H Bρετανία από σήμερα γυρίζει σελίδα, καθώς η σαρωτική νίκη των Εργατικών στις εκλογές έβαλε τέλος στην 14χρονη κυριαρχία των Συντηρητικών.
Η αναμενόμενη νίκη του Κιρ Στάρμερ επιβεβαιώθηκε καθώς εδώ και μήνες οι Εργατικοί προηγούνταν σχεδόν με διαφορά 20 μονάδων σε όλες τις δημοσκοπήσεις και όπως αποδείχθηκε συνέτριψαν τους Τόρηδες σε αυτήν την εκλογική αναμέτρηση.
Μετά από 14 χρόνια Συντηρητικών κυβερνήσεων στο Ηνωμένο Βασίλειο, ήρθε η ώρα των Εργατικών να πάρουν τις μεγάλες αποφάσεις και να χαράξουν την κυβερνητική πολιτική, η οποία δεν αναμένεται να αλλάξει ριζικά από αυτήν των Τόρηδων, τουλάχιστον στη βασική ατζέντα της οικονομίας και της εξωτερικής πολιτικής.
Ένα από τα πρώτα πράγματα που ανέλαβε να διορθώσει ο Κιρ Στάρμερ όταν βρέθηκε στο τιμόνι του κόμματος ήταν να ανατρέψει την πεποίθηση που κυριαρχούσε στους Βρετανούς ότι οι Εργατικοί είναι... soft στα θέματα της Άμυνας.
«Ακλόνητα» στο πλευρό της Ουκρανίας
Ο Στάρμερ πέρασε τα τελευταία τέσσερα χρόνια προσπαθώντας να απαλλάξει τους Βρετανούς ψηφοφόρους από την αντίληψη ότι το κόμμα του είναι αντιπατριωτικό και αδύναμο στην άμυνα, επισημαίνει το Politico. Αυτό σήμαινε ένα σχεδόν ενιαίο μέτωπο με τη Συντηρητική κυβέρνηση στην εξωτερική πολιτική -και μια ακλόνητη δέσμευση στο ΝΑΤΟ και στον πόλεμο στην Ουκρανία.
«Το τελευταίο πράγμα που θέλει κανείς στην Ουκρανία είναι να δει τα πολιτικά κόμματα πίσω στο Ηνωμένο Βασίλειο να τσακώνονται για κάτι που είναι ζωή ή θάνατος γι' αυτούς», είχε πει παλιότερα ο Στάρμερ, κάνοντας ξεκάθαρο ότι η γραμμή της Βρετανίας δεν θα αλλάξει για το ουκρανικό με διαφορετική κυβέρνηση. Είναι χαρακτηριστική μάλιστα η επίσκεψη δύο στελεχών του κόμματος στο Κίεβο, τον Μάιο, όπου υπερτονίστηκε η ακλόνητη υποστήριξη στην Ουκρανία κατά του Πούτιν.
Το εκλογικό αποτέλεσμα δικαίωσε τον Στάρμερ, ενώ όλο το προηγούμενο διάστημα ένα ευρύ φάσμα δημοσκοπήσεων έδειχνε ότι η βρετανική κοινή γνώμη εμπιστεύεται πλέον τους Εργατικούς έναντι των Συντηρητικών σε θέματα άμυνας και εθνικής ασφάλειας.
Στο προεκλογικό τους μανιφέστο, οι Εργατικοί αντικατόπτρισαν τα σχέδια των Συντηρητικών για αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 2,5% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, αλλά αντικατέστησαν το χρονοδιάγραμμα του 2023 με φιλοδοξίες για την επίτευξη του στόχου «το συντομότερο δυνατό».
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία σήμαινε ότι οι Εργατικοί οδηγήθηκαν από τα γεγονότα στην υποστήριξη της πολιτικής των Συντηρητικών για τις παραδόσεις όπλων. Η ρωσική και κινεζική επιθετικότητα σήμαινε ότι η άποψη των Εργατικών, η οποία προηγουμένως ήταν αυτή της συνδιαλλαγής και της αποστροφής προς την «πρόκληση» των αντιπάλων της Βρετανίας, έπρεπε να αλλάξει. Συζητούσε όλο και περισσότερο για την εξεύρεση και το ξερίζωμα του ρωσικού βρώμικου χρήματος από την πόλη του Λονδίνου, παράλληλα με την εναντίωση στην αυξανόμενη δύναμη των Κινέζων και των δραστηριοτήτων τους στη Βρετανία, σημείωσε η βρετανική Telegraph.
Γάζα και Ισραήλ
Ακόμη και ο πόλεμος στη Γάζα, κάτι για το οποίο η μουσουλμανική βάση των ψηφοφόρων των Εργατικών είναι πολύ ευαίσθητη, δεν είδε τους Εργατικούς να απομακρύνονται αποφασιστικά από την κυβερνητική πολιτική των Συντηρητικών -η οποία είναι ότι το Ισραήλ έχει το δικαίωμα να αμυνθεί απέναντι στην τρομοκρατία, αλλά και ότι οι ανθρωπιστικές παύσεις και οι εκεχειρίες είναι επειγόντως αναγκαίες για να αποτραπεί η ανθρωπιστική καταστροφή στη λωρίδα.
Ο Στάρμερ δεν κατηγόρησε ούτε μία φορά το Ισραήλ για «γενοκτονία», παρά τις πιέσεις πολλών νυν και πρώην ακτιβιστών του, επισημαίνει η βρετανική εφημερίδα.
Το κυβερνών, πλέον, κόμμα δεν έχει χαράξει μια δραματικά διαφορετική πορεία από την κυβέρνηση για την Ουκρανία, για τον πόλεμο στη Γάζα, για την αμυντική στάση της Βρετανίας στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Brexit και Εργατικοί
Σε όλα αυτά, η πολιτική των Εργατικών περιστράφηκε γύρω από τη γραμμή της κυβέρνησης. Οι Εργατικοί δεν προέτρεψαν την επανένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και έχουν αφήσει τη συζήτηση για το Brexit στην άκρη.
Το Εργατικό Κόμμα του Κιρ Στάρμερ έχει δεσμευτεί να αφήσει την τρέχουσα διευθέτηση του Brexit σε μεγάλο βαθμό άθικτη.
Οι ένθερμοι υποστηρικτές της παραμονής της Βρετανίας στην ΕΕ, που ήλπιζαν ότι η χώρα τους θα μπορούσε να επανέλθει στην ΕΕ υπό την ηγεσία του, είναι πιθανό να απογοητευτούν. Το σύνθημα των Εργατικών είναι «Κάντε το Brexit να λειτουργήσει», σημειώνει το Politico σε ανάλυσή του.
Επίσης, η σταθερή υποστήριξη του Ηνωμένου Βασιλείου προς την Ουκρανία εν μέσω της πλήρους εισβολής της Ρωσίας έχει επίσης συμβάλει στην εξομάλυνση των σχέσεων με τους γείτονες της ΕΕ, καθιερώνοντας τον ρόλο του μετά το Brexit στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής ασφάλειας. Η στάση αυτή φαίνεται ότι θα διατηρηθεί υπό την κυβέρνηση των Εργατικών.
«Αυτή η υποστήριξη έχει ενισχύσει τη συζήτηση του Ηνωμένου Βασιλείου με τις χώρες της ΕΕ σχετικά με τους κοινούς κινδύνους, ανοίγοντας με τη σειρά της την ευκαιρία για πιο εποικοδομητική συζήτηση για τις σχέσεις μετά το Brexit», δήλωσαν Βρετανοί αξιωματούχοι στο αμερικανικό CNBC.
Μεταναστευτικό
Η εμμονή του Στάρμερ με την αξιοπιστία -τόσο στα μάτια των ψηφοφόρων όσο και στην εξωτερική πολιτική της Βρετανίας γενικότερα- σήμαινε ότι το να αλλάξει πορεία το καράβι φαινόταν πολύ επικίνδυνο. Μόνο σε επιμέρους πολιτικές, όπως στο πρόγραμμα Σούνακ για επανεγκατάσταση των μεταναστών στη Ρουάντα, οι Εργατικοί προσπάθησαν να πάρουν αποστάσεις. Και το μόνο που είπαν είναι ότι το πρόγραμμα είναι μια ανοησία - σπατάλη χρημάτων - και επομένως δεν θα έπρεπε να πραγματοποιηθεί, χωρίς στην πραγματικότητα να δώσει μια εναλλακτική λύση.
Έχει δηλώσει ότι θα αντιμετωπίσει τους διακινητές ανθρώπων σαν τρομοκράτες, δίνοντας στην Εθνική Υπηρεσία Καταπολέμησης Εγκλήματος διευρυμένες εξουσίες για το πάγωμα των περιουσιακών τους στοιχείων και την επιβολή περιορισμών στις μετακινήσεις τους. Θα συνεργαζόταν επίσης στενότερα με την Ευρώπη, δημιουργώντας μια νέα διασυνοριακή αστυνομική μονάδα για την «αντιμετώπιση των συμμοριών από την αρχή».
Η παράνομη μετανάστευση είναι από τα καυτά ζητήματα στην βρετανική πολιτική σκηνή και οι Συντηρητικοί, παραδοσιακά πιο ευαίσθητοι σε θέματα ασφάλειας, δεν έπεισαν τους ψηφοφόρους. Ο Στάρμερ λέει ότι η κυβέρνησή του θα «συντρίψει τις συμμορίες λαθρεμπόρων» που τη διευκολύνουν, χωρίς να πει συγκεκριμένα πώς θα γίνει αυτό. Αλλά οι Εργατικοί κατάλαβαν ότι το μόνο που χρειάζονταν σε αυτήν τη φάση ήταν να καταγγείλουν τους Τόριδες για ανικανότητα και απάνθρωπη πολιτική και αυτό ήταν αρκετό.
Τα «securonomics» του Στάρμερ
Ακόμα και στον τομέα της οικονομίας και με ανοιχτά τα μέτωπα της ακρίβειας, του κόστους ζωής, οι Εργατικοί εμφανίζονται πολύ προσεκτικοί.
Η πρώτη υπόσχεση του Στάρμερ να διατηρήσει χαμηλούς φόρους εξαρτήθηκε από την υπόσχεση «να επιτύχουμε οικονομική σταθερότητα με αυστηρούς κανόνες δαπανών, ώστε να μπορέσουμε να αναπτύξουμε την οικονομία μας».
Το μανιφέστο των Εργατικών υποστηρίζει ότι είναι «το κόμμα της δημιουργίας πλούτου», σε αντίθεση με το «άθλιο οικονομικό ιστορικό» των Συντηρητικών από το 2010. Υπόσχεται ένα «φιλοεπιχειρηματικό περιβάλλον» και τη στήριξη της «καινοτομίας και της ανάπτυξης» στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες.
Αυτό βασίζεται στις υφιστάμενες πολιτικές, με τους Εργατικούς να έχουν ήδη θέσει ως στόχο να εξασφαλίσουν την υψηλότερη διατηρήσιμη ανάπτυξη στην G7. Για να το πετύχει αυτό, θα υιοθετήσει μια νέα προσέγγιση που έχει ονομάσει «securonomics», ή «σύγχρονα οικονομικά της προσφοράς». Αυτό θα περιλαμβάνει την εισαγωγή «σκληρών» δημοσιονομικών κανόνων με νέο «ενισχυμένο ρόλο» για το γραφείο του προϋπολογισμό, μια δημόσια ανεξάρτητη αρχή που ελέγχει τα δημοσιονομικά αλλά και τη δημιουργία ενός νέου Γραφείου που θα διασφαλίζει ότι τα χρήματα των φορολογουμένων ξοδεύονται σωστά.
Οι Εργατικοί έχουν υποσχεθεί να προσφέρουν «νέα συμφωνία για τους εργαζόμενους», που θα περιλαμβάνει έναν «πραγματικό μισθό διαβίωσης», ένα «δικαίωμα στην αποσύνδεση», την απαγόρευση των συμβάσεων μηδενικών ωρών εργασίας και το τέλος του φαινομένου της απόλυσης και επαναπρόσληψης. Το σχέδιο μετονομάστηκε εν μέρει σε «σχέδιο που θα κάνει την εργασία να πληρώνεται», σε μια προσπάθεια να μην τρομάξουν οι επιχειρήσεις. Μια νέα δέσμευση στο μανιφέστο είναι η κατάργηση των ηλικιακών ζωνών στον κατώτατο μισθό, που σημαίνει ότι «όλοι οι ενήλικες δικαιούνται τον ίδιο κατώτατο μισθό».