Όλα τα βλέμματα θα είναι στραμμένα στην Ταϊβάν αύριο Σάββατο, καθώς οι ψηφοφόροι θα επιλέξουν έναν νέο ηγέτη υπό τη σκιά μιας όλο και πιο δυναμικής Κίνας.
Η τελευταία τα τελευταία οκτώ χρόνια έχει εντείνει τις απειλές της προς το αυτοδιοικούμενο νησί, γράφει το CNN.
Ο κόσμος λοιπόν θα παρακολουθεί για να δει όχι μόνο ποιος θα κερδίσει τις εκλογές, αλλά και πώς θα αντιδράσει ο αυταρχικός γείτονας της Ταϊβάν, η Κίνα. Εκεί, ο Σι Τζινπίνγκ, ο ισχυρότερος ηγέτης του Πεκίνου εδώ και μια γενιά, έχει αποκαλέσει την ενοποίηση της Ταϊβάν με την ηπειρωτική χώρα «ιστορικό αναπόφευκτο», που θα επιτευχθεί με τη βία αν χρειαστεί.
Την τελευταία φορά που η Ταϊβάν είχε αλλαγή κυβέρνησης, όταν το κυβερνών Δημοκρατικό Προοδευτικό Κόμμα (DPP) ήρθε στην εξουσία το 2016, το Πεκίνο διέκοψε τις περισσότερες επικοινωνίες με την Ταϊπέι και αύξησε σημαντικά την οικονομική, διπλωματική και στρατιωτική πίεση στο νησί τα επόμενα χρόνια, μετατρέποντας τα Στενά της Ταϊβάν σε ένα από τα σημαντικότερα γεωπολιτικά σημεία ανάφλεξης στον κόσμο.
Το κυβερνών Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας θεωρεί την Ταϊβάν ως μέρος της επικράτειάς του, παρότι ποτέ δεν την έχει ελέγξει. Ενώ διαδοχικοί Κινέζοι κομμουνιστές ηγέτες έχουν ορκιστεί να επιτύχουν τελικά την «επανένωση», ο Σι έχει επανειλημμένως πει ότι το ζήτημα της Ταϊβάν «δεν πρέπει να μεταβιβάζεται από γενιά σε γενιά», συνδέοντας την αποστολή με τον στόχο του στα μέσα του αιώνα για «εθνική αναζωογόνηση».
«Αυτές οι εκλογές σηματοδοτούν μια αλλαγή στην ηγεσία σε μια στιγμή που οι εντάσεις μεταξύ των δύο πλευρών είναι υψηλές και η διατήρηση της σταθερότητας έχει γίνει μεγαλύτερη πρόκληση», δήλωσε η Αμάντα Χσιάο, ανώτερη αναλύτρια της Κίνας για το International Crisis Group.
«Μια σύγκρουση με την Ταϊβάν είναι απίθανη βραχυπρόθεσμα. Αν όμως ξεσπάσει, οι επιπτώσεις θα είναι αισθητές σε παγκόσμιο επίπεδο», δήλωσε η Χσιάο.
Και οι τρεις υποψήφιοι προωθούνται ως η καλύτερη επιλογή για την αποφυγή αυτού του σεναρίου καταστροφής, υποσχόμενοι να διατηρήσουν την ειρήνη και το status quo, κάτι που οι δημοσκοπήσεις έχουν δείξει σταθερά ότι είναι αυτό που επιθυμούν οι περισσότεροι άνθρωποι στην Ταϊβάν.
Ποιοι είναι τρεις υποψήφιοι για την προεδρία της Ταϊβάν
Αλλά οι τρεις υποψήφιοι άνδρες έχουν πολύ διαφορετικά οράματα για το πώς θα επιτευχθεί αυτός ο στόχος. Όλοι αναφέρουν την ανάγκη ενίσχυσης των αμυντικών δυνατοτήτων της Ταϊβάν για την αποτροπή της επιθετικότητας της Κίνας, αλλά διαφωνούν ως προς τις πολιτικές τους προτεραιότητες, ιδίως ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης του Πεκίνου.
Ο σημερινός αντιπρόεδρος του DPP, Λάι Τσινγκ-Τε, δίνει έμφαση στην ενίσχυση των δεσμών της Ταϊβάν με ομοϊδεάτες δημοκρατικούς εταίρους, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ιαπωνία, διατηρώντας παράλληλα τη θέση της κυβέρνησής του ότι η Ταϊβάν είναι ήδη ένα de facto κυρίαρχο έθνος, μια άποψη που το Πεκίνο θεωρεί απαράδεκτη.
Ο Χου Γιου-Ι, από το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης Kuomintang (KMT), δίνει μεγαλύτερη βαρύτητα στην επανάληψη του διαλόγου και στην αποκλιμάκωση της έντασης με την Κίνα.
Ο Κο Γουέν-Γε, από το Λαϊκό Κόμμα της Ταϊβάν (TPP), εν τω μεταξύ, έχει ζητήσει μια πιο «ρεαλιστική» προσέγγιση για την αναζήτηση μιας «νέας διεξόδου στην αντιπαλότητα ΗΠΑ-Κίνας», αν και ήταν λιγότερο σαφής σχετικά με το τι σημαίνει αυτό στην πράξη.
Η αντίδραση του Πεκίνου μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με τα αποτελέσματα των εκλογών, αλλά οι ειδικοί λένε ότι η ένταση θα μπορούσε να αυξηθεί περαιτέρω στην πορεία, ανεξάρτητα από το ποιος θα αναλάβει το αξίωμα. Εκτός από την απειλή από το Πεκίνο, ζητήματα διαβίωσης όπως οι χαμηλοί μισθοί, οι υψηλές τιμές των ακινήτων και η αργά αναπτυσσόμενη οικονομία της Ταϊβάν αναμένεται να αποτελέσουν βασικούς παράγοντες για το πώς θα ψηφίσουν.
Ο υποψήφιος που απεχθάνεται το Πεκίνο
Το Πεκίνο απεχθάνεται ανοιχτά το DPP και τον Λάι, ο οποίος κάποτε περιέγραψε τον εαυτό του ως «πρακτικό εργάτη για την ανεξαρτησία της Ταϊβάν». Παρόλο που έχει μετριάσει τη θέση του υπέρ του status quo, το Πεκίνο συνεχίζει να τον καταγγέλλει ως επικίνδυνο αυτονομιστή.
Την Τετάρτη, το Γραφείο Υποθέσεων της Ταϊβάν, της Κίνας προειδοποίησε τους ψηφοφόρους της Ταϊβάν να «αναγνωρίσουν τον ακραίο κίνδυνο από την πυροδότηση της αντιπαράθεσης και της σύγκρουσης μεταξύ των δύο πλευρών από τον Λάι Τσινγκ-Τε» και «να κάνουν τη σωστή επιλογή στο σταυροδρόμι των σχέσεων μεταξύ των δύο πλευρών».
Μια νίκη του Λάι, ο οποίος προηγείτο στις δημοσκοπήσεις με μικρή διαφορά, θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί γρήγορα με αύξηση της οικονομικής ή στρατιωτικής πίεσης από την Κίνα.
Τον Αύγουστο του 2022 η Κίνα διοργάνωσε μαζικές στρατιωτικές ασκήσεις γύρω από την Ταϊβάν προκειμένου να δείξει τη δυσαρέσκειά της για την επίσκεψη της τότε προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, Νάνσι Πελόζι, στην Ταϊπέι. Το Πεκίνο εκτόξευσε πυραύλους στα ύδατα που περιβάλλουν το νησί και προσομοίωσε αποκλεισμό με μαχητικά αεροσκάφη και πολεμικά πλοία, στη μεγαλύτερη επίδειξη δύναμης εδώ και χρόνια.
Οι αξιωματούχοι ασφαλείας της Ταϊβάν δήλωσαν την Πέμπτη ότι δεν αναμένουν στρατιωτικές ενέργειες μεγάλης κλίμακας από την Κίνα αμέσως μετά τις εκλογές, επικαλούμενοι τις ακατάλληλες καιρικές συνθήκες του χειμώνα, τα προβλήματα στην κινεζική οικονομία και τις προσπάθειες του Πεκίνου και της Ουάσιγκτον να σταθεροποιήσουν τις σχέσεις τους μετά τη διμερή σύνοδο κορυφής τον Νοέμβριο.
Εάν ο Λάι κερδίσει, θα είναι η πρώτη φορά στη δημοκρατική ιστορία της Ταϊβάν που ένα πολιτικό κόμμα θα εκλεγεί για τρίτη θητεία στην εξουσία και θα αποτελέσει ένα ισχυρό σημάδι ότι η τακτική της Κίνας με τα ισχυρά όπλα υπό τον Σι δεν λειτουργεί για να πείσει τους Ταϊβανέζους ψηφοφόρους να εγκαταλείψουν το DPP.
Ποιον προτιμά το Πεκίνο
Ο υποψήφιος που προτιμά το Πεκίνο, επισημαίνει το CNN, είναι ο Χου από το ΚΜΤ, το οποίο παραδοσιακά ευνοεί στενότερους δεσμούς με την Κίνα.
Yπόσχεται να επανεκκινήσει τον διάλογο και να αποκαταστήσει τους οικονομικούς δεσμούς με το Πεκίνο. Έχει δεσμευτεί να αναβιώσει μια αμφιλεγόμενη εμπορική συμφωνία με την Κίνα, η οποία προκάλεσε τεράστιες διαδηλώσεις υπό την ηγεσία φοιτητών το 2014 κατά τη διάρκεια της προηγούμενης κυβέρνησης του KMT.
Η εκλογή του θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια προσωρινή χαλάρωση των εντάσεων, αλλά οι ειδικοί λένε ότι δεν θα διαρκέσει.
Ενώ ο Χου έχει ταχθεί σαφώς κατά της ανεξαρτησίας της Ταϊβάν, έχει επίσης απορρίψει το μοντέλο «μία χώρα, δύο συστήματα» που προτείνει η Κίνα για την ενοποίηση. Αυτή η πρόταση έχει χάσει κάθε ελκυστικότητα στην Ταϊβάν μετά την καταστολή των ελευθεριών στο Χονγκ Κονγκ από το Πεκίνο, το οποίο η πρώην αποικιοκράτης Βρετανία παρέδωσε στην Κίνα το 1997 στο ίδιο πλαίσιο.
«Παρόμοια με την ηπειρωτική Κίνα και τις ΗΠΑ, η Ταϊβάν πρέπει επίσης να αναλάβει την ευθύνη και να βαδίσει το δικό της μονοπάτι, έτσι ώστε να επέλθει ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή», δήλωσε την Πέμπτη ο Χου απαντώντας σε ερώτηση του CNN.
Ακόμα και αν ο Χου κερδίσει, οι σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών είναι απίθανο να επιστρέψουν στα φιλικότερα χρόνια υπό τον πρώην πρόεδρο της Ταϊβάν, Μα Γινγκ-τζέου, όταν το KMT ήταν τελευταία φορά στην εξουσία, λένε οι ειδικοί.
Το αουτσάιντερ των εκλογών
Ο Ko από το TPP, εν τω μεταξύ, έχει υποστηρίξει έναν άλλον, «μεσαίο δρόμο», παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως πολιτικό αουτσάιντερ και λογική εναλλακτική λύση στα δύο καθιερωμένα κόμματα.
Ως πρώην δήμαρχος της Ταϊπέι, ο Ko προώθησε τους τοπικούς δεσμούς με την Κίνα, ιδίως με την πόλη της Σαγκάης, και δήλωσε ότι «οι δύο πλευρές του Πορθμού είναι μια οικογένεια».
Εάν κερδίσει την προεδρία, θα οδηγήσει τις σχέσεις της Ταϊβάν τόσο με την Κίνα όσο και με τον ευρύτερο κόσμο σε αχαρτογράφητα νερά.