομικής συνεργασίας. Οι κυβερνήσεις της Σουηδίας και της Φινλανδίας διαδραματίζουν επίσης σημαντικούς ρόλους εντός της Ε.Ε., επομένως ένα σημαντικό όφελος θα μπορούσε να είναι η ισχυρότερη και πολυδιαστατική συνεργασία ΝΑΤΟ-Ε.Ε. και ΗΠΑ-Ε.Ε. σε μια σειρά θεμάτων.
«Τόσο η Σουηδία όσο και η Φινλανδία συμμετέχουν σε διαπραγματεύσεις και στο σχεδιασμό στρατηγικής σχετικά με τον ανταγωνισμό με την Κίνα, καθώς και στον ευρύτερο παγκόσμιο ανταγωνισμό μεταξύ δημοκρατιών και απολυταρχιών, ενώ καταθέτουν απόψεις για το νέο Στρατηγικό Δόγμα του ΝΑΤΟ που θα εγκριθεί στην Μαδρίτη στα τέλη Ιουνίου. Η Στοκχόλμη έχει πολύ δυνατή γνώση σε θέματα κυβερνοάμυνας και το Ελσίνκι σε αντιμετώπιση υβριδικών απειλών. Η επιτάχυνση της πορείας για την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ θα ήταν μια ομολογουμένως περίπλοκη διπλωματική προσπάθεια», τονίζει ο κ. Δρούγος επισημαίνοντας ότι ο Γενικός Γραμματέας θα πρέπει να κερδίσει τη συναίνεση, τουλάχιστον ιδιωτικά -και από τους 30 συμμάχους- και στη συνέχεια να δώσει εντολή στο αρχηγείο του ΝΑΤΟ και στις στρατηγικές του εντολές (SHAPE/κα) να προετοιμάσουν όσο το δυνατόν συντομότερο τον χρόνο μετάβασης.
Η ένταξη των δύο σκανδιναβικών χωρών θα μπορούσε να γίνει με συνοπτικές διαδικασίες
Μάλιστα, σχολιάζει ότι, σε αντίθεση με τις πρόσφατες εντάξεις των Βαλκανικών κρατών που απαίτησαν χρόνια- η Φινλανδία και η Σουηδία θα έχουν ένα συγκριτικό προβάδισμα, καθώς «η δέσμευσή τους στις δημοκρατικές αρχές και τις αρχές της ελεύθερης αγοράς του ΝΑΤΟ είναι αδιαμφισβήτητη. Από πλευράς ασφάλειας και στρατιωτικής διάστασης, συμμετέχουν ήδη επί χρόνια σε μεγάλες ασκήσεις του ΝΑΤΟ, συμβάλλουν στη Δύναμη Ταχείας Αντίδρασης του ΝΑΤΟ και τους εμπιστεύονται οι σύμμαχοι σε χειρισμό ευαίσθητων πληροφοριών. Επίσης, έχουν συμμετάσχει σε όλες τις αποστολές του ΝΑΤΟ σε Κόσοβο-Αφγανιστάν-Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Λιβύη και Αφρικανικό Κέρας».
Να δημιουργηθούν σχέδια έκτακτης ανάγκης πριν από την ένταξη Φινλανδίας και Σουηδίας
Σε κάθε περίπτωση, όπως εκτιμά ο Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής, θα μπορούσε να υπάρχει ακόμη ένα σημαντικό χρονοδιάγραμμα για την επικύρωση που θα μπορούσε να συντομευθεί δεδομένης της συνεχιζόμενης αίσθησης του επείγοντος στις Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες λόγω της σκληροπυρηνικής και προκλητικής στάσης του Πούτιν. Στο πλαίσιο αυτό υπογραμμίζει ότι θα ήταν επίσης σημαντικό να δημιουργηθούν επιλογές έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση πιθανής αντίδρασης της Μόσχας.
«Ο Πούτιν θα μπορούσε να απαντήσει με μια σειρά βημάτων, από τη γνωστή πλέον «εργαλειοθήκη των κυβερνοεπιθέσεων» έως τις αντιδράσεις στον ενεργειακό εφοδιασμό αλλά και επίδειξη δύναμης. Όμως, με τη συντριπτική πλειονότητα της προσοχής ως και των στρατιωτικών πόρων της Ρωσίας αφιερωμένη και επικεντρωμένη στην Ουκρανία, ως και μια ενισχυμένη στάση ΗΠΑ-Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Ευρώπη, οι επόμενοι μήνες μπορεί να κυλήσουν σε ένα περιβάλλον χαμηλότερου κινδύνου γι’ αυτήν την πρωτοβουλία. Αναγκαστικά εμπλεκόμενη στην Ουκρανία, η Ρωσία ρεαλιστικά δεν θα μπορούσε να στείλει στρατεύματα για απόπειρα αρπαγής γης είτε στη Φινλανδία είτε στη Σουηδία. Πάντως, πρέπει οι ηγέτες στο Ελσίνκι, τη Στοκχόλμη και τις Βρυξέλλες να έχουν ήδη εκπονήσει ορισμένα σχέδια έκτακτης ανάγκης πριν το Ελσίνκι και η Στοκχόλμη εισέλθουν στο ΝΑΤΟ (με ειδική έμφαση στο νησί Γκότλαντ στη Βαλτική για τη Σουηδία και τα νησιά Ααλαντ για την Φινλανδία)», καταλήγει ο Δρ. Δρούγος.