Οι πολίτες βρέθηκαν στο προσκήνιο για ακόμη μια φορά στη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης και οι προτάσεις τους έγιναν αντικείμενο συζήτησης στην ολομέλεια.
Οι επικεφαλής των εννέα ομάδων εργασίας παρουσίασαν τις προτάσεις στην ολομέλεια της Διάσκεψης, ομαδοποιημένες ανά θεματικές. Οι προτάσεις έγιναν στη συνέχεια αντικείμενο συζήτησης μεταξύ πολιτών, εκπροσώπων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίων και εθνικών κοινοβουλίων, θεσμικών οργάνων της ΕΕ, κοινωνικών εταίρων και της κοινωνίας των πολιτών.
Οι προτάσεις βασίζονται σε συστάσεις των ομάδων Ευρωπαίων Πολιτών, των εθνικών ομάδων και των ιδεών που συγκεντρώνονται μέσω της πολύγλωσσης ψηφιακής πλατφόρμας, καθώς και στις ανταλλαγές απόψεων που πραγματοποιήθηκαν κατά τις συνόδους ολομέλειας και τις συνεδριάσεις των ομάδων εργασίας της Διάσκεψης.
Αίτημα για ριζικές αλλαγές στη σκιά του πολέμου
Κατά τη διάρκεια των συζητήσεων, πολλοί συμμετέχοντες ζήτησαν αλλαγές στη Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενώ άλλοι κάλεσαν την ΕΕ να εφαρμόσει πιο πρακτικές και άμεσες λύσεις. Ο πόλεμος στην Ουκρανία επηρέασε σημαντικά την έκβαση των προτάσεων.
Τελικές συζητήσεις επί προτάσεων σε εννέα τομείς
Σε έντονη συζήτηση για τον ρόλο της ΕΕ στον κόσμο τέθηκε το ζήτημα των αρμοδιοτήτων της ΕΕ και το κατά πόσο θα έπρεπε να αλλάξουν ώστε η Ένωση να μπορεί να αντιμετωπίζει τις κρίσεις, όπως τον πόλεμο στην Ουκρανία, με αποτελεσματικότερο τρόπο. Οι συμμετέχοντες έθιξαν, μεταξύ άλλων, για τις εμπορικές συμφωνίες, μέτρα υποστήριξης λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών καθώς και τα πλεονεκτήματα & μειονεκτήματα της κατάργησης του κανόνα της ομοφωνίας στο Συμβούλιο.
Nα συμμετέχουν οι πολίτες περισσότερο
Το δικαίωμα αρνησικυρίας (βέτο) έναντι των αποφάσεων του Συμβουλίου ήταν από τα βασικά θέματα που ανέκυψαν κατά τη διάρκεια συζητήσεων σχετικά με την ευρωπαϊκή δημοκρατία. Έγιναν επίσης εκκλήσεις για μια πιο ανθρωποκεντρική Ευρώπη που δίνει συνέχεια στις προτάσεις των πολιτών της: «Θέλουμε έναν ευρωπαϊκό χάρτη για τη συμμετοχή των πολιτών. Πρέπει να υπάρχει επίσης μια ψηφιακή πλατφόρμα που να δίνει στους νέους τη δυνατότητα να συνδιαμορφώνουν την νομοθεσία της ΕΕ», είπε ο Μάνφρεντ Βέμπερ (ΕΛΚ, Γερμανία).
Η σημασία της αλληλεγγύης
Οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν επίσης στην ενίσχυση του ρόλου της ΕΕ σχετικά με τη διαχείριση της μετανάστευσης, στην ανάγκη θέσπισης ενός δικαιότερου και αλληλέγγυου συστήματος ασύλου αλλά και βελτίωσης της ένταξης των μεταναστών. «Η αλληλεγγύη, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τα κύρια αίτια της μετανάστευσης βρίσκονται στο επίκεντρο των προτάσεων», διευκρίνισε ο Τζόρντι Σολέ (Πράσινοι, Ισπανία).
Η προστασία του κράτους δικαίου
Όσον αφορά τις προτάσεις για το κράτος δικαίου, την ασφάλεια, τις αξίες και τα δικαιώματα της ΕΕ, οι συμμετέχοντες ζήτησαν την μεγαλύτερη προστασία του κράτους δικαίου. «Οι Ευρωπαίοι πολίτες κάνουν έκκληση για μια Ένωση που να βασίζεται σε αξίες και ζητούν αυστηρότερη νομοθεσία και δράση για τις κυβερνήσεις που δεν συμμορφώνονται», τόνισε η Καταρίνα Μπάρλει (ΕΛΚ, Γερμανία). Ο Τζίσλαβ Κρασνοντεμπσκι (ΕΣΜ, Πολωνία) είπε: «Είμαι υπέρ του να γίνονται συζητήσεις σχετικά με τις αξίες μας, κανένας όμως δεν πρέπει να διαθέτει το μονοπώλιο όσον αφορά τον ορισμό αυτών των αξιών».
Ένωση Υγείας
Πολλοί συμμετέχοντες εξέφρασαν την επιθυμία η ΕΕ να αποκτήσει περισσότερες αρμοδιότητες στον τομέα της υγείας, συμπεριλαμβανομένης της θέσπισης ελάχιστων προτύπων υγειονομικής περίθαλψης στην ΕΕ. «Θα μπορούσαμε να σώσουμε περισσότερες ζωές αν συνεργαζόμασταν περισσότερο σε επίπεδο ΕΕ, αν για παράδειγμα διαθέταμε μια ευρωπαϊκή λίστα μεταμοσχεύσεων», είπε ο Αλίν Μιτούτσα (Renew Europe, Ρουμανία). Στο επίκεντρο βρέθηκε επίσης η προαγωγή υγιεινών τρόπων ζωής.
Όχι στο «Brain drain»
Η ομάδα εργασίας σχετικά με την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, τη νεολαία και τον αθλητισμό εστίασε σε προτάσεις εναρμόνισης των εκπαιδευτικών προγραμμάτων, αντιμετώπισης της διαρροής εγκεφάλων («brain drain») και βελτίωσης της κοινωνικής προστασίας για τους νέους. Στο επίκεντρο τέθηκε, μεταξύ άλλων, το ζήτημα ισότητας των φύλων στον αθλητισμό και της προστασίας μειονοτικών γλωσσών.
Ανταγωνιστικότητα και εργασιακή ασφάλεια
Οι προτάσεις για την οικονομία, την κοινωνική δικαιοσύνη και την απασχόληση συζητήθηκαν στο πλαίσιο της στήριξης προσφύγων από την Ουκρανία και αντιμετώπισης των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων του πολέμου. Οι συμμετέχοντες τόνισαν τη σημασία δημιουργίας ενός πιο βιώσιμου και ανθεκτικού οικονομικού μοντέλου και ζήτησαν την ενίσχυση της φορολογικής δικαιοσύνης και της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας, καθώς και καλύτερες συνθήκες εργασίας.
Βιώσιμη γεωργία
Η επισιτική ασφάλεια ήταν από τα κύρια ζητήματά που συζητήθηκαν όσον αφορά την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον. Τα μέλη της ολομέλειας έκαναν έκκληση για πιο βιώσιμη γεωργία και ταχύτερη εφαρμογή της Πράσινης Συμφωνίας.
Διαδίκτυο και ίση πρόσβαση στις νέες τεχνολογίες
Η πρόσβαση στο διαδίκτυο ως θεμελιώδες δικαίωμα, οι ψηφιακές δεξιότητες, η κυβερνοασφάλεια, η προστασία των προσωπικών δεδομένων και η τεχνητή νοημοσύνη εξετάστηκαν από τα μέλη της ομάδα εργασίας για τον ψηφιακό μετασχηματισμό αλλά όχι μόνο. «Όλοι πρέπει να έχουν ίση πρόσβαση στις ψηφιακές υποδομές», τόνισε ο Χέλμουτ Σόλτζ (Η Αριστερά, Γερμανία).
Επόμενα βήματα
Η τελική σύνοδος της Ολομέλειας της Διάσκεψης έχει προγραμματιστεί για τις 29-30 Απριλίου στο Στρασβούργο, όπου οι προτάσεις αναμένεται να εγκριθούν βάσει συναίνεσης. Οι προτάσεις αυτές θα συμπεριληφθούν στην τελική έκθεση της Διάσκεψης, η οποία θα παραδοθεί στους Προέδρους των θεσμικών οργάνων της ΕΕ στις 9 Μαΐου στο Στρασβούργο.