Διχασμένο από τις συνεχείς εκλογικές ήττες το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην Τουρκία, το κεμαλικό CHP ετοιμάζεται το Σαββατοκύριακο για μια κρίσιμη ψηφοφορία, που θα κρίνει αν θα παραμείνει στο τιμόνι του ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ή θα αναλάβει κάποιο άλλο πρόσωπο την ηγεσία.
Τους τελευταίους τρεις μήνες μέλη του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος εξέλεξαν 1.369 εκπροσώπους σε 81 επαρχίες της Τουρκίας, οι οποίοι θα μετάσχουν στο 57ο συνέδριο του CHP στις 4-5 Νοεμβρίου στην Άγκυρα προκειμένου να εκλέξουν τον νέο πρόεδρο, εκτελεστικό συμβούλιο και πειθαρχική επιτροπή του κόμματος υπό το σύνθημα «δημοκρατία και ενότητα», αλλά με το ρήγμα στους κόλπους του να βαθαίνει.
Οργή και απελπισία στο CHP για τις συνεχείς εκλογικές ήττες
Έξι μήνες μετά την ήττα του Κιλιτσντάρογλου από τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις προεδρικές εκλογές του Μαϊου πολλά από τα μέλη του CHP αναλογίζονται ακόμη την αποτυχία του υποψήφιου της εξακομματικής συμμαχίας της αντιπολίτευσης να εκθρονίσει τον Τούρκο πρόεδρο, που κρατά εδώ και δύο δεκαετίες στα χέρια του τα ηνία της χώρας. «Οι ψηφοφόροι της αντιπολίτευσης είναι οργισμένοι… είναι απελπισμένοι», λέει στους FT ο Τζαν Σελτζούκι, γενικός διευθυντής της Istanbul Economics Research, η οποία παράγει οικονομική και πολιτική ανάλυση για επενδυτές.
Μολονότι ο Κιλιτσντάρογλου τα πήγαινε καλά στις δημοσκοπήσεις μέχρι τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών του Μαϊου, ο Ερντογάν κατάφερε παρά τους κλυδωνισμούς της τουρκικής οικονομίας, τον καλπάζοντα πληθωρισμό και το διπλό φονικό χτύπημα του Εγκέλαδου τον Φεβρουάριο, αλλά και την κόπωση της κοινής γνώμης από τους περιορισμούς στις ελευθερίες και τις υπερεξουσίες μιας προεδρίας που έχει στείλει δεκάδες χιλιάδες μέλη της αντιπολίτευσης στη φυλακή ή στην εξορία, να επικρατήσει στο β΄ γύρο και για 11η συνεχόμενη φορά σε ισάριθμες εκλογικές αναμετρήσεις, ενώ το κόμμα του, αν και έχασε ψήφους, διατήρησε την υπεροχή του στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση. Μια νίκη που πολλοί απέδωσαν και στην έλλειψη ενθουσιασμού του εκλογικού σώματος για τον 74χρονη ηγέτη του CHP, όπως δείχνουν και οι μετρημένες στα δάχτυλα εκλογικές επιτυχίες του στα 13 χρόνια που βρίσκεται στο τιμόνι του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος.
Για ορισμένα μέλη του CHP η τελευταία αποτυχία του ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι καθώς ακόμη και έμπιστοι σύμμαχοι του Κιλιτσντάρογλου, όπως ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου, βγήκαν και ζήτησαν απόδοση ευθυνών για την ήττα και δραστικές αλλαγές στο κόμμα. «[Ο Κιλιτσντάρογλου] έχει χάσει τόσα πολλά… κι η τελευταία ήττα ήταν τεράστια», λέει ο Σελίμ Κορού, αναλυτής της δεξαμενής σκέψης Τepav, που εδρεύει στην Άγκυρα.
Ο Κιλιτσντάρογλου, βέβαια, υποστήριξε ότι ο αγώνας δεν παίχθηκε επί ίσοις όροις, αφού ο Ερντογάν ως πρόεδρος και πιο ισχυρός άνδρας στη χώρα επί δεκαετίες, είχε όλο τον κρατικό μηχανισμό στη διάθεσή του καθώς και τον έλεγχο των ΜΜΕ, κι ότι ο ίδιος, παρά την ήττα του κατάφερε να βελτιώσει τα ποσοστά της αντιπολίτευσης σε σύγκριση με τις εκλογές του 2018. Η ήττα «προκάλεσε βαθύ τραύμα» σε μέλη του CHP παραδέχθηκε ο Κιλιτσντάρογλου τον περασμένο Αύγουστο, αλλά υπογράμμισε ότι «δεν υπάρχουν περιθώρια για απελπισία» ενόψει και των κρίσιμων αυτοδιοικητικών εκλογών του ερχόμενου έτους, όταν το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν θα επιχειρήσει να ανακτήσει τον έλεγχο της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας από το CHP.
Μονομαχία Κιλιτσντάρογλου – Οζέλ
Μέχρι στιγμής έχουν αμφισβητήσει την αρχηγία του Κιλιτσντάρογλου οι Οζγκούρ Οζέλ, Ορσάν Κουντέρ Οϊμέν και Ουνάλ Καραχασάν. Δεδομένου, όμως, ότι ένας υποψήφιος χρειάζεται τις υπογραφές τουλάχιστον του 5% των εκλεγμένων αντιπροσώπων στο συνέδριο (δηλαδή 69 τον αριθμό) για να μπορέσει να διεκδικήσει επίσημα την προεδρία του CHP, η ψηφοφορία αναμένεται να εξελιχθεί σε μια αναμέτρηση μεταξύ του Κιλιτσντάρογλου και του Οζέλ, του μόνου εκ των υπόλοιπων υποψηφίων, που πέρασε το όριο αυτό συγκεντρώνοντας τις υπογραφές τουλάχιστον 196 αντιπροσώπων, όπως αναφέρει η τουρκική εφημερίδα Sabah.
Πρώην φαρμακοποιός και βουλευτής του CHP ο 49χρονος Οζέλ θεωρείτο κάποτε σύμμαχος του Κιλιτσντάρογλου, αλλά μετά τις εκλογές του Μαϊου πιέζει για αλλαγή τόσο στη στρατηγική κατεύθυνση του CHP όσο και στη διαχείρισή του κάνοντας λόγο για «πολιτική τύφλωση» στο κόμμα και «ρήξη των συναισθηματικών δεσμών» του με τους ψηφοφόρους. Για τον Μπερκ Εσέν, καθηγητή Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Σαμπαντζί της Κωνσταντινούπολης ο Οζέλ «κερδίζει έδαρφος» στην κούρσα για την ηγεσία.
Πολλά μέλη του CHP διαμαρτύρονται για την υπερβολική συγκέντρωση εξουσίας στα χέρια του Κιλιτσντάρογλου και ορισμένων ανώτερων αξιωματούχων και συμβούλων, ενώ διάχυτη είναι και η δυσθυμία για τις υπερβολικά πολλές, όπως λένε, παραχωρήσεις που έκαναν οι Κεμαλιστές σε μικρότερα κόμματα όπως το εθνικιστικό Iyi Parti της Μεράλ Ακσενέρ κατά τον σχηματισμό της εξακομματικής συμμαχίας της ατιπολίτευσης.
Στήριξη στον Οζέλ από στελέχη του CHP στην Κωνσταντινούπολη
Σύμφωνα με αναλυτές ο Οζέλ απολαμβάνει την υποστήριξη στελεχών του CHP στην Κωνσταντινούπολη, προπύργιο της αντιπολίτευσης που έχει παίξει κεντρικό ρόλο στις εκκλήσεις για αλλαγή ηγεσίας, αλλά και από θυλάκους της Ανατολίας.
Ο Τζαν Σελτζούκι της Istanbul Economics Research επεσήμανε τη σημαντική υποστήριξη στο κίνημα αλλαγής από τον Εκρέμ Ιμάμογλου, έναν από τους δημοφιλέστερους πολιτικούς του CHP, που έχει αφήσει να εννοηθεί ότι θα διεκδικήσει την επανεκλογή του στον δημαρχιακό θώκο της Κωνσταντινούπολης.
Τόνισε, όμως, ότι οι αλλαγές ηγεσίας στην τουρκική πολιτική σκηνή σπάνια επέρχονται με «δημοκρατικά μέσα», υπογραμμίζοντας ότι κι ο Κιλιτσντάρογλου ανέλαβε τα ηνία του CHP όταν ο προκάτοχός του αναγκάστηκε να παραιτηθεί λόγω ενός ροζ σκανδάλου.
Αναλυτές σημειώνουν ότι ψηφοφορία για την εκλογή του νέου αρχηγού του CHP θα έχει σημαντικό αντίκτυπο για τις τοπικές εκλογές του ερχόμενου έτους. Για τον Μουράτ Σομέρ, καθηγητή Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Οζιεγκίν της Kωνσταντινούπολης, «μια νέα ηγεσία είναι πιθανότερη από ποτέ. Φαίνεται ότι υπάρχει πραγματική πιθανότητα να εκλεγεί ο Οζέλ».