Οι στρατιωτικές ασκήσεις της Κίνας στα στενά της Ταϊβάν δεν αποτελούν «άμεση απάντηση» αλλά μεθοδευμένη κίνηση του Πεκίνου στην «σκακιέρα» για τον έλεγχο του νησιού.
Οι στρατιωτικές ασκήσεις της Κίνας γύρω από την Ταϊβάν αυτή την εβδομάδα στοχεύουν να στείλουν ένα αιχμηρό μήνυμα στις κυβερνήσεις της Ταϊπέι, του Τόκιο και της Ουάσιγκτον ότι μόνο το Πεκίνο παίρνει τις αποφάσεις στα στενά της Ταϊβάν, λένε οι αναλυτές στο CNN.
Οι ειδικοί υποστηρίζουν επίσης ότι η ανακοίνωση των ασκήσεων λίγο μετά την προσγείωση της προέδρου της Βουλής των ΗΠΑ, Νάνσι Πελόζι στην Ταϊπέι την Τρίτη δεν ήταν μια άμεση αντίδραση στην αμφιλεγόμενη επίσκεψή της -μάλλον, οι ασκήσεις αποτελούν μέρος ενός αδυσώπητου, μακροχρόνιου σχεδίου για να τεθεί η Ταϊβάν υπό τον έλεγχο του Πεκίνου.
Το ταξίδι της Πελόζι στο νησί -μια δημοκρατία 24 εκατομμυρίων που το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα θεωρεί έδαφός του παρόλο που δεν τo έχει θέσει ποτέ υπό τον έλεγχό του- απλώς έφερε το θέμα της Ταϊβάν στα πρωτοσέλιδα των ειδήσεων, είπαν αναλυτές.
«Ουσιαστικά, αυτό πέτυχε η Νάνσι Πελόζι. Να αυξήσει την παγκόσμια ευαισθητοποίηση για τη διαρκήη στρατιωτική εκστρατεία εξαναγκασμού της Κίνας κατά της Ταϊβάν που συνεχίζεται για περισσότερο από μια δεκαετία», δήλωσε ο Ντρου Τόμσον, ερευνητής στο Lee Kuan Yew School of Public Policy στο Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης.
«Το κάνουν αυτό κάθε χρόνο», τόνισε ο Τόμσον για τις κινεζικές ασκήσεις. «Η διαφορά είναι ότι φέτος το προσέχουμε».
Αντίδραση σε Ταϊπέι, Τόκιο και Ουάσιγκτον
Η κυβέρνηση στην Ταϊπέι είναι σίγουρα σε επιφυλακή, ανακοινώνοντας την Παρασκευή ότι πολλά κινεζικά πολεμικά πλοία και αεριωθούμενα αεροσκάφη είχαν διασχίσει τη μεσαία γραμμή -το ενδιάμεσο σημείο μεταξύ της ηπειρωτικής χώρας και της Ταϊβάν που το Πεκίνο λέει ότι δεν αναγνωρίζει αλλά συνήθως σέβεται.
Αφού η Κίνα έστειλε βαλλιστικούς πυραύλους πάνω από το νησί την Πέμπτη, η πρόεδρος της Ταϊβάν, Τσάι Ινγκ-γουέν, υποσχέθηκε να υπερασπιστεί την κυριαρχία και την εθνική ασφάλεια και να υπερασπίζεται σταθερά τη δημοκρατία και την ελευθερία».
Ο Ιάπωνας πρωθυπουργός, Φούμιο Κισίντα, δήλωσε ότι οι κινεζικές ασκήσεις είναι «ένα σοβαρό ζήτημα που αφορά την ασφάλεια της χώρας μας και του λαού της». Ζήτησε την άμεση διακοπή τους και είπε ότι η Ιαπωνία θα συνεργαστεί με τον στενότερο σύμμαχό της, τις Ηνωμένες Πολιτείες, «για να διατηρήσει τη σταθερότητα στα στενά της Ταϊβάν».
Εν τω μεταξύ, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, μιλώντας στην υπουργική συνάντηση ASEAN-ΗΠΑ στην Καμπότζη, είπε: «Ελπίζω ότι το Πεκίνο δεν θα δημιουργήσει μια κρίση ή δεν θα επιδιώξει μια δικαιολογία για να αυξήσει την επιθετική στρατιωτική του δράση».
Αλλά στην Ουάσιγκτον, η επίσημη γραμμή ήταν ότι οι ενέργειες του Πεκίνου δεν προκάλεσαν έκπληξη. «Περιμέναμε ότι η Κίνα θα μπορούσε να λάβει μέτρα όπως αυτό -σας τα περιέγραψα με αρκετές λεπτομέρειες πριν μερικές ημέρες. Αναμένουμε επίσης ότι αυτές οι ενέργειες θα συνεχιστούν και ότι οι Κινέζοι θα εξακολουθούν να αντιδρούν τις επόμενες ημέρες», είπε ο Τζον Κίρμπι, εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, σε δημοσιογράφους στον Λευκό Οίκο την Πέμπτη.
Απομονώνοντας της Ταϊβάν
Κατά την επίσκεψή της στην Ιαπωνία και τον Κισίντα την Παρασκευή, η Πελόζι είπε ότι το Πεκίνο προσπαθεί να «απομονώσει» την Ταϊβάν. Οι ασκήσεις της Κίνας σχεδιάστηκαν για να εξασκηθούν στο να κάνουν ακριβώς αυτό, είπε ο Καρλ Σούστερ, πρώην διευθυντής επιχειρήσεων στο Κοινό Κέντρο Πληροφοριών της Διοίκησης Ειρηνικού των ΗΠΑ στη Χαβάη.
«Η Κίνα δείχνει μπορεί να βομβαρδίσει την Ταϊβάν με πυραύλους, να την απομονώσει από εξωτερική υποστήριξη και να επηρεάσει το αεροπορικό και θαλάσσιο εμπόριο μέσω των Στενών και γύρω από την Ταϊβάν», είπε ο Σούστερ. Αυτό ήταν από καιρό το σχέδιο του Πεκίνου και οι ασκήσεις αυτής της εβδομάδας είναι απλώς η εκδήλωση τουλάχιστον μηνών σχεδιασμού και ετών πολιτικής, είπαν οι ειδικοί.
«Μια άσκηση τέτοιου μεγέθους, εμβέλειας και πολυπλοκότητας δεν μπορεί να σχεδιαστεί και οι δυνάμεις να προετοιμαστούν σε δύο εβδομάδες», σημείωσε ο Σούστερ, αναφερόμενος στην περίοδο που άνθισαν οι φήμες για το ταξίδι της Πελόζι στο νησί.
Πρόσθεσε ότι τα σχέδια κινεζικών στρατιωτικών ασκήσεων αποφασίστηκαν πιθανότατα πριν από ένα χρόνο και οι περισσότερες από τις ενέργειες ορίστηκαν μέχρι τον Απρίλιο. Μέρη των ασκήσεων, όπως οι πολλαπλές εκτοξεύσεις βαλλιστικών πυραύλων, ενδεχομένως να προστέθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς τα logistics γύρω από αυτές δεν είναι τόσο περίπλοκα όσο, για παράδειγμα, η δημιουργία ενός ναυτικού αποκλεισμού, που το Πεκίνο είπε ότι ήταν ένα από τα σημεία που ήθελε να εξασκήσει με τα γυμνάσια.
Γυμνάσια για να εκφοβίσει τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία
Ο Σούστερ σημείωσε επίσης ότι οι ασκήσεις είναι μεγαλύτερες από εκείνες που η Κίνα είχε διοργανώσει τα προηγούμενα χρόνια. «Αυτή η διευρυμένη δραστηριότητα ασκήσεων έχει έναν τρίτο σκοπό -να εκφοβίσει τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία- επειδή και οι δύο έχουν δηλώσει την υποστήριξή τους στην Ταϊβάν», είπε ο Σούστερ.
«Αν κοιτάξουμε τη ρητορική από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο, ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ και οι εταίροι του ενίσχυαν την κριτική κατά των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας. Αφορμή για την τελευταία, ήταν οι πρόσφατες δηλώσεις υποστήριξης προς την Ταϊβάν και τις αυξημένες αμυντικές της δαπάνες».
Η Λευκή Βίβλος της Ιαπωνίας για την Άμυνα για το 2022, μια ετήσια ματιά στην πολιτική ασφαλείας της που δημοσιεύθηκε στα τέλη Ιουλίου, εγκάλεσεε το Πεκίνο χωρίς σαφείς όρους.
«Η Κίνα συνεχίζει να αλλάζει μονομερώς ή να προσπαθεί να αλλάξει το status quo με πίεση στην Θάλασσα της Ανατολικής Κίνας και στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Επιπλέον, η Κίνα κατέστησε σαφές ότι δεν θα δίσταζε να πετύχει με τη βία την ένωση με την Ταϊβάν, αυξάνοντας περαιτέρω τις εντάσεις στην περιοχή», αναφέρει.
Σε μια διαδικτυακή συνάντηση εκπροσώπων μιας think tank της Ταϊβάν τον περασμένο Δεκέμβριο, ο αείμνηστος πρώην πρωθυπουργός της Ιαπωνίας, Σίνζο Άμπε, είπε ότι μια ένοπλη εισβολή στην Ταϊβάν θα αποτελούσε σοβαρό κίνδυνο για την Ιαπωνία. «Οι άνθρωποι στο Πεκίνο, ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ ειδικότερα, δεν πρέπει ποτέ να παρανοήσουν και να μην το αναγνωρίζουν αυτό», είπε ο Άμπε.
Ίσως το Πεκίνο να μην άκουγε ή απλώς να αδιαφορούσε. Οι ασκήσεις -ιδιαίτερα η εκτόξευση πυραύλων που προσγειώθηκαν στην ΑΟΖ της Ιαπωνίας- αποδεικνύουν ακριβώς αυτό, είπαν ειδικοί. «Έχουν επιβεβαιώσει τις ανησυχίες του Σίνζο Άμπε ότι μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην Ταϊβάν είναι μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης και για την Ιαπωνία και για τη συμμαχία ΗΠΑ-Ιαπωνίας», είπε ο Τόμπσον, από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης.
Και αυτή η έκτακτη ανάγκη εκτιμάται ότι μάλλον θα συνεχιστεί. Το να τεθεί η Ταϊβάν υπό τον έλεγχο του Πεκίνου είναι θεμέλιο της κινεζικής πολιτικής. Την Παρασκευή, η Κίνα συνέχισε αμείωτα τις ασκήσεις και τον στρατιωτικό εκφοβισμό της.
Ο πρωθυπουργός της Ταϊβάν, Σου Τσεν Τσαν,αναγνώρισε ότι οι ασκήσεις είχαν το αποτέλεσμα που επιθυμεί το Πεκίνο, δείχνοντας ότι μπορεί να ελέγξει τα Στενά. «Ο κακός γείτονας της διπλανής πόρτας έκανε επίδειξη δυνάμεων στο κατώφλι μας και σαμποτάρει αυθαίρετα έναν από τους πιο πολυσύχναστους θαλάσσιους δρόμους στον κόσμο με στρατιωτικές ασκήσεις», τόνισε.