Σε ολοένα πιο δύσκολη θέση εν μέσω του χειρότερου σταδίου της πανδημίας του νέου κορωνοϊού που έχει ζήσει η χώρα, ο Βραζιλιάνος πρόεδρος Ζαΐχ Μπολσονάρου προχώρησε χθες Δευτέρα σε ανασχηματισμό της κυβέρνησής του, ονομάζοντας έξι νέους υπουργούς που ανέλαβαν χαρτοφυλάκια-κλειδιά, ιδίως τα υπουργεία Δικαιοσύνης, Άμυνας και Εξωτερικών.
Η κίνηση μάλλον εξέπληξε αρκετούς παρατηρητές, καθώς ο μόνος υπουργός που θεωρείτο πως θα έβλεπε την πόρτα της εξόδου ήταν ο επικεφαλής της βραζιλιάνικης διπλωματίας, ο Ερνέστου Αραούζου, που επικρινόταν πως εμποδίζει την εισαγωγή εμβολίων για τον νέο κορωνοϊό, ιδίως επειδή επιδείνωσε θεαματικά τις σχέσεις με την Κίνα.
Όπως γράφει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, καθώς το δεύτερο μέρος της τετραετούς θητείας του έχει αρχίσει ήδη, ο Ζαΐχ Μπολσονάρου υφίσταται ολοένα περισσότερη πίεση από το Κογκρέσο, καθώς βάλλεται πανταχόθεν για τον χαοτικό τρόπο που διαχειρίστηκε την υγειονομική κρίση.
Ο δεύτερος βαρύτερος απολογισμός μετά τις ΗΠΑ
Η Βραζιλία έχει καταγράψει τον δεύτερο βαρύτερο απολογισμό της πανδημίας του νέου κορωνοϊού στον πλανήτη μετά τις ΗΠΑ: σχεδόν 314.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους, με τον ημερήσιο μέσο όρο να ξεπερνά τους 2.500 εδώ και μία εβδομάδα.
Πριν από δύο εβδομάδες, ο πρόεδρος ανακοίνωνε μια καίρια αλλαγή στη σύνθεση της κυβέρνησής του: διόρισε νέο υπουργό Υγείας, τον τέταρτο μέσα σε λιγότερο από έναν χρόνο. Τον στρατηγό εν ενεργεία Εντουάρντου Παζουέλου διαδέχθηκε ο καρδιολόγος Μαρσέλου Κεϊρόγκα.
Ο ανασχηματισμός που έκανε χθες Δευτέρα θα επιτρέψει, ή αυτό τουλάχιστον αναμένει ο ίδιος, στον πρόεδρο την επαναπροσέγγιση με την επιλεγόμενη Centrão, άτυπη ομάδα κεντρώων κοινοβουλευτικών που προσφέρει την υποστήριξή της με αντάλλαγμα σημαντικές θέσεις.
Έτσι, ονόμασε τη βουλεύτρια Φλάβια Αχούντα γραμματέα της κυβέρνησης, αρμόδια για τον συντονισμό της κυβέρνησης και του κοινοβουλίου. Αυτή η μορφή της Centrão είναι μόλις η τρίτη γυναίκα μεταξύ των 22 μελών του υπουργικού συμβουλίου.
Ο «παρίας»
Όμως η αλλαγή που απαιτούσε περισσότερο η Centrão δεν ήταν άλλη παρά αυτή του υπουργού Εξωτερικών.
«Διαπράχθηκαν πολλά σφάλματα στη μάχη εναντίον της πανδημίας, κι ένα από αυτά ήταν η απουσία παραγωγικών διπλωματικών σχέσεων με χώρες που θα μπορούσαν να συνεργαστούν με τη Βραζιλία αυτή την ώρα της κρίσης», είχε στηλιτεύει ο πρόεδρος της Γερουσίας, ο Χοντρίγκου Πασέκου, την περασμένη εβδομάδα.
Ο κ. Αραούζου, 53 ετών, ήταν από τα πιο ιδιότροπα και θερμοκέφαλα μέλη της «ιδεολογικής πτέρυγας» της κυβέρνησης του ακροδεξιού προέδρου, σφοδρός πολέμιος της παγκοσμιοποίησης, μέγας θαυμαστής του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.
Δεν έπαψε ποτέ να επιτίθεται στον «πολιτιστικό μαρξισμό» ο οποίος «επηρέασε το επιστημονικό δόγμα για την κλιματική αλλαγή και την υπερθέρμανση του πλανήτη».
Ο κ. Αραούζου προκαλούσε συχνά εκνευρισμό με τις ακραίες τοποθετήσεις του στην «μαοϊστική» Κίνα, τη χώρα που τυχαίνει να είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Βραζιλίας.
Τον περασμένο Οκτώβριο, διαβεβαίωνε πως η διπλωματική απομόνωση της Βραζιλίας δεν ήταν στ’ αλήθεια πρόβλημα για τον ίδιο. «Ναι, η Βραζιλία μιλάει για ελευθερία σε όλο τον κόσμο. Εάν αυτό μας κάνει παρία, τότε είμαστε παρίας», δήλωσε ενώπιον των επίδοξων διπλωματών της Βραζιλίας.
Εντέλει τον αντικατέστησε ο Κάρλους Αλμπέρτου Φράνκου Φρένσα, πρώην πρεσβευτής, «διακριτικός διπλωμάτης», κατά την εφημερίδα Folha de S. Paulo.
…και η αποχώρηση που κατέλαβε εξαπίνης πολύ κόσμο
Αν όμως η αποχώρηση του υπουργού Εξωτερικών ήταν κάτι που πλανιόταν στην ατμόσφαιρα εδώ και εβδομάδες, αυτή του Φερνάντου Αζεβέντου ε Σίλβα από το υπουργείο Άμυνας κατέλαβε τους πάντες εξαπίνης. Σε λακωνική ανακοίνωσή του, διαβεβαίωσε πως υπήρξε «απόλυτα πιστός» στον πρόεδρο του Μπολσονάρου. Αλλά υπογράμμισε επίσης την προσπάθειά του να «προφυλάξει τον στρατό ως κρατικό θεσμό» και ότι αποχωρεί με την αίσθηση πως «αποστολή εξετελέσθη».
Σύμφωνα με πηγές που επικαλέστηκε η εφημερίδα O Globo, ο υπουργός ήταν ανήσυχος εξαιτίας των διαδηλώσεων οπαδών του προέδρου και νοσταλγών της στρατιωτικής δικτατορίας (1964-1985) που απαιτούσαν «επέμβαση» του στρατού εναντίον του κοινοβουλίου και του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
«Ο λόγος αυτής της αποχώρησης δεν είναι σαφής, είτε ο πρόεδρος ήθελε να εμπιστευθεί το αξίωμα αυτό σε κάποιον (άλλον) πολιτικό του σύμμαχο, ή είχαν μεγάλη διχογνωμία», σύμφωνα με τον Μαουρίσιου Σαντόρου, πολιτολόγο στο πανεπιστήμιο της πολιτείας Ρίο ντε Ζανέιρο.
Ο νέος υπουργός Άμυνας ήταν ήδη μέλος της κυβέρνησης: ο στρατηγός Βάλτερ Μπράγκα Νέτου παρέδωσε ένα χαρτοφυλάκιο που βρίσκεται κάπου ανάμεσα σε αυτά του γενικού γραμματέα της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού.
Αυτό το τελευταίο το παραλαμβάνει άλλος ένας στρατηγός, ο Λουίς Εντουάρντου Χάμους, που αντικαταστάθηκε στη γραμματεία της κυβέρνησης από την Φλάβια Αχούντα.
Οι μουσικές καρέκλες συμπεριέλαβαν εξάλλου και τον απερχόμενο υπουργό Δικαιοσύνης Αντρέ Μεντόνσα, ο οποίος επέστρεψε στη θέση του Νομικού Αντιπροσώπου της Κυβέρνησης. Τον διαδέχθηκε ο Άντεχσον Γουστάβου Τόχις, ομοσπονδιακός αστυνομικός.