Οι μαζικές δολοφονίες «εξαπλώνονται σαν ασθένεια στην Ευρώπη», λέει επιζών φοιτητής της θανατηφόρας επίθεσης στην Πράγα, που γλίτωσε κλειδαμπαρωμένος σε αίθουσα.
Η μαζική σφαγή που έλαβε χώρα χθες, με την εν ψυχρώ δολοφονία 14 ανθρώπων και των τραυματισμό δεκάδων άλλων πάγωσε την Τσεχική πρωτεύουσα και συντάραξε την Ευρώπη.
Ο Jakob Weizman, Δανός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο του Καρόλου της Πράγας, έδινε εξετάσεις την Πέμπτη όταν άρχισε να ακούει πυροβολισμούς και κραυγές. Μια συνθησμένη μέρα στην ακαδημαϊκή ζωή στο ιστορικό κέντρο και πανεπιστήμιο της Πράγας, μετατράπηκε σε εφιάλτη.
Η πρώτη αντίδραση ήταν το σοκ, πάγωσε, είπε. Ποτέ δεν πίστευε ότι ένας πυροβολισμός σε σχολείο θα λάμβανε χώρα εκεί που βρίσκεται, στην Ευρώπη.
Mαρτυρία από την Πράγα: «Αυτό είναι απίστευτα τρομακτικό, καταλαβαίνετε;»
«Έζησα στις ΗΠΑ για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, αν αυτό συνέβαινε οπουδήποτε, θα είχε συμβεί στις ΗΠΑ», δήλωσε μετά στο CNN. «Τώρα εξαπλώνεται σαν ασθένεια και στην Ευρώπη», είπε σοκαρισμένος.
Επισήμανε την πρόσφατη έξαρση πυροβολισμών αλλού στην γηραιά ήπειρο, λέγοντας: «Το βλέπετε αυτό να συμβαίνει στη Δανία, τη Σερβία και τώρα εδώ. Αυτό είναι απίστευτα τρομακτικό, καταλαβαίνετε;»
Ο νεαρός φοιτητής και ο καθηγητής του κλείδωσαν την πόρτα της αίθουσας εξέτασής τους και την οχύρωσαν με καρέκλες και τραπέζια, παραμένοντας μέσα για μια ώρα μέχρι να φτάσει η αστυνομία και να τους συνοδεύσει έξω από το κτίριο, με ασφάλεια, ενώ είχε λήξει το μακελειό.
Ο ένοπλος σκότωσε τουλάχιστον 14 ανθρώπους και τραυμάτισε 25, στην πιο θανατηφόρα μαζική δολοφονία στην Τσεχική Δημοκρατία εδώ και δεκαετίες. Η αστυνομία ανακοίνωσε ότι ο δράστης, ένας 24χρονος άνδρας, ήταν φοιτητής της Σχολής Τεχνών του πανεπιστημίου, αλλά δεν έχει αναγνωριστεί επισήμως λόγω της σοβαρότητας των τραυμάτων του. Το όνομά του δεν έχει κατονομαστεί επίσημα αλλά στα ΜΜΕ αναφέρεται ως Ντέιβιντ Κόζακ.
Ο Weizman δήλωσε ότι ως διεθνής φοιτητής, είχε διαφορετικούς κύκλους σπουδών από τους ντόπιους Τσέχους φοιτητές και ως εκ τούτου δεν γνώριζε τον δράστη, με τον οποίο φέρεται να ήταν τελικά συμφοιτητές.
Μαζικοί πυροβολισμοί στην Ευρώπη
Η Τσεχική Δημοκρατία είναι η τελευταία από μια σειρά ευρωπαϊκών χωρών που έχουν υποστεί μαζικούς πυροβολισμούς του αναλόγων αυτών που λαμβάνουν χώρα με θλιβερή συχνότητα στις ΗΠΑ.
Τον Ιούνιο του 2022, ένας ένοπλος σκότωσε τρεις ανθρώπους και τραυμάτισε αρκετούς άλλους σε εμπορικό κέντρο στην πρωτεύουσα της Δανίας, την Κοπεγχάγη. Η ένοπλη βία είναι σχετικά σπάνια στη Δανία, η οποία θεωρείται ότι έχει μερικούς από τους πιο περιοριστικούς νόμους περί όπλων στην Ευρώπη.
Και τον Μάιο του τρέχοντος έτους, η Σερβία έμεινε εμβρόντητη μετά από δύο μαζικούς πυροβολισμούς σε λιγότερο από 48 ώρες. Ένα 13χρονο αγόρι σκότωσε τουλάχιστον οκτώ παιδιά και έναν φρουρό ασφαλείας στο σχολείο του στην πρωτεύουσα Βελιγράδι. Μόλις μια ημέρα αργότερα, ένας 21χρονος ένοπλος που κρατούσε αυτόματο όπλο σκότωσε οκτώ ανθρώπους στο χωριό Ντουμπόνα.
Η οπλοκατοχή είναι διαδεδομένη στη Σερβία, αλλά τα συμβάντα μαζικών πυροβολισμών που παρατηρούνται στις ΗΠΑ είναι εξαιρετικά σπάνια στη βαλκανική χώρα. Μέχρι τον Μάιο, οι πυροβολισμοί σε σχολεία στη Σερβία ήταν σχεδόν ανήκουστοι. Φέτος αυτό όμως άλλαξε.
Η Juliette Kayem, ανώτερη αναλύτρια εθνικής ασφάλειας του CNN και πρώην βοηθός υπουργού στο Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, δήλωσε ότι υπάρχει κίνδυνος αντιγραφής συμπεριφορών όταν πρόκειται για μαζικούς πυροβολισμούς στην εποχή του διαδικτύου.
«Αυτό είναι το είδος της κουλτούρας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ότι αυτοί οι άνθρωποι δοξάζονται», είπε. «Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν έχουν σύνορα, οπότε οι άνθρωποι σε άλλες χώρες θα αρχίσουν να τους ακολουθούν ή να τους μιμούνται ή να βλέπουν το είδος της φήμης που δημιουργείται».
Η ίδια προειδοποίησε ότι, όσον αφορά τους πυροβολισμούς στην Πράγα, το κίνητρο του δράστη βρίσκεται ακόμη υπό διερεύνηση, αλλά η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από μέρους θα αποτελέσουν αναμφίβολα μέρος αυτής της έρευνας.
Σχεδόν 1 εκατομμύριο νόμιμα κατοχυρωμένα όπλα ήταν στην Τσεχία
Ο μακελάρης φοιτητής της Πράγας είχε άδεια οπλοφορίας και κατείχε αρκετά όπλα, σύμφωνα με τον πρόεδρο της τσεχικής αστυνομίας, Μάρτιν Βόντρασεκ.
Η Τσεχική Δημοκρατία έχει σχετικά φιλελεύθερους νόμους περί όπλων σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση. Για να αποκτήσει κάποιος νόμιμα ένα όπλο, χρειάζεται επίσημη άδεια οπλοφορίας, η οποία προϋποθέτει ιατρική εξέταση, εξετάσεις για την επάρκεια του όπλου και μη ύπαρξη προηγούμενου ποινικού μητρώου.
Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία της αστυνομίας, περισσότεροι από 300.000 άνθρωποι έχουν νόμιμη άδεια κατοχής όπλου. Από το 2022, σχεδόν 1 εκατομμύριο νόμιμα κατοχυρωμένα όπλα ήταν επίσημα καταχωρημένα στην Τσεχική Δημοκρατία.
Αλλά αυτός ο πυροβολισμός μπορεί να πυροδοτήσει από άλλη βάση μια συζήτηση σχετικά με την οπλοκατοχή και τους περιορισμούς σε αυτήν. Αν και η χώρα έχει πιο φιλελεύθερους κανόνες οπλοκατοχής από πολλούς γείτονές της, θα τεθούν ερωτήματα για το αν η Τσεχική Δημοκρατία θα πρέπει να υιοθετήσει «κάποιους από τους πιο αυστηρούς νόμους σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση», δήλωσε η Κayyem.
Το δραματικό παράδειγμα των ΗΠΑ
Στις ΗΠΑ, η οπλοκατοχή αποτελεί συνταγματικό δικαίωμα και είναι πολύ πιο διαδεδομένη από ό,τι στην Ευρώπη. Υπάρχουν 120 όπλα για κάθε 100 Αμερικανούς, σύμφωνα με την έρευνα Small Arms Survey (SAS) που εδρεύει στην Ελβετία. Κανένα άλλο έθνος δεν έχει τέτοια αναλογία πληθυσμού και όπλων.
Στις ΗΠΑ, έχουν σημειωθεί 642 μαζικοί πυροβολισμοί μέχρι στιγμής φέτος, σύμφωνα με το αρχείο Gun Violence Archive. Περισσότεροι από 80 από αυτούς τους πυροβολισμούς έλαβαν χώρα σε σχολεία και πανεπιστήμια, σύμφωνα με ανάλυση του CNN.
Σχεδόν 42 εκατομμύρια Αμερικανοί, πάνω από το ένα όγδοο του πληθυσμού των ΗΠΑ, εκτιμάται ότι έχουν ζήσει σε ακτίνα μικρότερης των 2 χιλιομέτρων από έναν μαζικό πυροβολισμό από το 2014, σύμφωνα με ανάλυση του CNN με στοιχεία από το Gun Violence Archive (GVA) και το Γραφείο Απογραφής των ΗΠΑ.