Ενας 40χρονος πατέρας τεσσάρων παιδιών, ο Ελιράν Μιζράχι, πολέμησε στη Γάζα, όμως η επιστροφή του στο σπίτι, τον άλλαξε εντελώς.
«Τραυματισμένος» ψυχικά από όσα είχε δει στον πόλεμο κατά της Χαμάς, έξι μήνες μετά, πάλευε με τη διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) πίσω στο σπίτι. Πριν αναγκαστεί να ξαναπάει, αυτοκτόνησε…
«Βγήκε από τη Γάζα, αλλά η Γάζα δεν βγήκε από μέσα του. Και πέθανε μετά από αυτό, λόγω του μετατραυματικού στρες», είπε η μητέρα του, Τζένι Μιζράχι.
Ο ισραηλινός στρατός είπε ότι παρέχει φροντίδα σε χιλιάδες στρατιώτες που πάσχουν από PTSD ή ψυχικές ασθένειες που προκαλούνται από τραύματα κατά τη διάρκεια του πολέμου. Δεν είναι σαφές πόσοι έχουν αυτοκτονήσει, καθώς οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) δεν έχουν δώσει επίσημο αριθμό.
Ένα χρόνο μετά, ο πόλεμος του Ισραήλ στη Γάζα έχει σκοτώσει περισσότερους από 42.000 ανθρώπους, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της λωρίδας, με τα Ηνωμένα Έθνη να αναφέρουν ότι οι περισσότεροι από τους νεκρούς είναι γυναίκες και παιδιά.
Ο πόλεμος, που ξεκίνησε αφότου η Χαμάς σκότωσε 1.200 ανθρώπους και πήρε ομήρους περισσότερους από 250, είναι ήδη ο μεγαλύτερος του Ισραήλ από την ίδρυση του εβραϊκού κράτους. Και καθώς τώρα επεκτείνεται στον Λίβανο, ορισμένοι στρατιώτες λένε ότι φοβούνται να στρατευτούν σε μια ακόμη σύγκρουση.
Στρατιώτης: «Δεν θέλουμε να επιστρέψουμε στη Γάζα, δεν εμπιστευόμαστε την κυβέρνηση»
«Πολλοί από εμάς φοβόμαστε πολύ ότι θα επιστρέψουμε ξανά στον πόλεμο στον Λίβανο», δήλωσε στο CNN ένας γιατρός του IDF που υπηρέτησε τέσσερις μήνες στη Γάζα, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας λόγω της ευαισθησίας του θέματος. «Πολλοί από εμάς δεν εμπιστεύονται την κυβέρνηση αυτή τη στιγμή».
Οι ισραηλινές αρχές –με σπάνιες εξαιρέσεις– έχουν κλείσει τη Γάζα σε ξένους δημοσιογράφους εκτός και αν πηγαίνουν υπό τη συνοδεία Ισραηλινών Στρατών, καθιστώντας δύσκολη την πλήρη καταγραφή του πόνου των Παλαιστινίων ή των εμπειριών των στρατιωτών εκεί. Ισραηλινοί στρατιώτες που πολέμησαν στο πεδίο της Γάζας είπαν στο CNN ότι έγιναν μάρτυρες φρίκης που ο έξω κόσμος δεν μπορεί ποτέ πραγματικά να κατανοήσει.
Οι λογαριασμοί τους προσφέρουν μια σπάνια ματιά στη βαρβαρότητα αυτού που οι επικριτές αποκαλούν «αιώνιο πόλεμο» του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου και τον άυλο φόρο που παίρνει στους στρατιώτες που συμμετέχουν.
Για πολλούς στρατιώτες, ο πόλεμος στη Γάζα είναι ένας αγώνας για την επιβίωση του Ισραήλ και πρέπει να κερδηθεί με κάθε μέσο. Αλλά η μάχη έχει επίσης ένα ψυχικό τίμημα που, λόγω στιγματισμού, είναι σε μεγάλο βαθμό μη ορατό με γυμνό μάτι. Οι συνεντεύξεις με Ισραηλινούς στρατιώτες, έναν γιατρό και την οικογένεια του Μιζράχι, του εφέδρου που αυτοκτόνησε, ρίχνουν φως στο ψυχολογικό βάρος που ρίχνει ο πόλεμος στην ισραηλινή κοινωνία.
Είδε τη φρίκη στη Γάζα, σταμάτησε να τρώει κρέας
Φίλος του Μιζράχι, περιέγραψε στο CNN: «Είδαμε πολύ, πολύ, πολύ δύσκολα πράγματα. Πράγματα που είναι δύσκολο να αποδεχτείς».
Ο πρώην στρατιώτης έχει μιλήσει δημόσια για το ψυχολογικό τραύμα που υπέστησαν τα ισραηλινά στρατεύματα στη Γάζα. Σε κατάθεσή του στην Κνεσέτ, το κοινοβούλιο του Ισραήλ, τον Ιούνιο, ο φίλος του θύματος είπε ότι σε πολλές περιπτώσεις, οι στρατιώτες χρειάστηκε να «πατήσουν πάνω σε τρομοκράτες, νεκρούς και ζωντανούς, κατά εκατοντάδες».
«Τα πάντα ξεφεύγουν», πρόσθεσε.
Οπως είπε, ότι δεν μπορεί πλέον να τρώει κρέας, καθώς του θυμίζει τις φρικιαστικές σκηνές που είδε από την μπουλντόζα του στη Γάζα και αγωνίζεται να κοιμηθεί το βράδυ, με τον ήχο των εκρήξεων να ηχεί στο κεφάλι του.
«Όταν βλέπεις πολύ κρέας έξω και αίμα… τόσο δικό μας όσο και δικό τους (Χαμάς), τότε σε επηρεάζει πραγματικά όταν τρως», είπε στο CNN, αναφερόμενος στα σώματα ως «κρέας».
Το τίμημα της ψυχικής υγείας
O Μιζράχι τρατεύτηκε στη Γάζα στις 8 Οκτωβρίου του 2023, μία ημέρα μετά την επίθεση της Χαμάς και του ανατέθηκε να οδηγήσει μια μπουλντόζα D-9, ένα θωρακισμένο όχημα 62 τόνων που μπορεί να αντέξει σφαίρες και εκρηκτικά.
Ήταν πολιτικός για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, εργαζόμενος ως διευθυντής σε μια ισραηλινή κατασκευαστική εταιρεία. Αφού είδε τις σφαγές που διέπραξε η Χαμάς, ένιωσε την ανάγκη να πολεμήσει, είπε η Jenny Mizrahi (η μητέρα του) στο CNN.
Ο έφεδρος πέρασε 186 ημέρες στο πεδίο της μάχης στη Γάζα, έως ότου τραυματίστηκε στο γόνατό του, ενώ ακολούθησε βλάβη στην ακοή τον Φεβρουάριο όταν μια πυραυλική χειροβομβίδα (RPG) χτύπησε το όχημά του, είπε η οικογένειά του. Αποσύρθηκε από τη Γάζα για θεραπεία και τον Απρίλιο διαγνώστηκε με μετατραυματικό στρες, λαμβάνοντας εβδομαδιαία θεραπεία ομιλίας. Η θεραπεία του δεν βοήθησε…
«Δεν ήξεραν πώς να τους συμπεριφέρονται (τους στρατιώτες). Αυτοί (οι στρατιώτες) είπαν ότι ο πόλεμος ήταν τόσο διαφορετικός. Είδαν πράγματα που δεν είχαν δει ποτέ στο Ισραήλ» είπε η μητέρα του η οποία εκμυστηρεύτηκε πως ο γιος της, τους είχε πει πως μόνο όσοι ήταν μαζί του στη Γάζα μπορούσαν να καταλάβουν τι περνούσε.
«Πάντα έλεγε, κανείς δεν θα καταλάβει τι είδα», επιβεβαίωσε στο CNN η αδερφή του, Σιρ.
«Είδε πολλούς ανθρώπους να πεθαίνουν. Ίσως και να σκότωσε κάποιον. (Αλλά) δεν μαθαίνουμε στα παιδιά μας να κάνουν τέτοια πράγματα. Ηταν ένα τεράστιο σοκ για εκείνον».
Κανονικοποίηση του μη φυσιολογικού
Ο Ούζι Μπεχόρ, ο ψυχολόγος του IDF, είπε ότι ένας από τους τρόπους με τους οποίους βοηθούν τους τραυματισμένους στρατιώτες να ξαναρχίσουν τη ζωή τους, είναι να προσπαθήσουν να «ομαλοποιήσουν» αυτό που πέρασαν, εν μέρει υπενθυμίζοντάς τους τη φρίκη που διαπράχθηκε στις 7 Οκτωβρίου.
«Αυτή η κατάσταση δεν είναι φυσιολογική για τα ανθρώπινα όντα. Πώς μπορώ να επιστρέψω στο σπίτι μετά από αυτό που είδα; Πώς μπορώ να ασχοληθώ με τα παιδιά μου μετά από αυτό που είδα; Προσπαθούμε να το ομαλοποιήσουμε και να τους βοηθήσουμε να θυμούνται τις αξίες τους και γιατί πήγαν εκεί (στη Γάζα)», είπε στο CNN.
Σύμφωνα με την ισραηλινή εφημερίδα Haaretz, 10 στρατιώτες αυτοκτόνησαν μεταξύ 7 Οκτωβρίου και 11 Μαΐου, σύμφωνα με στρατιωτικά στοιχεία που έλαβε η εφημερίδα.
Ερωτηθείς από το CNN σχετικά με τον αριθμό των αυτοκτονιών στο IDF μετά τον πόλεμο, ο Ούζι Μπεχόρ, είπε ότι το ιατρικό σώμα δεν επιτρέπεται να παράσχει στοιχεία και ο στρατός θεωρεί ότι το ποσοστό αυτοκτονιών είναι σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητος.
«Το ποσοστό αυτοκτονιών στον στρατό είναι λίγο-πολύ σταθερό τα τελευταία πέντε ή έξι χρόνια», είπε. Ακόμα κι αν ο αριθμός των αυτοκτονιών είναι υψηλότερος, είπε, η αναλογία μέχρι στιγμής «είναι αρκετά ίδια με το προηγούμενο έτος, επειδή έχουμε περισσότερους στρατιώτες». Μέχρι το τέλος του χρόνου, υπολογίζει ότι 14.000 στρατιώτες θα χρειαστούν θεραπεία, εκ των οποίων το 40% θα είναι για θέματα ψυχικής υγείας.