Στην Αργεντινή σε ύφεση, με σχεδόν κάθε δραστηριότητα αναιμική, υπάρχει ένας τομέας που ανθεί: αυτός των αγοραπωλησιών του ρολογιού του παππού, ή του δαχτυλιδιού της προγιαγιάς.
Η ρευστοποίηση των οικογενειακών κοσμημάτων γίνεται πλέον απαραίτητη για ολοένα περισσότερους, για να βγάλουν τον μήνα, για να αποπληρώσουν οφειλές…
«Όταν σε πνίγουν τα χρέη, αφήνεις το συναίσθημα στην άκρη», συνοψίζει η Μαριάνα μέσα σε ενεχυροδανειστήριο στην εμπορική συνοικία Όνσε. Δεν θέλει να αποκαλύψει πόσα χρήματα της έδωσαν για το ρολόι, δώρο του παππού της στον πατέρα της για την ολοκλήρωση των σπουδών του.
Η Μαριάνα, η οποία δεν θέλησε να δώσει το επώνυμό της, εκμυστηρεύτηκε στο Γαλλικό Πρακτορείο πως στα 63 της, η σύνταξη που παίρνει, έπειτα από μια ζωή σε θέση υπαλλήλου στο δικαστικό σύστημα, δεν της φθάνει για να βγάζει τα έξοδά της, καθώς ο πληθωρισμός ίπταται, βρίσκεται στο 72% από την αρχή της χρονιάς και στο 276% σε ετήσια βάση.
Με τα χρήματα που πήρε για το ρολόι, εξήγησε, θα μπορέσει να πληρώσει «τρέχουσες δαπάνες και δόσεις της ασφάλισης υγείας που εκκρεμούν».
Το μεσημέρι, σε διασταύρωση στην Όνσε, η αντίθεση δεν θα μπορούσε να είναι πιο χτυπητή: κατάστημα με υποδήματα είναι εντελώς άδειο, η αίθουσα αναμονής διπλανού καταστήματος, που αγοράζει και πουλάει κοσμήματα, ασφυκτικά γεμάτη. «Αγοράζω χρυσό», γράφει η ταμπέλα, με μεγάλα χρυσαφί γράμματα.
Τριπλάσιες συναλλαγές σε ενεχυροδανειστήρια στην Αργεντινή
Στο «El Tasador», από τα γνωστότερα καταστήματα, δεκάδες πελάτες κάνουν υπομονή στο σαλόνι, ρυθμού αορίστως art déco.
Αν η εκτίμηση είναι οριστική και τα μέρη την κρίνουν συμφέρουσα, θα φύγουν με την αξία του κοσμήματος ή όπου άλλου πολύτιμου είδους επιθυμούν να εκποιήσουν σε ρευστό, υπόσχεται το κατάστημα με μισό αιώνα δραστηριότητας, που διαβεβαιώνει ότι εγγυάται «τη μυστικότητα και την ασφάλεια» των πελατών του, που είναι ολοένα πιο πολυάριθμοι.
Το τρέχον διάστημα το Ελ Τασαδόρ κάνει περίπου 300 συναλλαγές την ημέρα, τις τριπλάσιες από ό,τι πριν από έναν χρόνο.
«Τελευταία έχουμε τεράστια αύξηση του κόσμου, πιστεύω εξαιτίας αυτού που γίνεται στη χώρα. Κόσμος που έχει κομμάτια που πιθανόν δεν σχεδίαζε να πουλήσει αποφάσισε να το κάνει, διότι δεν τα βγάζει πέρα πλέον», εξήγησε η Νατάλια, μια από τους τέσσερις εκτιμητές του καταστήματος, που επίσης δεν έδωσε το επώνυμό της, για «λόγους ασφαλείας».
«Αυξήσαμε το προσωπικό και παρατείναμε το ωράριο λειτουργίας, διότι ο κόσμος στριμώχνεται και δεν μπορούμε να τον παρακολουθούμε», πρόσθεσε.
Την τάση τροφοδοτούν εκπομπές στην τηλεόραση και βίντεο στο YouTube, με ονόματα όπως «El valor de tus sueños» («Η τιμή των ονείρων σας»), μείγματα ριάλιτι σόου και διαφήμισης.
Πάνω απ’ όλα είναι η κατάρρευση της αγοραστικής δύναμης, η οποία στραγγαλίζεται από τον χρόνιο πληθωρισμό, χωρίς να λογαριάζεται η απότομη υποτίμηση του πέσο έναντι του δολαρίου τον Δεκέμβριο, αυτή που εξωθεί τους τελευταίες μήνες να ξοδεύουν τις οικονομίες τους, τα χρήματα που έκρυβαν «κάτω από το στρώμα», κατά τη λαϊκή έκφραση και, πλέον, να ρευστοποιούν τα κοσμήματά τους.
Πικρή «χρυσή εποχή»
«Η κατάσταση είναι δύσκολη, η ζωή στην Αργεντινή είναι πάρα πολύ ακριβή», αναστενάζει ο Ντανιέλ, άνεργος λογιστής, 56 ετών, που πάει σε ενεχυροδανειστήρια για του εκτιμήσουν ασημένιο μπρελόκ, αλλά φεύγει απογοητευμένος: του προτείνουν το αντίτιμο ενός εισιτηρίου του μετρό (60 λεπτά του ευρώ).
Η κορύφωση των εκποιήσεων «γίνεται στο τέλος κάθε μήνα, όταν έρχονται οι λογαριασμοί», παρατήρησε ο Κάρλος, κοσμηματοπώλης, επίσης υπό τον όρο να μη δημοσιοποιηθεί το επώνυμό του.
«Το κλασικό είναι το δαχτυλίδι, αλλά φέρνουν επίσης κοσμήματα βικτοριανά, της Belle époque, που είχαν οι παππούδες τους ή οι προπάπποι τους, μοναδικά κομμάτια», αποκαλύπτει η Νατάλια.
Παρά το ότι η φτώχεια πλήττει κατά τους επίσημους αριθμούς το 42% του πληθυσμού, δεν είναι σπάνιο στην Αργεντινή ακόμα και νοικοκυριά με μεσαία προς χαμηλά εισοδήματα να έχουν χρυσά κοσμήματα.
«Τα χρόνια του 1970, πολύς κόσμος είχε πρόσβαση σε χρυσό, είτε επρόκειτο για δαχτυλίδια, ή για τους άνδρες μανικετόκουμπα ή καρφίτσες, ή για τα κορίτσια χρυσό ρολόι όταν έκλειναν τα δεκαπέντε τους χρόνια», θυμάται η εκτιμήτρια.
Εδώ και καιρό ο κόσμος δεν φοράει πλέον κοσμήματα στον δρόμο για λόγους ασφαλείας. Απεναντίας, τα πουλάει.
«Ο χρυσός πωλείται πάντα», ανέφερε η Νατάλια. «Αυτό που αλλάζει είναι το "γιατί". Πριν ήταν για να χρηματοδοτήσει κανείς κάποιο σχέδιο, για να κάνει ανακαίνιση, για να αγοράσει αυτοκίνητο, για να κάνει μια γιορτή… Σήμερα, γίνεται επειδή "δεν βγάζω τον μήνα", ή "οι λογαριασμοί αυξήθηκαν", ή "έχω μείνει χωρίς δουλειά"», πρόσθεσε.
ΑΠΕ-ΜΠΕ