Ο νέος πρωθυπουργός της Βρετανίας, Ρίσι Σούνακ, θα βρεθεί αντιμέτωπος με ένα βουνό προκλήσεων και μια κατεπείγουσα αποστολή, να επανενώσει το Συντηρητικό κόμμα.
Πληθωρισμός σε επίπεδα-ρεκόρ, απεργίες, ένα σύστημα υγείας στα πρόθυρα της κατάρρευσης.
Η οικονομική και κοινωνική κρίση είναι η απόλυτη προτεραιότητα του Ρίσι Σούνακ. Ο πληθωρισμός ξεπερνά το 10%, είναι δηλαδή ο υψηλότερος που καταγράφεται μεταξύ των χωρών της G7. Οι τιμές της ενέργειας έχουν εκτοξευτεί, τα τρόφιμα ακολουθούν την ίδια τάση. Ο κίνδυνος ύφεσης επικρέμεται. Θα χρειαστεί επίσης να καθησυχάσει τις αγορές, που κλονίστηκαν από τις δημοσιονομικές ανακοινώσεις της κυβέρνησης της Λιζ Τρας, τον Σεπτέμβριο.
Ο Ρίσι Σούνακ «θα πρέπει να καθησυχάσει τους ανθρώπους πριν φτάσει ο χειμώνας, απέναντι στον φόβο της γενικευμένης φτώχειας, της οικονομικής αβεβαιότητας», εξήγησε ο Άναντ Μίνον, ειδικός πολιτολόγος στο King’s College του Λονδίνου.
Με την αγοραστική δύναμη σε ελεύθερη πτώση, οι απεργίες διαδέχονται η μία την άλλη.
Σύντομα, οι νοσηλευτές πρόκειται να αποφασίσουν ποιες θα είναι οι επόμενες κινήσεις τους. Το σύστημα δημόσιας υγείας «έχει γονατίσει», σχολίασε η Πίπα Κάτερολ, καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Γουεστμίνστερ, που φοβάται ότι τα νοσοκομεία δεν θα καταφέρουν να βγάλουν τον χειμώνα.
Νωρίτερα σήμερα, περίπου 30 ακτιβιστές της περιβαλλοντικής οργάνωσης Greenpeace μπήκαν σε έναν κοινόχρηστο χώρο του βρετανικού κοινοβουλίου για να διαμαρτυρηθούν. Οι διαδηλωτές, σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, φώναζαν συνθήματα, ζητώντας από την κυβέρνηση να κάνει περισσότερα για να μειωθούν οι φουσκωμένοι λογαριασμοί της ενέργειας.
Στην προηγούμενη προσπάθειά του να αναδειχθεί πρωθυπουργός, το καλοκαίρι, ο Σούνακ επέμενε ότι είναι αναγκαίο να αντιμετωπιστεί ο πληθωρισμός. «Αλλά δεν διευκρίνισε πώς σκοπεύει να το κάνει αυτό», σχολίασε η Κάτερολ.
Ο Ντάνι Χιούσον, αναλυτής στην AJ Bell, είπε ωστόσο ότι ο Σούνακ «έχει τις αγορές στο πλευρό του», επειδή «ελπίζουν ότι θα σταθεροποιήσει την οικονομία και την πολιτική κατάσταση».
Είναι γεγονός ότι όταν ο Μπόρις Τζόνσον ανακοίνωσε ότι εγκαταλείπει την προσπάθεια να επιστρέψει στην Ντάουνινγκ Στριτ, κάτι που σήμαινε ότι ο Σούνακ ήταν πλέον το απόλυτο φαβορί, το Σίτι ανάσανε με ανακούφιση. Οι αποδόσεις των 30ετών βρετανικών ομολόγων έπεσαν σήμερα στο 3,886%, από 4.06% την Παρασκευή. Παραμένουν πάντως πολύ υψηλότερες από τα τέλη του 2021, όταν κυμαίνονταν γύρω στο 1%.
Η ισοτιμία της στερλίνας ήταν σταθερή, στο 1,1301 δολάρια γύρω στις 16.00 (ώρα Ελλάδας). Στον τομέα αυτόν, η δουλειά που έχει να κάνει ο Σούνακ προαναγγέλλεται ήδη εξαιρετικά δύσκολη, είπε η Σουζάνα Στρίτερ, αναλύτρια στο Hargreaves Lansdown.
Η επανένωση των Συντηρητικών
Έπειτα από 12 χρόνια στην εξουσία, το Συντηρητικό κόμμα μοιάζει πιο διχασμένο από ποτέ. Ο Τζόνσον έπεσε τον Ιούλιο, αφού απώλεσε την εμπιστοσύνη 60 μελών της κυβέρνησής του. Η Λιζ Τρας έμεινε στο αξίωμα μόνο για 44 ημέρες, χωρίς ποτέ να καταφέρει να πείσει τους συναδέλφους της.
Από το 2016 πέντε πρωθυπουργοί, όλοι προερχόμενοι από το Συντηρητικό κόμμα, διαδέχθηκαν ο ένας τον άλλον.
Οι περισσότεροι βουλευτές στήριξαν την υποψηφιότητα του Σούνακ, γεγονός που ισχυροποιεί τη θέση του.
«Αρκούν 40 βουλευτές για να χαθεί μια ψηφοφορία», προειδοποίησε ωστόσο ο Άναντ Μίνον. «Υπάρχει ακόμη ο σκληρός πυρήνας των υποστηρικτών του Τζόνσον» που είναι στα μαχαίρια εδώ και μήνες με τον Σούνακ, σχολίασε εξάλλου η Πίπα Κάτερολ.
Πρέπει «να ενωθούμε ή να πεθάνουμε», προειδοποίησε σήμερα ο νέος ηγέτης του κόμματος: οι Εργατικοί προηγούνται με συντριπτική διαφορά στις δημοσκοπήσεις, δύο χρόνια πριν από τις επόμενες εκλογές. Επιπλέον, ο Ρίσι Σούνακ θα πρέπει να αντέξει μέχρι τότε. Ο Άναντ Μίνον πιστεύει ότι έτσι θα γίνει, αλλά «δεν υπάρχουν εγγυήσεις, επειδή η κατάσταση είναι εξαιρετικά αβέβαιη».
Υπέρ του νομοσχεδίου για τη Βόρεια Ιρλανδία ο Ρίσι Σούνακ
Ο Ρίσι Σούνακ, που ήταν υπέρμαχος του Brexit, θα βρει στο καλάθι του και το ακανθώδες πρόβλημα του πρωτοκόλλου για τη Βόρεια Ιρλανδία. Το Λονδίνο προτείνει ένα νομοσχέδιο με το οποίο καταργούνται μονομερώς ορισμένα σημεία-κλειδιά της συμφωνίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Βρυξέλλες απειλούν με εμπορικά αντίποινα.
Ο Σούνακ έχει ήδη εκφραστεί υπέρ του νομοσχεδίου. Αυτό όμως δεν αρκεί για τους Ενωτικούς της Βόρειας Ιρλανδίας που μπλοκάρουν τη λειτουργία των θεσμών της επαρχίας (κυβέρνηση και τοπικό κοινοβούλιο). Εάν δεν βρεθεί κάποια λύση μέχρι την Παρασκευή, θα προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές.
Ασαφείς οι προθέσεις του Σούνακ για τη μετανάστευση
Μετά το Brexit, οι βρετανικές κυβερνήσεις υπόσχονται ματαίως ότι θα μειώσουν δραστικά τον αριθμό των μεταναστών. Εφέτος, 37.570 άνθρωποι, αριθμός-ρεκόρ, διέπλευσαν τη Μάγχη.
Ο Σούνακ στήριξε το κυβερνητικό σχέδιο περί αποστολής στη Ρουάντα των αιτούντων άσυλο που φτάνουν παράτυπα στη χώρα. Η εφαρμογή του σχεδίου αυτού πάντως έχει μπλοκάρει εδώ και μήνες, λόγω προσφυγών στη Δικαιοσύνη.
Από την άλλη, δεν έχει διευκρινίσει ποιες ακριβώς είναι οι προθέσεις του σε ό,τι αφορά τις βίζες εργασίας, σε μια περίοδο που το Ηνωμένο Βασίλειο αντιμετωπίζει ελλείψεις εργατικού δυναμικού.
Ο Σούνακ θα διατηρήσει την ίδια εξωτερική πολιτική απέναντι στην Ουκρανία
Η Βρετανία έχει δεσμευθεί ότι θα παράσχει στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία, ύψους 2,3 δισ. λιρών -είναι η μεγαλύτερη βοήθεια από οποιαδήποτε άλλη χώρα, πλην των Ηνωμένων Πολιτειών.
«Πιστεύω ότι τίποτα δεν θα αλλάξει στο ουκρανικό», εξήγησε ο Άναντ Μίνον. «Τα δύο μεγαλύτερα πολιτικά κόμματα συμφωνούν ότι είναι αναγκαίο να διατηρηθεί αυτή η πολιτική απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα», πρόσθεσε.
Όσο για την Κίνα, ο Ρίσι Σούνακ την έχει αποκαλέσει «τη μεγαλύτερη απειλή για την ασφάλεια και την ευημερία του Ηνωμένου Βασιλείου και του κόσμου».