Από την εποχή που η Τουρκία διακήρυττε ως δόγμα της εξωτερικής της πολιτικής τα «μηδενικά προβλήματα με τους γείτονες» έχει παρέλθει μια δεκαετία κατά την οποία η Άγκυρα «τα έσπασε» με το Ισραήλ, την Αίγυπτο, τη Συρία, και βρίσκεται σε τροχιά σύγκρουσης και με άλλους γείτονες της στη Μέση Ανατολή, σημειώνει το Bloomberg.
Κι επιχειρεί να εξηγήσει πώς η Τουρκία του Ερντογάν κατάφερε σιγά – σιγά να αποξενωθεί από τους γείτονες και να ξεμείνει από φίλους: «Τα τελευταία δέκα χρόνια η Τουρκία από μια ζωντανή ισλαμική δημοκρατία διολίσθησε σ’ ένα καταπιεστικό αυταρχικό καθεστώς. Αυτό όμως δεν εξηγεί τις ανταγωνιστικές της σχέσεις με τους γείτονές της αφού και στα περισσότερα κράτη της Μέσης Ανατολής υπάρχουν καταπιεστικές κυβερνήσεις με το μουσουλμανικό στοιχείο να πλειοψηφεί στους πληθυσμούς τους».
Η προώθηση του πολιτικού Ισλάμ από τον Ερντογάν εντός και εκτός Τουρκίας
«Η απάντηση», γράφει το Bloomberg, «είναι ότι ο Ερντογάν επεδίωξε ενεργά να προωθήσει την υπόθεση του πολιτικού Ισλάμ τόσο εντός όσο και εκτός Τουρκίας στην ίδια γραμμή με το Κατάρ και ενάντια στις περισσότερες αραβικές χώρες, ειδικά τη Σαουδική Αραβία, την Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.» Επιχειρώντας μια αναδρομή στο παρελθόν το άρθρο περιγράφει πώς η μείωση της επιρροής του στρατού - αμύντορα του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους – στην Τουρκία και η επιστροφή της θρησκείας στην πολιτική με την ανάρρηση του ΑΚP στην εξουσία επέτρεψε στον Ερντογάν, που είχε χαρακτηρίσει παλαιότερα τη δημοκρατία «όχημα, όχι αυτοσκοπό» να κυριαρχήσει στη γείτονα.
«Το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016 μπορεί να εκληφθεί ως ευκαιριακή προσπάθεια ορισμένων στις ένοπλες δυνάμεις να εκμεταλλευτούν τη διογκούμενη δυσαρέσκεια μεταξύ των Τούρκων για την εδραίωση του Ερντογάν στην εξουσία, ενώ αντιπροσωπεύει και μια βαθιά, συνεχιζόμενη αντιπαλότητα μεταξύ των ισλαμιστών του Ερντογάν και άλλων πολιτικών δυνάμεων. Η εκλογή, ωστόσο, δημάρχων της αντιπολίτευσης και άλλων μεγαλουπόλεων στις περσινές δημοτικές εκλογές και η αποχώρηση από το AKP πρώην πολιτικών συμμάχων του Ερντογάν, όπως ο Αχμέτ Νταβούτογλου δείχνουν πόσο εύθραυστη είναι η παραμονή του στην εξουσία», σημειώνει το Bloomberg.
Η ρήξη της Τουρκίας με την Αίγυπτο
Και υπογραμμίζει ότι η στάση που τήρησε ο Ερντογάν κατά την Αραβική Άνοιξη του 2011, όταν πήρε το μέρος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην Αίγυπτο και κατηγόρησε στη συνέχεια τον τότε στρατηγό και νυν πρόεδρο της χώρας Αμπτνέλ Φατάχ αλ Σίσι για «κρατική τρομοκρατία» μετά την ανατροπή του Μοχάμεντ Μόρσι, εξηγεί σε μεγάλο βαθμό την παρέμβαση της Τουρκίας στη Λιβύη. «Φαίνεται ότι εκλαμβάνει τις εξελίξεις στη Λιβύη ως επανάληψη εκείνων στην Αίγυπτο μ’ έναν στρατιωτικό ηγέτη να απειλεί να εκθρονίσει μια κυβέρνηση που ευνοεί την κοσμοθεωρία της Τουρκίας».
Τα συμφέροντα της Τουρκίας στη Λιβύη
Η Τουρκία, θυμίζει το Bloomberg, έχει στενές σχέσεις με τη Λιβύη, όπου ζει το 25% των Τούρκων του εξωτερικού και όπου δραστηριοποιούνται τουρκικές επιχειρήσεις με συμβάσεις αξίας 18 δισ. δολαρίων. Η κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας του Φαγιέζ αλ Σάρατζ περιλαμβάνει και ισλαμιστικά στοιχεία – φυσικούς συμμάχους του Ερντογάν και του AKP. H κυβέρνηση αυτή είναι με την πλάτη στον τοίχο από την επίθεση των δυνάμεων του στρατάρχη Χαφτάρ, που διαφωνεί με τον πολιτικό ρόλο των Ισλαμιστών όπως και οι υποστηρικτές του στην Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και δυνητικοί σύμμαχοι δυνάμεων εντός της Τουρκίας που απειλούν την παραμονή του Ερντογάν στην εξουσία, αναφέρει το Bloomberg. Και καταλήγει: «Η Λιβύη έχει εξελιχθεί σε πεδίο μάχης ενός πολέμου δι’ αντιπροσώπων για το ρόλο του Ισλάμ στην πολιτική στη Μέση Ανατολή και ούτε η Τουρκία του Ερντογάν, ούτε τα κράτη της Μέσης Ανατολής που της αντιπαρατίθενται είναι πιθανόν να εγκαταλείψουν τους στόχους τους.
(…) Αν ο Χαφτάρ διέθετε τη στρατιωτική ισχύ για την κατάληψη της Τρίπολης θα το είχε ήδη κάνει. Ενδεχόμενη σημαντική αύξηση της τουρκικής βοήθειας μπορεί να γυρίσει το ματς υπέρ της κυβέρνησης αλ Σάρατζ, εκτός κι αν ενισχύσουν την υποστήριξή τους προς τον Λιβυκό Εθνικό Στρατό οι σύμμαχοι του Χαφτάρ. Στο μεταξύ τα προβλήματα της Τουρκίας με τους γείτονες της αναμένεται να επιδεινωθούν ακόμη περισσότερο»...