Δεν είναι λίγοι οι αναλυτές στη Βρετανία που χαρακτηρίζουν τα πολιτικά τεκταινόμενα στη χώρα ως αρχαιοελληνικό δράμα.
Και δεν έχουν άδικο, αν αναλογιστεί κανείς πως εδώ και πολλούς μήνες η μια πολιτική κρίση διαδέχεται την άλλη, τα σκάνδαλα του πρωθυπουργικού γραφείου δίνουν και παίρνουν, ενώ την ίδια στιγμή το κόστος ζωής αυξάνεται καθημερινά ολοένα και περισσότερο. Και εκεί που αρχίσει να διαφαίνεται «φως στο τούνελ» ξαναπέφτει το μαύρο σκοτάδι.
Πολλοί θα περίμεναν ότι μετά την παραίτηση του Μπόρις Τζόνσον, το μεσημέρι της Πέμπτης, η κρίση σιγά σιγά θα υποχωρούσε και η χώρα θα έμπαινε σε μια κανονικότητα. Τουναντίον όμως, διογκώνεται. Τόσο ο πολιτικός κόσμος όσο και η κοινή γνώμη είναι διχασμένη για το πόσο καιρό ακόμη θα πρέπει να παραμείνει στην εξουσία ο ήδη παραιτηθείς βρετανός πρωθυπουργός.
Δεν είναι μόνο η αξιωματική αντιπολίτευση των Εργατικών που ζήτησε την άμεση αντικατάσταση του Μπόρις Τζόνσον απειλώντας μάλιστα με πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης, αλλά ακόμη και επιφανή στελέχη των Συντηρητικών. Όπως ο πρώην πρωθυπουργός Τζον Μέιτζορ, που με δημόσια τοποθέτηση του ζήτησε την επιτάχυνση των διαδικασιών, επισημαίνοντας, σε επιστολή του πως δεν είναι συνετή η παραμονή του Τζόνσον στην Ντάουνινγκ Στριτ. Μάλιστα με τον Μέιτζορ συμφωνούν και άλλοι βουλευτές του κόμματος του.
Το ομιχλώδες τοπίο της διαδοχής θα αρχίζει να ξεκαθαρίζει αύριο όπου έχει προγραμματιστεί η συνεδρίαση της αρμόδιας Επιτροπής των Συντηρητικών για πρώτη φορά μετά την παραίτηση του Μπόρις Τζόνσον και μάλιστα με τη νέα της σύνθεση.
Η Επιτροπή θα κρίνει αν ο Τζόνσον θα παραμείνει στην εξουσία ως τον Οκτώβριο
Πρόκειται για την περίφημη «Επιτροπή 1922» η οποία αύριο Δευτέρα αναμένεται μεταξύ άλλων να καθορίσει τους όρους, τις λεπτομέρειες και το χρονοδιάγραμμα της εκλογικής διαδικασίας. Θα αποφανθεί επίσης για το αν τελικά ο Μπόρις Τζόνσον μπορεί να παραμείνει στην εξουσία μέχρι τον Οκτώβριο, όπως ο ίδιος επιθυμεί, ή αν τελικά θα υπάρξει μεταβατικός πρωθυπουργός όπως ζητάνε πολλοί ή αν ακόμη η διαδικασία προχωρήσει γρήγορα όπως είχε γίνει το καλοκαίρι του 2019 στην περίπτωση της τότε πρωθυπουργού Τερέζας Μέι. Πριν από τρία χρόνια, η Μέι ανακοίνωσε την παραίτηση της στις 7 Ιουνίου και μέχρι τις 23 Ιουλίου είχε εκλεγεί ο διάδοχός της Μπόρις Τζόνσον.
Η διαδικασία εκλογής του νέου αρχηγού των Συντηρητικών έχει ως εξής: Αρχικά η «Επιτροπή 1922» καθορίζει το χρονοδιάγραμμα και όποιος βουλευτής των Συντηρητικών επιθυμεί μπορεί να καταθέσει υποψηφιότητα. Χρειάζεται τη στήριξη συγκεκριμένου αριθμού συναδέλφων του και θα πρέπει να το κάνει μέσα σε καθορισμένο χρονικό διάστημα. Αφού συνταχτεί η λίστα των υποψηφίων, η διαδικασία εκλογής του νέου αρχηγού θα περάσει από δύο φάσεις.
Πρώτα από μια σειρά διαδοχικών μυστικών ψηφοφοριών, με την κοινοβουλευτική ομάδα των Συντηρητικών να καταλήγει σε δύο υποψήφιους. Και τέλος θα κληθούν τα μέλη του κόμματος να αναδείξουν τον νέο ηγέτη τους που θα είναι και ο νέος πρωθυπουργός της χώρας. Αξίζει να σημειωθεί πως φέτος το βρετανικό κοινοβούλιο κλείνει για τις καλοκαιρινές διακοπές στις 21 Ιουλίου.
Πατρίκιοι και Πληβείοι του Συντηρητικού κόμματος
Ο τρόπος σύνθεσης της κοινοβουλευτικής ομάδας των Συντηρητικών θυμίζει τον τρόπο με τον οποίο διαχωρίζονταν οι ελεύθεροι πολίτες στην αρχαία Ρώμη.
Έτσι λοιπόν υπάρχουν οι «Πατρίκιοι», δηλαδή οι 22 κορυφαίοι υπουργοί της κυβέρνησης, που τις περισσότερες φορές έχουν φτάσει σε αυτήν τη θέση είτε επειδή πέρασαν από διάφορα άλλα κυβερνητικά πόστα με επιτυχία, οπότε έχουν την απαιτούμενη εμπειρία, είτε γιατί έχουν πολλές και καλές διασυνδέσεις εντός του κόμματος.
Ακολουθούν οι «Ιππείς», αυτοί είναι περίπου 120 βουλευτές σε χαμηλότερες κυβερνητικές βαθμίδες. Είναι π.χ. υφυπουργοί, γραμματείς υπουργείων, κ.α.
Τέλος είναι οι «Πλήβειοι». Πρόκειται για τη συντριπτική πλειοψηφία των βουλευτών του Συντηρητικού κόμματος οι οποίοι δεν κατέχουν κανένα απολύτως κυβερνητικό αξίωμα. Συνήθως μάλιστα, όχι πάντα, κάθονται στα πίσω έδρανα της βουλής και γι' αυτό είναι γνωστοί και ως «backbenchers». Κάτι σαν τους αναπληρωματικούς στο ποδόσφαιρο... Οι νεότεροι και πιο φιλόδοξοι από αυτούς περιμένουν υπομονετικά τη σειρά τους για να «παίξουν μπάλα», ενώ οι μεγαλύτεροι έχουν συνταξιοδοτηθεί από τις κυβερνητικές θέσεις και έτσι απελευθερωμένοι πια, ασκούν πολύ πιο εύκολα κριτική στον εκάστοτε ηγέτη.
Με τα σημερινά δεδομένα, οι Συντηρητικοί έχουν 358 βουλευτές στην βουλή των Κοινοτήτων, οι «Πλήβειοι» υπολογίζονται σε 216. Αυτοί εκλέγουν τα 18 μέλη του παγκοσμίου φήμης πια οργάνου του κόμματος «Επιτροπή 1922».
Ο ρόλος της «Επιτροπής 1922»
Η «Επιτροπή 1922» συνεδριάζει κάθε εβδομάδα και ουσιαστικά αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ των «Πληβειών» βουλευτών και της εξουσίας.
Συχνά τα μέλη της ασκούν κριτική στην κυβέρνηση, ενώ είναι υπεύθυνη τόσο για την ενεργοποίηση της διαδικασίας μομφής κατά του αρχηγού του κόμματος, όπως έγινε πριν από περίπου έναν μήνα και με τον Μπόρις Τζόνσον, όσο και για την εκλογή του νέου αρχηγού του κόμματος.