Η Βρετανία είναι έτοιμη για βουλευτικές εκλογές, καθώς αύριο, Πέμπτη, εκατομμύρια Βρετανοί θα προσέλθουν στις κάλπες σε μια πολιτική αναμέτρηση που αναμένεται να γυρίσει σελίδα στην χώρα.
H Eυρώπη βρίσκεται σε εκλογικό πυρετό, με την Βρετανία να παίρνει την σκυτάλη ύστερα από τον πρώτο γύρο τον γαλλικών εκλογών, ανοίγοντας τις κάλπες αύριο για το κοινοβούλιο και την νέα κυβέρνηση που θα αναλάβει το τιμόνι της χώρας.
Ο απερχόμενος πρωθυπουργός και ηγέτης των Συντηρητικών ή Τόρις, Ρίσι Σούνακ, προκήρυξε πρόωρες εκλογές, πριν από ενάμιση μήνα. Σε μια ομιλία του, η οποία πραγματοποιήθηκε υπό καταρρακτώδη βροχή έξω από την Ντάουνινγκ Στριτ, έδωσε τον έναυσμα για την έναρξη της προεκλογικής εκστρατείας.
Ο Σούνακ και οι συνεργάτες του επέλεξαν να αιφνιδιάσουν σε μια περίοδο που μετά από τόσα κακά μαντάτα τους τελευταίους μήνες για την Ντάουνινγκ Στριτ άρχισε να διαφαίνεται κάποιο φως στο οικονομικό τούνελ, όπως κι ο ίδιος εξήγησε σε βίντεό του στην πλατφόρμα Χ, ενώ πέρασε από το Κοινοβούλιο και το νομοσχέδιο «Ρουάντα» (σ.σ. τοποθέτηση αιτούντων άσυλο στην αφρικανική χώρα) για το μεταναστευτικό. Αν περίμενε να ορίσει για αργότερα τις εκλογές, τα πράγματα μόνον χειρότερα μπορούσαν να γίνουν, έγραφε το Politico επιχειρώντας να ερμηνεύσει τα κίνητρα του Βρετανού πρωθυπουργού, εκείνες τις μέρες.
Σαν «βρεγμένη γάτα» ο Σούνακ
O Σούνακ όμως ανακοίνωνε την προκήρυξη των εκλογών εκείνη την βροχερή μέρα αλλά παραμένει σαν «βρεγμένη γάτα» σχολίασε ένα αναλυτής με χιούμορ.
Μετά από ενάμιση μήνα προεκλογικής εκστρατείας που δύσκολα θα θυμούνται οι Βρετανοί, ο Σούνακ δεν φαίνεται ότι θα αποτρέψει μια εκλογική, όπως φαίνεται, συντριβή, καθώς δεν κατάφερε να αλλάξει αυτό που δείχνουν οι δημοσκοπήσεις εδώ και μήνες: Οι Βρετανοί έπειτα από 14 χρόνια κυβέρνησης των Συντηρητικών, είναι έτοιμοι να δώσουν τα ηνία στους Εργατικούς του Κιρ Στάρμερ, του πρώην δικηγόρου που επιμένει ότι ήρθε η ώρα για αλλαγή στη χώρα.
Όλες οι δημοσκοπήσεις εδώ και πολύ καιρό δίνουν ξεκάθαρο και σταθερό προβάδισμα μέχρι και 20 ποσοστιαίων μονάδων στους Εργατικούς, μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ. Η πιο πρόσφατη αυτή, της εταιρείας Survation εκτιμά ότι οι Εργατικοί μπορεί να εκλέξουν μέχρι και 484 βουλευτές από τους συνολικά 650. Αν αυτό συμβεί, θα τα πάνε καλύτερα ακόμη και από την ιστορική νίκη του Τόνι Μπλερ το 1997 με αντίπαλο τότε τον Τζον Μέιτζορ.
Αν οι προβλέψεις των δημοκοπικών εταιρειών βγουν αληθινές τότε οι Συντηρητικοί θα έχουν υποστεί τη μεγαλύτερη ήττα στην ιστορία τους και οι Εργατικοί θα έχουν επιτύχει μια από τις μεγαλύτερες πλειοψηφίες στην βρετανική ιστορία, υπογραμμίζουν οι αναλυτές. Αξίζει δε να σημειωθεί πως στις προηγούμενες εκλογές του 2019 οι Συντηρητικοί είχαν εκλέξει 365 βουλευτές.
Ούτε ο Μπόρις δεν τους σώζει
Σε μια ύστατη προσπάθεια για να σωθεί η αξιοπρέπεια των Συντηρητικών χθες μετά από πολύ καιρό εμφανίστηκε ο πρώην πρωθυπουργός, Μπόρις Τζόνσον στην τελευταία προεκλογική συγκέντρωση του κόμματός του στο Λονδίνο.
Με τις γνωστές πνευματώδεις ατάκες του όπως «μια μεγάλη νίκη των Εργατικών είναι σαν την έγκυο που δεν φοβάται» επεσήμανε τον «κίνδυνο», όπως ο ίδιος τον χαρακτήρισε, μιας τεράστιας αυτοδυναμίας των Εργατικών. Έτσι κάλεσε το κόσμο να μην ψηφίσει ούτε Εργατικούς ούτε το κόμμα Reform.
Αυτό πάντως που σημειώνουν σήμερα οι αναλυτές είναι πως δεν αναφέρθηκε καθόλου στα θετικά μιας ψήφου υπέρ των Συντηρητικών. Και δεν είναι ο μόνος που κρατάει αμυντική στάση. Ακόμη και ο Σούνακ στις τελευταίες ομιλίες του στέκεται περισσότερο στο τι θα σημαίνει για τη χώρα η απόλυτη επικράτηση των Εργατικών παρά στο πρόγραμμα του κόμματός του.
Τι κρίνεται με τα μικρότερα κόμματα
Τόσο οι Εργατικοί όσο και οι Συντηρητικοί μετρούν τις δυνάμεις τους απέναντι στα μιρκότερα κόμματα, για να αποκτήσουν νέους οι να μην χάσουν τους ψηφοφόρους τους.
Είναι τόσο μεγάλη η απογοήτευση του κόσμου από την διακυβέρνηση των Συντηρητικών όλα αυτά τα χρόνια που το κόμμα των Τόρις αυτή τη στιγμή μάχεται για τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Από την μια του κόβει ψήφους το ακροδεξιό κόμμα Reform του Νάιτζελ Φάρατζ που οι δημοσκοπήσεις εκτιμούν ότι θα ξεπεράσει το 16% και από την άλλη οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες που διεκδικούν με αξιώσεις τη δεύτερη θέση καθώς εμφανίζονται να εκλέγουν 61 βουλευτές έναντι 64 των Συντηρητικών.
Ο Σούνακ την «πάτησε» όταν νωρίτερα ο Φάρατζ ο λαϊκιστικής ακροδεξιός ηγέτης ανακοίνωσε ότι τελικά θα συμμετάσχει στις εκλογές ηγούμενος του κόμματός του Reform.
«Άλλαξα γνώμη… Θα είμαι υποψήφιος», δήλωνε ο Φάρατζμ προς απογοήτευση του Σούνακ, που κατάλαβε αμέσως ότι θα πρέπει να μετρήσει εκλογική χασούρα και από κει.
Δεδομένης της πορονομιούχας θέσης των Εργατικών στις δημοσκοπήσεις, ο Στάρμερ είναι πιο καλά εξοπλισμένος για να δώσει τη μάχη του με τα μικρότερα κόμματα. Βόρεια των συνόρων, θα προσπαθήσει να τερματίσει την κυριαρχία του Εθνικού Κόμματος της Σκωτίας (SNP), εκμεταλλευόμενος μια δύσκολη περίοδο στην πρόσφατη ιστορία του κόμματος, που το είδε να αλλάζει δύο ηγέτες μέσα σε μόλις ένα χρόνο.
Το CNN σε δημοσίευμα του όμως επισημαίνει ότι ο Στάρμερ θα πρέπει να έχει κατά νου το Κόμμα των Πρασίνων, το οποίο τον αμφισβήτησε από τα αριστερά και προσέλκυσε ορισμένους νεότερους φιλελεύθερους ψηφοφόρους. Στις πρόσφατες τοπικές εκλογές, υπήρξαν επίσης ενδείξεις ότι η στάση των Εργατικών στον πόλεμο του Ισραήλ κατά της Χαμάς στη Γάζα έβλαψε το κόμμα στις περιοχές με μουσουλμανική πλειοψηφία.
Πότε θα μάθουμε τα αποτελέσματα των βρετανικών εκλογών
Οι κάλπες θα ανοίξουν την Πέμπτη στις 7 π.μ. τοπική ώρα (9 π.μ. ώρα Ελλάδας) και θα παραμείνουν ανοιχτές μέχρι τις 10 μ.μ. (12:00 ώρα Ελλάδας).
Οι Βρετανοί θα ψηφίσουν την Πέμπτη και μόλις κλείσουν οι κάλπες, οι ψήφοι θα καταμετρηθούν. Ο νικητής ανακηρύσσεται συνήθως τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής.
Οι Βρετανοί μπορούν να ψηφίσουν σε κάθε μία από τις 650 εκλογικές περιφέρειες της χώρας, επιλέγοντας τον βουλευτή που θα εκπροσωπήσει την περιοχή τους. Ο ηγέτης του κόμματος που θα κερδίσει την πλειοψηφία αυτών των εκλογικών περιφερειών γίνεται πρωθυπουργός και μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση. Αυτό σημαίνει ότι το 326 είναι ο μαγικός αριθμός των αναγκαίων εδρών για την απόλυτη πλειοψηφία.
Όλα δείχνουν ότι οι εργατικοί είναι κοντά σε εκλογικό θρίαμβο καταλαμβάνοντας την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών στο νέο κοινοβούλιο.
Εάν δεν υπάρχει πλειοψηφία, οι νικητές πρέπει να αναζητήσουν βοήθεια από άλλα μικρότερα κόμματα, ασκώντας την εξουσία ως κυβέρνηση μειοψηφίας - όπως έκανε η Συντηρητική Τερέζα Μέι μετά το αποτέλεσμα του 2017 - ή σχηματίζοντας συνασπισμό, όπως έκανε ο Ντέιβιντ Κάμερον μετά το 2010.
Ο μονάρχης έχει σημαντικό, αν και συμβολικό, ρόλο. Ο βασιλιάς Κάρολος Γ' πρέπει να εγκρίνει τον σχηματισμό κυβέρνησης, την απόφαση για τη διεξαγωγή εκλογών και τη διάλυση του κοινοβουλίου. Ωστόσο, ο βασιλιάς δεν πρόκειται ποτέ να αντιταχθεί στον πρωθυπουργό του ή να ακυρώσει τα αποτελέσματα των εκλογών κατά το εθιμικό δίκαιο που ισχύει στο πολιτικό σύστημα της Βρετανίας.