Οι άνθρωποι συνιστούν για τον πλανήτη τον ίδιο «κίνδυνο» με εκείνον του μετεωρίτη που εξόντωσε τους δεινοσαύρους, προειδοποίησε σήμερα ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες.
Ο Γκουτέρες ζήτησε να απαγορευτούν οι διαφημίσεις πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα, με αφορμή άλλο ένα αρνητικό ρεκόρ, καθώς οι 12 τελευταίοι μήνες ήταν οι θερμότεροι που έχουν καταγραφεί ποτέ.
«Όσον αφορά το κλίμα, εμείς δεν είμαστε οι δεινόσαυροι. Είμαστε ο μετεωρίτης. Όχι μόνο κινδυνεύουμε, εμείς είμαστε ο κίνδυνος», είπε ο Αντόνιο Γκουτέρες σε ομιλία του στη Νέα Υόρκη για την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος.
Είχαν προηγηθεί οι συντονισμένες προειδοποιήσεις των επιστημόνων: ο Μάιος του 2024 ήταν ο θερμότερος που έχει καταγραφεί ποτέ στον κόσμο, σε ξηρά και θάλασσα και ο 12ος συνεχόμενος μήνας που σπάει το ρεκόρ του, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό παρατηρητήριο Copernicus. Ταυτόχρονα, υπάρχει πιθανότητα 80% η μέση παγκόσμια θερμοκρασία σε ετήσια βάση, μέχρι το 2028, να ξεπεράσει «προσωρινά» το προβιομηχανικό επίπεδο κατά 1,5°C, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Μετεωρολογίας. Την τελευταία δεκαετία η θερμοκρασία είναι αυξημένη κατά 1,2 βαθμούς Κελσίου, σε σύγκριση με εκείνη της προβιομηχανικής εποχής, σύμφωνα με μια μελέτη που δόθηκε επίσης σήμερα στη δημοσιότητα από ένα πάνελ κλιματολόγων διεθνούς φήμης.
Ανησυχητικά στοιχεία
Η ανθρωπότητα «φλερτάρει» επομένως με το όριο του 1,5°C που είχε υιοθετηθεί σχεδόν ομόφωνα στη Συμφωνία του Παρισιού του 2015, όμως υπάρχει μία μικρή διαφορά: η θερμοκρασία θα πρέπει να ξεπερνά επί δεκαετίες το προβιομηχανικό επίπεδο κατά +1,5°C για να θεωρηθεί ότι αυτό το «νέο κλίμα» σταθεροποιήθηκε.
Οι ενδείξεις δεν είναι καλές: το 2023, η θερμότερη χρονιά στα χρονικά, έκλεισε με μια «ανωμαλία», με αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1,48°C σε σύγκριση με την περίοδο 1850-1900, σύμφωνα με το Copernicus, αφενός λόγω της κλιματικής αλλαγής και αφετέρου λόγω του φυσικού φαινομένου Ελ Νίνιο. Η αύξηση κατά 1,5 βαθμό ήδη ξεπεράστηκε τους προηγούμενους μήνες: η μέση θερμοκρασία, μεταξύ Ιουνίου 2023-2024, ήταν αυξημένη κατά +1,63°C, σε σύγκριση με την περίοδο 1850-1900. Είναι ένα γεγονός πρωτοφανές, κάτι που δεν έχει συμβεί επί χιλιετίες, σύμφωνα με τους κλιματολόγους που μελετούν την αυξημένη συχνότητα και την ένταση των φονικών καυσώνων, της ξηρασίας και των καταστροφικών πλημμυρών σε όλον τον κόσμο.
«Οι εκπομπές (καυσαερίων) παγκοσμίως πρέπει να μειώνονται κατά 9%» κάθε χρόνο μέχρι το 2030 ώστε να μην ξεπεραστεί το όριο του 1,5°C, υπενθύμισε ο Γκουτέρες.
Μολονότι η ανθρωπότητα συμφώνησε, στην COP28 του Ντουμπάι, τον περασμένο Δεκέμβριο, να εγκαταλείψει προοδευτικά τα ορυκτά καύσιμα, δεν φαίνεται να συμβαίνει κάτι τέτοιο σύντομα.
«Ο δρόμος για την κόλαση»
Πρωταρχικός στόχος των επικρίσεων του Γκουτέρες, όπως συνηθίζει, ήταν ο τομέας των ορυκτών καυσίμων, οι «προστάτες του κλιματικού χάους» που «συσσωρεύουν κέρδη ρεκόρ και δισεκατομμύρια σε επιδοτήσεις».
«Καλώ όλες τις χώρες να απαγορεύσουν τη διαφήμιση των εταιρειών ενέργειας που βασίζονται στα ορυκτά καύσιμα», όπως συνέβη και με άλλα επιβλαβή προϊόντα για την υγεία, όπως με τον καπνό, πρόσθεσε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ στην ομιλία του στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Νέας Υόρκης. «Είναι μια κρίσιμη στιγμή για το κλίμα», επέμεινε, ζητώντας «να ακολουθήσουμε τη λωρίδα που θα μας βγάλει από τον αυτοκινητόδρομο προς την κόλαση».
Ο Γκουτέρες επανέλαβε επίσης την έκκλησή του για φορολόγηση των κερδών της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων, ώστε με τα έσοδα να χρηματοδοτηθεί ο αγώνας κατά της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Έκανε επίσης λόγο, χωρίς να διευκρινίσει τι εννοεί, για «φόρους αλληλεγγύης» στον τομέα των αεροπορικών και θαλάσσιων μεταφορών.
«Ακόμη και αν οι εκπομπές μειώνονταν από αύριο στο μηδέν, μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι το κλιματικό χάος θα στοίχιζε τουλάχιστον 38 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως μέχρι το 2050», υποστήριξε. Το ποσό αυτό είναι κατά πολύ μικρότερο των 2,4 τρισεκ. δολαρίων που απαιτούνται μέχρι το 2030 στις αναπτυσσόμενες χώρες (εκτός της Κίνας) για να καταργήσουν τα ορυκτά καύσιμα και να προσαρμοστούν στην υπερθέρμανση του πλανήτη, σύμφωνα με υπολογισμούς εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ.
ΑΠΕ-ΜΠΕ