Η απόφαση της Γερμανίας, των Ηνωμένων Πολιτειών και άλλων χωρών να στείλουν άρματα μάχης στην Ουκρανία έχει προχωρήσει περισσότερο απ' ό,τι πολλοί θεωρούσαν ρεαλιστικό πριν από μερικούς μήνες.
Επιδεικνύοντας ενότητα και θέλοντας να αποτρέψουν μια ανανεωμένη ρωσική επίθεση, τα δυτικά έθνη έχουν παραμερίσει τους φόβους ότι πιο προηγμένα όπλα θα διακινδύνευαν να προκαλέσουν περαιτέρω τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.
Με το αίτημά τους για παροχή τανκς από τη Δύση να ικανοποιείται, λοιπόν, τώρα οι Ουκρανοί ανανεώνουν τις δημόσιες εκκλήσεις τους, με επίκεντρο τα δυτικά μαχητικά αεροσκάφη.
«Πέρυσι έστειλα ένα γράμμα με τις επιθυμίες μου στον Άγιο Βασίλη και περιελάμβανε και μαχητικά αεροσκάφη», δήλωσε στο CNN αυτή την εβδομάδα ο Ουκρανός υπουργός Άμυνας, Ολεξέι Ρεζνίκοφ.
Οι ΗΠΑ έχουν απορρίψει την πιθανότητα αποστολής μαχητικών αεροσκαφών στην Ουκρανία - Η Ολλανδία όχι
Δημόσια, οι δυτικοί ηγέτες αποφεύγουν τη συζήτηση για παράδοση μαχητικών αεροσκαφών στην Ουκρανία και το θέμα δεν βρισκόταν επίσημα στην ημερήσια διάταξη της συνάντησης μεταξύ της Ουκρανίας και των συμμάχων της στο Ramstein της Γερμανίας την περασμένη εβδομάδα.
Ωστόσο, ενώ πέρυσι το Πεντάγωνο δήλωνε ότι η παράδοση μαχητικών αεροσκαφών θα «αύξανε περιορισμένα τις δυνατότητες της Ουκρανίας, αλλά με μεγάλο κίνδυνο», τώρα ο αναπληρωτής σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Τζον Φίνερ, λέει ότι «δεν έχουν αποκλείσει κάποια συγκεκριμένα συστήματα», συμπεριλαμβανομένων των F-16.
Ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, Τζον Κίρμπι, παραδέχτηκε στο CNN την Παρασκευή ότι ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ζήτησε μαχητικά αεροσκάφη. «Μιλάμε συνεχώς με τους Ουκρανούς για τις ανάγκες τους και θέλουμε να βεβαιωθούμε ότι κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε για να ανταποκριθούμε -και ότι αν δεν μπορούμε εμείς, κάποιοι από τους συμμάχους και τους εταίρους μας θα μπορούν», είπε ο Κίρμπι.
Η Ολλανδία, επίσης, προκάλεσε κάποια έκπληξη την περασμένη εβδομάδα, όταν ο υπουργός Εξωτερικών της είπε σε έναν βουλευτή που ρωτούσε για τα F-16 ότι «όταν πρόκειται για πράγματα που μπορεί να προμηθεύσει η Ολλανδία, δεν υπάρχουν ταμπού».
Το διακύβευμα της αποστολής F-16 στην Ουκρανία για τις ευρωπαϊκές χώρες
Η περίπτωση της Ολλανδίας είναι διδακτική για την κατανόηση των ουκρανικών εκκλήσεων για τα F-16, τα οποία μπορούν να εκληφθούν τουλάχιστον εν μέρει ως ευκαιρία για την απόσυρση αεροσκαφών που σταδιακά καταργούνται από τις ευρωπαϊκές χώρες προς όφελος των νεότερων F-35.
Για τον ουκρανικό στρατό, η προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014 και η υποστήριξη των αυτονομιστών στα ανατολικά ξεκίνησαν την αδυσώπητη μετάβαση από τα σοβιετικά όπλα προς τον πιο σύγχρονο δυτικό εξοπλισμό.
Στην Ολλανδία, από την άλλη, έχουν απομείνει 24 συνολικά F-16, από τα οποία όμως σχεδιάζει να απαλλαγεί μέχρι το 2024, καθώς θα μεταβεί στα F-35 επόμενης γενιάς. Το 2021 πούλησε 12 αεροπλάνα στις ΗΠΑ για να χρησιμοποιηθούν ως εκπαιδευτικά.
«Πολλά F-16 θα είναι διαθέσιμα προς πώληση σε άλλες χώρες ή θα παραδοθούν στην Ουκρανία. Νομίζω ότι το Κίεβο περιμένει την κατάλληλη στιγμή για να προωθήσει ένα επίσημο αίτημα», δήλωσε στο CNN ο Peter Wijninga, απόστρατος συνταγματάρχης της ολλανδικής Πολεμικής Αεροπορίας.
Η πολιτική θέληση και οι κίνδυνοι που ενέχει η αποστολή F-16 στην Ουκρανία
Όπως όλες οι άλλες αποφάσεις για αποστολή όπλων στην Ουκρανία, και αυτή για τα F-16 έχει να κάνει με την πολιτική.
Ενδεικτικό είναι ότι η Γερμανία δεν χρησιμοποιεί F-16, αλλά ο καγκελάριος τόνισε ότι τα μαχητικά αεροσκάφη «δεν μπαίνουν στο τραπέζι».
«Δεν θα υπάρξουν παραδόσεις μαχητικών αεροσκαφών στην Ουκρανία. Αυτό έγινε σαφές πολύ νωρίς, μεταξύ άλλων από τον πρόεδρο των ΗΠΑ. Αυτή η θέση δεν έχει αλλάξει καθόλου και δεν πρόκειται να αλλάξει», είπε ο Όλαφ Σολτς κατά τη διάρκεια κοινοβουλευτικής συζήτησης για τα τανκς Leopard 2 την Τετάρτη.
Τα F-16 θα έδιναν στην Ουκρανία την ικανότητα, εάν ξεπεράσει την αεράμυνα, να χτυπήσει τη Ρωσία με ένα αμερικανικής κατασκευής όπλο πολύ πίσω από τις γραμμές του μετώπου.
«Με ένα αεροσκάφος μπορείς να πετάξεις στη Μόσχα και να βομβαρδίσεις το Κρεμλίνο. Δεν νομίζω ότι οι Ουκρανοί θα το κάνουν αυτό, αλλά υπάρχει κίνδυνος. Και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια κλιμάκωση που δεν είμαστε διατεθειμένοι να αποδεχθούμε», είπε ο Wijninga.
Όπως και με τα γερμανικά άρματα μάχης Leopard 2, το πιο πιθανό σενάριο για τα F-16, αν συμβεί αυτό, είναι ένα είδος ευρείας ευρωπαϊκής συμμαχίας που μειώνει τον πολιτικό κίνδυνο για οποιαδήποτε χώρα.
Και επειδή το F-16 είναι αμερικανικό όπλο, όλα θα εξαρτηθούν από την άποψη της κυβέρνησης των ΗΠΑ, η οποία πρέπει να υπογράψει οποιαδήποτε μεταπώληση του αεροπλάνου.