Η εκστρατεία εμβολιασμού κατά της covid-19 στη Βραζιλία είναι ακόμη βραδεία μετά την καθυστερημένη έναρξή της πριν τέσσερις μήνες, ενώ ενδέχεται να αντιμετωπίσει νέα εμπόδια λόγω των προβλημάτων στην εισαγωγή βασικών συστατικών για την παρασκευή νέων δόσεων εμβολίων.
Η κυβέρνηση του ακροδεξιού προέδρου της χώρας Ζαΐχ Μπολσονάρου, η οποία ερευνάται από επιτροπή της Γερουσίας για τον τρόπο που διαχειρίστηκε την πανδημία του κορωνοϊού, δέχεται επικρίσεις ότι ευθύνεται εν μέρει για τις καθυστερήσεις αυτές, εξαιτίας των διπλωματικών εντάσεων με την Κίνα και της άρνησής της να αποδεχθεί προτάσεις φαρμακοβιομηχανιών για την αγορά εμβολίων κατά της covid-19.
Περίπου 35 εκατομμύρια Βραζιλιάνοι έχουν λάβει τουλάχιστον μία δόση εμβολίου, δηλαδή το 16% του πληθυσμού της χώρας. Το ποσοστό είναι πολύ μικρό για να έχει πραγματική επίδραση στη χώρα, όπου σχεδόν 435.000 άνθρωποι έχουν υποκύψει στην covid-19.
«Οι δόσεις που διαθέτουμε αυτή τη στιγμή δεν επιτρέπουν να εμβολιάζουμε με τον επιθυμητό ρυθμό», σχολίασε η πνευμονολόγος Μάργκαρετ Νταλκόλμο του ινστιτούτου έρευνας και ανάπτυξης βιολογικών επιστημών Fiocruz.
«Θα έπρεπε να μπορούμε ήδη να εμβολιάσουμε τους νέους, αυτοί είναι που μεταφέρουν τον ιό (…) Περισσότερο από το 70% του πληθυσμού θα πρέπει να έχει εμβολιαστεί ώστε να περιοριστεί η εξάπλωση του κορωνοϊού και να αποφευχθεί η εμφάνιση νέων παραλλαγμένων στελεχών», τόνισε η ίδια.
Όμως η Βραζιλία πρέπει να ανοσοποιήσει πρώτα τα 80 εκατομμύρια ανθρώπους που έχουν προτεραιότητα, κυρίως οι ηλικιωμένοι, το υγειονομικό προσωπικό και οι αυτόχθονες.
Παρά το γεγονός ότι οι δόσεις των εμβολίων παραδίδονται με το σταγονόμετρο, η κυβέρνηση διαβεβαιώνει ότι όλοι οι ενήλικες στη χώρα θα έχουν εμβολιαστεί ως το τέλος του έτους.
Ανησυχητικές καθυστερήσεις
Σύμφωνα με τη Νταλκόλμο, η Βραζιλία, γνωστή για την εμπειρία της σε μαζικούς εμβολιασμούς, μπορεί να πετύχει αυτό τον στόχο. Όμως «όχι με τους τρέχοντες ρυθμούς», διότι για να επιτευχθεί ο στόχος «θα πρέπει να εμβολιάζονται δύο εκατομμύρια άνθρωποι την ημέρα», την ώρα που η χώρα σπάνια ξεπερνά το ένα εκατομμύριο εμβολιασμούς ημερησίως.
«Η κατάσταση είναι πιο καλή σε σχέση με την αρχή της χρονιάς, όμως είμαστε πολύ μακριά από το ιδανικό», σχολίασε ο Ζοάο Βιόλα, πρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής της Βραζιλιάνικης Ένωσης Ανοσολογίας.
Οι ελπίδες να επιταχυνθεί η εκστρατεία ανοσοποίησης ενισχύθηκαν με την άφιξη των πρώτων παρτίδων του εμβολίου των Pfizer/BioNTech. Όμως πρόκειται για περίπου 2 εκατομμύρια από τα συνολικά 100 εκατομμύρια που παραγγέλθηκαν τον Μάρτιο.
Τα αποθέματα θα ήταν μεγαλύτερα αν η Μπραζίλια είχε δεχθεί τον Αύγουστο την πρόταση της Pfizer να πουλήσει στη χώρα σταδιακά περισσότερες από 70 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου της. Τότε ο Μπολσονάρου είχε σχολιάσει περιπαικτικά τις ενδεχόμενες παρενέργειες του εμβολίου, το οποίο ίσως τον «μεταμορφώσει σε κροκόδειλο».
Περίπου 1,5 εκατομμύριο δόσεις θα μπορούσαν να έχουν φτάσει στη Βραζιλία ήδη από τον Δεκέμβριο, μια πληροφορία που επιβεβαίωσε την Πέμπτη ο επικεφαλής της Pfizer για τη Λατινική Αμερική απευθυνόμενος στην επιτροπή έρευνας της Γερουσίας.
«Η παγκόσμια ζήτηση είναι πολύ αυξημένη και αυτοί που κατέληξαν σε συμφωνία με καθυστέρηση, όπως η Βραζιλία, καταλήγουν να παραλαμβάνουν εμβόλια μετά τους άλλους», εκτίμησε ο Βιόλα.
Η εκστρατεία ανοσοποίησης στη Βραζιλία ξεκίνησε στα μέσα Ιανουαρίου, ένα μήνα μετά τις ΗΠΑ και τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες με δύο εμβόλια: αυτό της AstraZeneca και το CoronaVac του κινεζικού εργαστηρίου Sinovac.
Τα δύο αυτά εμβόλια έχουν τον πλεονέκτημα ότι παράγονται στη Βραζιλία, όμως η χώρα εξακολουθεί να εξαρτάται από την εισαγωγή βασικών συστατικών από την Κίνα, οι παραδόσεις των οποίων καθυστερούν.
Διπλωματικά προβλήματα
Το ινστιτούτο Butantan του Σάο Πάολο, αρμόδιο για την παρασκευή και τη διανομή του CoronaVac, με το οποίο έχει γίνει το 70% των εμβολιασμών στη Βραζιλία, ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι αναστέλλει την παραγωγή του εμβολίου, καθώς έχουν εξαντληθεί τα αποθέματά του σε βασικά συστατικά.
Το ινστιτούτο εξέφρασε την ανησυχία ότι «διπλωματικά προβλήματα» θα εμποδίσουν την παράδοση νέων δόσεων τον Ιούνιο. Το Fiocruz, που παράγει στο Ρίο ντε Ζανέιρο το εμβόλιο της AstraZeneca, επίσης ανακοίνωσε ότι η παραγωγή του ενδέχεται να αντιμετωπίσει προβλήματα από την επόμενη εβδομάδα.
«Υπάρχουν ήδη 10.000 λίτρα πρώτης ύλης από το Sinovac που είναι έτοιμα να αποσταλούν, το μόνο που μένει είναι η έγκριση της κινεζικής κυβέρνησης. Όμως κάθε άκαιρη δήλωση προς την Κίνα αποτελεί νέο εμπόδιο για την έγκριση», κατήγγειλε στις αρχές της εβδομάδας ο κυβερνήτης του Σάο Πάολο Ζοάο Ντόρια, ένθερμος αντίπαλος του Βραζιλιάνου προέδρου.
Αφού επέκρινε επανειλημμένα «το κινεζικό εμβόλιο του Ντόρια», ο Μπολσονάρου έριξε λάδι στη φωτιά την προηγούμενη εβδομάδα υπονοώντας ότι η Κίνα δημιούργησε τον κορωνοϊό «σε εργαστήριο» για να διεξάγει «βιολογικό πόλεμο».
Η εξάρτηση της Βραζιλίας από την Κίνα θα τερματιστεί τον Σεπτέμβριο όταν τα εμβόλια κατά της covid-19 θα μπορούν να παρασκευάζονται από συστατικά που παράγονται τοπικά.