Ο διεθνολόγος Γιώργος Τζογόπουλος σε συνέντευξή του στο iefimerida θεωρεί τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ως «τέλος εποχής» για τον κόσμο όπως τον ξέραμε.
Ο Γιώργος Τζογόπουλος, Senior Fellow στο ΕΛΙΑΜΕΠ και λέκτορας διεθνών σχέσεων στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, κάνει λόγο για μια πρωτοφανή κατάσταση, που θα επιδεινώσει τις σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας με αβέβαια μελλοντικά αποτελέσματα, ενώ σημειώνει ότι πλέον η εξωτερική πολιτική διακατέχεται από το λεγόμενο «δόγμα Πούτιν».
«Το πρόβλημα της Ρωσίας είναι η παρουσία φιλοδυτικών κυβερνήσεων στις γειτονικές της χώρες» επισημαίνει, ενώ αυτό που συμβαίνει τις τελευταίες ώρες αποτελεί κατάφωρη «ήττα της διπλωματίας».
Από την άλλη, «το μεγάλο πρόβλημα για τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι πως έχουν απέναντί τους και τη Ρωσία και την Κίνα, παρόλο που τα εθνικά συμφέροντα Ρωσίας και Κίνας είναι διαφορετικά».
Όσο για τις κυρώσεις που ανακοινώθηκαν, ο Γιώργος Τζογόπουλος θεωρεί ότι αυτές «έχουν περιορισμένο αντίκτυπο» και αναρωτιέται: «Στη Δύση χρειαζόμαστε μία ειλικρινή συζήτηση: θα περιμένουμε τον επόμενο πόλεμο να συμβεί και θα επιβάλουμε κυρώσεις ως απάντηση;».
Iefimerida: Κύριε Τζογόπουλε, δεδομένης και της έντονης δυτικής πληροφορησης περί της επικείμενης ρωσικής εισβολής το τελευταίο διάστημα, ήταν όντως αναμενόμενη η απόφαση του Ρώσου προέδρου; Ή, για να το θέσουμε διαφορετικά, ήταν ειλημμένη η απόφασή του εδώ και καιρό, πέραν των αφορμών που επικαλείται περί μη παροχής εγγυήσεων ασφαλείας από τη Δύση και των συγκρούσεων στο Ντονμπάς;
Είναι τελείως διαφορετικό πράγμα η διατύπωση σεναρίων από την υλοποίηση πολεμικών σχεδίων στην πράξη. Αυτή τη στιγμή, μιλάμε για «δόγμα Πούτιν» στην εξωτερική πολιτική. Ο Ρώσος πρόεδρος ζήτησε ορισμένα πράγματα από τις ΗΠΑ, κατηγόρησε το Κίεβο για μη εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ, και επειδή δεν πήρε στο πολιτικό και διπλωματικό πεδίο αυτά που περίμενε, κάνει τον πόλεμο μέρος της λύσης του προβλήματος.
Πρόκειται προφανώς για πολύ καλά σχεδιασμένη επιχείρηση. Δεν έχει πλέον ιδιαίτερη σημασία αν η απόφαση ήταν ειλημμένη εξαρχής, αλλά πως η Ρωσία, πράγματι, προχώρησε σε πολεμική επιχείρηση.
Οι εξαγγελίες του Πούτιν περί μη κατοχής ουκρανικού εδάφους την «επόμενη μέρα» έχουν κάποιο αντίκρισμα κατά τη γνώμη σας, ή θα γίνουμε μάρτυρες μιας συνολικής αλλαγής του status quo ολόκληρης της περιοχής; Ποιος, κατά τη γνώμη σας, είναι ο απώτερος στόχος της Ρωσίας;
Όταν ένας πόλεμος ξεκινάει, δεν ξέρουμε πού μπορεί να σταματήσει. Δεν ξέρουμε αν θα περιοριστεί στην Ουκρανία και σε ποια τμήματα της χώρας ή αν θα επεκταθεί ακόμα περισσότερο.
Στόχοι της Ρωσίας είναι να φτιάξει ζώνες οι οποίες θα της επιτρέψουν να ενισχύσει το στρατηγικό αποτύπωμά της, να αυξήσει τη γενικότερη επιρροή της και να δημιουργήσει συνθήκες τρόμου, ώστε γειτονικά της κράτη να φοβούνται ενδεχόμενη εισβολή στο μέλλον.
Εδώ και χρόνια γενικό πρόβλημα για τη Ρωσία αποτελεί η εκλογή κυβερνήσεων στη γειτονιά της που επιθυμούν να ακολουθήσουν φιλοδυτική πορεία.
Θεωρείτε ότι η Δύση και το ΝΑΤΟ φέρουν ευθύνες γι' αυτό που συμβαίνει τώρα; Θα προσδοκούσατε κάποια πιο δυναμική αντίδραση, πέραν των κυρώσεων; Και τι θα σήμαινε αυτό;
Πρόκειται για ήττα της διπλωματίας. Ο Ρώσος πρόεδρος προχώρησε σε πόλεμο, γνωρίζοντας τις επιπτώσεις. Αυτό σημαίνει ότι -σύμφωνα με τους υπολογισμούς του- τα οφέλη είναι περισσότερα από τη ζημιά που θα υποστεί η χώρα. Συνεπώς, η συζήτηση περί κυρώσεων έχει εξαρχής ορισμένα όρια.
Η εμπειρία δείχνει πως οι κυρώσεις έχουν περιορισμένο αντίκτυπο. Στη Δύση χρειαζόμαστε μία ειλικρινή συζήτηση: θα περιμένουμε τον επόμενο πόλεμο να συμβεί και θα επιβάλουμε κυρώσεις ως απάντηση;
Έχετε ασχοληθεί επισταμένως με την Κίνα και τη θέση της στη διεθνή πολιτική σκηνή. Η χώρα δηλώνει απερίφραστα τη στήριξή της στη Ρωσία, ενώ συχνά διεξάγουν κοινές στρατιωτικές ασκήσεις. Πώς εμπλέκεται η Κίνα σε αυτά τα γεγονότα και πόσο σημαντική είναι η στήριξή της στη Ρωσία; Οδεύουμε όντως προς το δίπολο Δύσης-Ρωσίας και Κίνας;
Η Κίνα είναι πολύ προσεκτική στις δημόσιες τοποθετήσεις της. Θεωρεί πως οι Ηνωμένες Πολιτείες έδρασαν με τέτοιο τρόπο τα προηγούμενα είκοσι χρόνια που έσφιξαν τον κλοιό στη γειτονιά της Ρωσίας, αναγκάζοντας την τελευταία να αντιδράσει. Διαφωνεί με την πολιτική της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ, αλλά την ίδια στιγμή κάθε άλλο παρά δικαιολογεί τον πόλεμο. Υποστηρίζει σταθερά την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα τρίτων κρατών και προσπαθεί να συμβάλει σε ανακωχή υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.
Η Κίνα ενδιαφέρεται για σταθερότητα στον κόσμο, ώστε να μπορεί να επενδύει. Η σινορωσική συνεργασία θα συνεχιστεί σε πολλά μέτωπα. Ωστόσο, δεν πρόκειται περί συμμαχίας, καθώς η μία δεν παίρνει ενεργά το μέρος της άλλης σε θέματα που άπτονται των ζωτικών τους συμφερόντων.
Ποια είναι η εκτίμησή σας για την επόμενη μέρα, όσον αφορά στη διεθνή πολιτική σκηνή, έπειτα από αυτές τις δραματικές εξελίξεις;
Υπάρχει τεράστια αταξία στο διεθνές σύστημα. Οι σχέσεις Ρωσίας-Ηνωμένων Πολιτειών θα επιδεινωθούν, ενώ υπάρχει ανησυχία για μία νέα κούρσα εξοπλισμών. Το μεγάλο πρόβλημα για τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι πως έχουν απέναντί τους και τη Ρωσία και την Κίνα, παρόλο που τα εθνικά συμφέροντα Ρωσίας και Κίνας είναι διαφορετικά.
Πρόκειται για πρωτοφανή κατάσταση, τελείως διαφορετική από τις συνθήκες του Ψυχρού Πολέμου.