Ο υπουργός Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας, Μπουγιάρ Οσμάνι, διεμήνυσε σήμερα ότι δεν μπορεί να παραταθεί μετά τη 12η Φεβρουαρίου 2024 η ισχύς των διαβατηρίων των πολιτών στα οποία αναγράφεται το παλαιότερο όνομα της χώρας («Δημοκρατία της Μακεδονίας»), καθώς κάτι τέτοιο θα ερχόταν σε αντίθεση με τη Συμφωνία των Πρεσπών.
«Είναι προφανές ότι αυτή (σ.σ. η Συμφωνία των Πρεσπών) είναι μία διεθνής συμφωνία που έχει επικυρωθεί από τα Κοινοβούλια και των δύο χωρών και είναι σαφές ότι αυτό δεν μπορεί να εναπόκειται στην απόφαση μιας κυβέρνησης, αλλά και των δύο χωρών, και αυτή την περίοδο δεν υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες για κάτι τέτοιο» ανέφερε ο Μπουγιάρ Οσμάνι, κληθείς να απαντήσει σε δημοσιογραφικές ερωτήσεις εάν μπορεί να παραταθεί μετά τη 12η Φεβρουαρίου η ισχύς των ταξιδιωτικών εγγράφων των πολιτών στα οποία αναγράφεται το προηγούμενο όνομα της χώρας.
Σημειώνεται ότι στις 12 Φεβρουαρίου του 2024 συμπληρώνονται πέντε χρόνια από τότε που τέθηκε σε ισχύ η Συμφωνία των Πρεσπών και, βάσει της Συμφωνίας, εντός του διαστήματος αυτού οι πολίτες της χώρας πρέπει να αντικαταστήσουν τα ταξιδιωτικά τους έγγραφα (διαβατήρια), αν θέλουν να ταξιδέψουν στο εξωτερικό, ώστε σε αυτά να αναγράφεται το νέο όνομα του κράτους: Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας.
Ωστόσο, οι αρμόδιες Αρχές της χώρας, λόγω έλλειψης υλικοτεχνικών υποδομών και καθυστερήσεων ως προς την έκδοση νέων εγγράφων, αδυνατούν να ανταποκριθούν στα μαζικά αιτήματα των πολιτών για αντικατάσταση των εγγράφων τους.
Πολλοί πολίτες της χώρας περιμένουν ακόμη και μέρες στις ουρές που σχηματίζονται όλους τους τελευταίους μήνες μπροστά στα αστυνομικά τμήματα των Σκοπίων για να αλλάξουν τα προσωπικά τους έγγραφα, χωρίς να μπορούν να εξυπηρετηθούν.
«Μετά τις 13 Φεβρουαρίου, η ελληνική πλευρά θα πρέπει να ενημερώσει την ΕΕ ότι παύει να ισχύει η προθεσμία της ισχύος (σ.σ. για τα διαβατήρια στα οποία αναγράφεται το προηγούμενο όνομα της χώρας). Μετά από αυτό, όλες οι χώρες που θα λάβουν αυτή την ενημέρωση εκ μέρους της Ελλάδας θα αρχίσουν να την τηρούν. Γι' αυτό λέω "αυτή την περίοδο, αντί για πρωτοβουλίες για παράταση, να έχουμε πρωτοβουλίες για αντικατάσταση των εγγράφων"» πρόσθεσε ο Μπουγιάρ Οσμάνι, μετά τη σημερινή συνάντησή του στα Σκόπια με τον υπουργό Εξωτερικών της Αλβανίας, Ίγκλι Χασάνι.
Ο πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας, Στέβο Πεντάροφσκι, την περασμένη εβδομάδα πρότεινε προς την κυβέρνηση της χώρας να προχωρήσει στην αλλαγή υφιστάμενων νόμων προκειμένου να παραταθεί, μέχρι τον Σεπτέμβριο, αντί για τον Φεβρουάριο, η προθεσμία για την αντικατάσταση των προσωπικών εγγράφων των πολιτών της χώρας, ενώ το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης VMRO-DPMNE ζήτησε από το Συνταγματικό Δικαστήριο να προχωρήσει σε ερμηνεία ώστε τα διαβατήρια και οι άδειες οδήγησης στις οποίες αναγράφεται το προηγούμενο όνομα της χώρας να συνεχίσουν να ισχύουν και μετά τη 12η Φεβρουαρίου.
«Αντί να δίνουμε ψευδείς ελπίδες στους πολίτες ότι θα αλλάξουμε τις διατάξεις της Συμφωνίας των Πρεσπών, ότι θα αλλάξουμε τον Νόμο για την Εφαρμογή των Συνταγματικών Τροπολογιών, να καταβάλλουμε προσπάθειες ώστε να μην υπάρχουν εμπόδια για τους πολίτες μετά τις 13 Φεβρουαρίου. Ούτε αυτό το αίτημα προς το Συνταγματικό Δικαστήριο θα μπορέσει να αλλάξει τη Συμφωνία των Πρεσπών, ούτε οποιαδήποτε τροποποίηση Νόμων» σημείωσε ακόμη ο Μπουγιάρ Οσμάνι.
Η Συμφωνία των Πρεσπών τέθηκε σε ισχύ στις 12 Φεβρουαρίου 2019.
Βάσει των προβλέψεων της συμφωνίας, όλα τα επίσημα έγγραφα και υλικό της δημόσιας διοίκησης της Βόρειας Μακεδονίας για διεθνή χρήση και εκείνα για εσωτερική χρήση που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο εξωτερικό (μεταξύ άλλων, διαβατήρια και άδειες οδήγησης) θα αντικατασταθούν το αργότερο εντός πέντε ετών από τη θέση σε ισχύ της συμφωνίας, προκειμένου σε αυτά να αναγράφεται η νέα ονομασία της χώρας (Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας).
Η Βόρεια Μακεδονία άρχισε να εκδίδει νέα προσωπικά έγγραφα για τους πολίτες της χώρας (ταυτότητες, διαβατήρια, διπλώματα οδήγησης) μόλις από τον Ιούλιο του 2021. Λόγω έλλειψης υλικοτεχνικών υποδομών, μεγάλος αριθμός πολιτών της χώρας δεν έχουν καταφέρει μέχρι στιγμής να αντικαταστήσουν τα προσωπικά τους έγγραφα.
Το υπουργείο Εσωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας γνωστοποίησε σήμερα πως μέχρι τις 16 Ιανουαρίου 2024 έχουν εκδοθεί 1.050.439 ταυτότητες, 1.211.776 διαβατήρια και 546.741 διπλώματα οδήγησης νέου τύπου.
Το αντιπολιτευόμενο VMRO-DPMNE ισχυρίζεται ότι οι μισοί σχεδόν υπήκοοι της Βόρειας Μακεδονίας δεν έχουν καταφέρει ακόμη να αντικαταστήσουν τα διαβατήριά τους λόγω «της ανικανότητας της κυβέρνησης».
Ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας, Ντιμίταρ Κοβάτσεφσκι, αντέκρουσε τους ισχυρισμούς αυτούς:
«Γίνονται υπεράνθρωπες προσπάθειες εκ μέρους των υπαλλήλων του υπουργείου Εσωτερικών, έχουν αντικατασταθεί 1,2 εκατ. διαβατήρια. Βλέπετε ότι εργάζονται και αργίες και Κυριακές. Είναι μία διαδικασία που θα ολοκληρωθεί» δήλωσε χθες ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας.