Πανδημία, περιβάλλον, ανθρώπινα δικαιώματα, γυναίκες… Ο απερχόμενος πρόεδρος της Βραζιλίας Ζαΐχ Μπολσονάρου έχει προκαλέσει επανειλημμένα αντιδράσεις με δηλώσεις του στα τέσσερα χρόνια της θητείας του στο αξίωμα.
Ακολουθεί σταχυολόγηση ορισμένων εξ' αυτών...
Η covid «γριπούλα», η Βραζιλία «χώρα φοβητσιάρηδων»
«Για το 90% του πληθυσμού, δεν θα είναι παρά μια γριπούλα, ή τίποτα απολύτως» (27η Μαρτίου 2020, καθώς εξαπλωνόταν η πανδημία του νέου κορωνοϊού, η οποία στοίχισε τη ζωή σε τουλάχιστον 686.000 ανθρώπους στη μεγαλύτερη χώρα της Λατινικής Αμερικής).
«Λυπάμαι για τους νεκρούς. Όλοι θα πεθάνουμε μια μέρα. Δεν έχει κανένα νόημα να τρέχουμε να σωθούμε (από τον ιό). Πρέπει να σταματήσουμε να είμαστε χώρα φοβητσιάρηδων» (10η Νοεμβρίου 2020).
«Άμα μεταμορφωθείς σε κροκόδειλο, πρόβλημά σου. Αν κάποια αρχίσει να βγάζει γένια ή κάποιος αρχίσει να μιλάει με θηλυκιά φωνή, αυτοί (η φαρμακευτική εταιρεία) δεν θα έχουν καμιά σχέση» (18η Δεκεμβρίου 2020, για τη ρήτρα αποποίησης ευθύνης σε περίπτωση παρενεργειών του εμβολίου της Pfizer κατά της COVID-19).
Αμαζόνιος και ΜΚΟ, «καρκίνος»
«Έχουμε την αίσθηση πως τα δεδομένα (για την αποψίλωση του δάσους) που αναπαράγονται στον Τύπο δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, απλά εξυπηρετούν τις ΜΚΟ» (19η Ιουλίου 2019, όταν το Εθνικό Ινστιτούτο Διαστημικών Ερευνών [INPE] ανακοίνωνε αύξηση 88% της αποψίλωσης του Αμαζονίου τον Ιούνιο σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2018).
«Είμαι αυστηρός με αυτούς τους τύπους, αλλά δεν έχω καταφέρει να σκοτώσω αυτόν τον καρκίνο που είναι η πλειονότητα των ΜΚΟ» (3η Σεπτεμβρίου 2020, στην εβδομαδιαία παρέμβασή του μέσω Facebook).
«Μπαρούτι» για τον Τζο Μπάιντεν
«Είδαμε πρόσφατα σπουδαίο υποψήφιο για το αξίωμα του αρχηγού του κράτους εκεί πέρα να λέει ότι άμα δεν σβήσω τη φωτιά στον Αμαζόνιο, θα βάλει φραγμούς στο εμπόριο σε βάρος της Βραζιλίας. Πώς μπορούμε να τ’ αντιμετωπίσουμε αυτό; Μόνο η διπλωματία δεν αρκεί. Όταν σου τελειώνει το σάλιο πρέπει να έχεις μπαρούτι, αλλά πρέπει να ξέρουν ότι έχεις» (10η Νοεμβρίου 2020, αναφερόμενος στον μελλοντικό πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν)
Γκρέτα Τούνμπεργκ, «κακομαθημένο»
«Πώς το λένε αυτό το κορίτσι είπαμε; Αυτή την ξένη; Γκρέτα. Είπε ότι οι αυτόχθονες πεθαίνουν επειδή υπερασπίζονται τον Αμαζόνιο. Είναι εντυπωσιακό να βλέπεις πόση σημασία δίνουν τα ΜΜΕ σε αυτό το κακομαθημένο» (10η Δεκεμβρίου 2019, αντιδρώντας στη νεαρή σουηδή ακτιβίστρια που καταδίκασε τη δολοφονία δύο αυτοχθόνων στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου).
«Να σου βουλώσω το στόμα με γροθιές»
«Θέλω να σου βουλώσω το στόμα με γροθιές» (23η Αυγούστου, όταν δημοσιογράφος της εφημερίδας O Globo του έκανε ερώτηση για τις φήμες σχετικά με ύποπτες δοσοληψίες της συζύγου του προέδρου Μισέλ).
«Κοίτα, εσύ πας για ύπνο και με σκέφτεσαι, έχεις πάθει εμμονή με μένα. Σε ένα ντιμπέιτ όπως αυτό (…) δεν είναι δυνατόν να κάνεις ψευδείς κατηγορίες για το άτομό μου. Είσαι ντροπή για για τη βραζιλιάνικη δημοσιογραφία» (28η Αυγούστου 2022, απευθυνόμενος στη δημοσιογράφο Βέρα Μαγκαλιάις, στην πρώτη τηλεμαχία των υποψηφίων για την προεδρία).
Για τη δικτατορία
«Για αυτή η ιστορία του 1964, αν υπάρχουν ντοκουμέντα που δείχνουν ποιος σκότωσε ή δεν σκότωσε, αυτά είναι βλακείες» (30ή Ιουλίου 2019, σχετικά με επίσημα έγγραφα για τις εξαφανίσεις αντιφρονούντων την περίοδο της στρατιωτικής δικτατορίας [1964-1985]).
«Το λάθος της δικτατορίας ήταν ότι βασάνιζε και δεν σκότωνε» (2016, όταν ήταν ακόμα βουλευτής).
Για την πείνα
«Το να λέγεται ότι πεινάει κόσμος στη Βραζιλία, αυτό είναι μεγάλο ψέμα (…) Δεν βλέπεις τόσους φτωχούς στον δρόμο με σκελετωμένα σώματα όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες» (19η Ιουλίου 2019).
«Οι Βραζιλιάνοι τρώνε άσχημα. Ορισμένοι πεινάνε. Αυτό είναι απαράδεκτο σε μια χώρα τόσο πλούσια όσο η δική μας» (ανασκευή της προηγούμενης δήλωσης μερικά 24ωρα αργότερα).
Ο πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών είναι προγραμματισμένος για τις 2 Οκτωβρίου.