Η Δανία θα κάνει δημοψήφισμα την Τετάρτη για το αν θα εγκαταλείψει την εξαίρεση της χώρας από την πολιτική άμυνας και ασφάλειας της ΕΕ.
Όπως αναφέρουν οι Financial Times, το δημοψήφισμα θα μπορούσε να επεκτείνει τον επαναπροσδιορισμό της αρχιτεκτονικής ασφαλείας στην Ευρώπη μετά την αίτηση Σουηδίας και Φινλανδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ,
λόγω και του παρατεταμένου πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η Δανία έχει ιστορικό καταψήφισης της ΕΕ σε δημοψηφίσματα, αλλά η κεντροαριστερή κυβέρνηση είναι αισιόδοξη ότι τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για τη σκανδιναβική χώρα να τερματίσει το καθεστώς της ως το μόνο κράτος μέλος που δεν συμμετέχει στην αμυντική συνεργασία του μπλοκ.
Η πολιτική ηγεσία της χώρας δίνει τον τόνο
«Η Δανία ανήκει στην καρδιά της Ευρώπης, χωρίς καμία επιφύλαξη», δήλωσε η πρωθυπουργός Μέττε Φρεντέρικσεν κατά την ανακοίνωση του δημοψηφίσματος.
«Το ΝΑΤΟ θα εξακολουθεί να είναι το κύριο εργαλείο για την άμυνα και την ασφάλειά μας, και η ΕΕ είναι μια προσθήκη σε αυτό», δήλωσε ο Μόγκενς Τζένσεν, εκπρόσωπος άμυνας των κυβερνώντων Σοσιαλδημοκρατών. «Εάν βρισκόμαστε εκτός της συνεργασίας της ΕΕ, δεν μπορούμε να είμαστε μέρος αυτής της συζήτησης», σημείωσε.
Οι δημοσκοπήσεις δίνουν σταθερά προβάδισμα σε όσους θέλουν να τερματίσουν αυτήν την εξαίρεση, αλλά οι ειδικοί και οι πολιτικοί είναι επιφυλακτικοί λόγω του μακροχρόνιου ευρωσκεπτικισμού της Δανίας.
Η Δανία εξασφάλισε την εξαίρεση από τη συνεργασία της ΕΕ για την άμυνα, καθώς και για την ένταξη στο ευρώ και τις δικαστικές υποθέσεις, μετά την απόρριψη από τη χώρα το 1992 της συνθήκης του Μάαστριχτ της ΕΕ, σε δημοψήφισμα. Στη συνέχεια, οι Δανοί απέρριψαν την ένταξη στο ευρώ το 2000 και καταψήφισαν την παύση της εξαίρεσης στις δικαστικές υποθέσεις το 2015.
Αυτό το τελευταίο δημοψήφισμα στη Δανία έρχεται λίγες εβδομάδες αφότου η Σουηδία και η Φινλανδία επέλεξαν να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, τη μεγαλύτερη αλλαγή στο καθεστώς ασφαλείας στη σκανδιναβική περιοχή εδώ και δεκαετίες.
Οι Δανοί θέλουν να έχουν λόγο στις αποφάσεις
Η Δανία παραμένει προσηλωμένη στο ΝΑΤΟ και είναι ανοιχτή για τα ξένα στρατεύματα ώστε να μπορούν να εκπαιδεύονται και να ασκούνται σε δανικό έδαφος για πρώτη φορά τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1950. Καθώς όμως οι ΗΠΑ αρχίζουν να στρέφονται περισσότερο προς την Ασία, η Δανία ανησυχεί ότι η ύπαρξη εκτός της αμυντικής πολιτικής της ΕΕ θα μπορούσε να της κλέψει την επιρροή σε έναν κρίσιμο τομέα, ιδίως καθώς οι ευρωπαϊκές χώρες αυξάνουν τις στρατιωτικές τους δαπάνες.
«Οι συνέπειες της μη συμμετοχής στις αμυντικές υποθέσεις της ΕΕ αυξάνονται. Γενικά, σημαίνει απώλεια της επιρροής της Δανίας στην αμυντική πολιτική της Ένωσης. Δεν μπορούμε να λάβουμε μέρος στις διαπραγματεύσεις. Υπήρξε κάποια αποδυνάμωση της φήμης της Δανίας όσον αφορά την πολιτική ασφάλειας και άμυνας της ΕΕ», δήλωσε η Κριστίν Νίσεν, ερευνήτρια στο Δανικό Ινστιτούτο Διεθνών Σπουδών, η οποία σημείωσε ότι η αρχή της εξαίρεσης είχε χρησιμοποιηθεί 235 φορές από το 1993.
Ο ρόλος της Γερμανίας
Ο Κρίστιαν Σόμπι Κρίστενσεν, αναπληρωτής επικεφαλής του Κέντρου Στρατιωτικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, υπογράμμισε τη σημασία για τη Δανία της πρόσφατης μεγάλης αλλαγής της γειτονικής Γερμανίας στις πολιτικές της άμυνας και ασφάλειας. Το Βερολίνο αυξάνει τις στρατιωτικές δαπάνες ως απάντηση στον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Το δημοψήφισμα «είναι μια προσπάθεια να είμαστε έτοιμοι να χειριστούμε μια πιο διεκδικητική Γερμανία στην πολιτική άμυνας και ασφάλειας της ΕΕ», είπε.
Οι κάλπες ανοίγουν στις 8 το πρωί τοπική ώρα την Τετάρτη και κλείνουν στις 20:00, με τα τελικά αποτελέσματα να είναι πιθανά αργά το ίδιο βράδυ, σύμφωνα με τους Financial Times.