Το πετρέλαιο είναι το κορυφαίο εμπόρευμα στον κόσμο. Κράτη κάνουν πολέμους για να το ελέγξουν, οικονομίες αναπτύσσονται και συρρικνώνονται με βάση την τιμή του. Όμως, είναι άχρηστο αν δεν μετατραπεί σε βενζίνη, ντίζελ, καύσιμο αεροσκαφών και πετροχημικά.
Όπως εξηγεί ο αρθρογράφος του πρακτορείου Bloomberg, Javier Blas, τα τελευταία δύο χρόνια η βιομηχανία διύλισης έφτασε σε σημείο ασφυξίας, ωθώντας το κόστος μετατροπής του αργού σε καύσιμα σε επίπεδα-ρεκόρ όλων των εποχών και εκτοξεύοντας τις τιμές της βενζίνης και του ντίζελ. Το «τείχος της διύλισης» είχε γίνει «καραμέλα». Τώρα, η συμφόρηση χαλαρώνει.
Τι άλλαξε; Σύμφωνα με τον Blas, o κόσμος κατασκευάζει νέα διυλιστήρια και επεκτείνει τα παλαιότερα με ταχύτητα που δεν έχει παρατηρηθεί εδώ και σχεδόν δύο γενιές.
Μπορεί να ακούγεται παράλογο, δεδομένων των προσπαθειών για τον περιορισμό της κλιματικής έκτακτης ανάγκης, αλλά η ζήτηση πετρελαίου συνεχίζει να αυξάνεται και, για να το αντιμετωπίσουν, οι εταιρείες πετρελαίου επενδύουν και πάλι δισεκατομμύρια δολάρια σε νέα διυλιστήρια.
Η αύξηση της ικανότητας διύλισης πετρελαίου το 2023-2024, η μεγαλύτερη τα τελευταία 45 χρόνια
Η RBC Capital Markets LLC, μια επενδυτική τράπεζα, υπολογίζει ότι η καθαρή παγκόσμια δυναμικότητα των διυλιστηρίων θα αυξηθεί κατά 1,5 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα φέτος και κατά 2,4 εκατομμύρια επιπλέον το επόμενο έτος.
Η συνδυασμένη ενίσχυση του 2023 και του 2024 είναι η μεγαλύτερη διετής αύξηση της καθαρής παγκόσμιας ικανότητας διύλισης τα τελευταία 45 χρόνια, σύμφωνα με την τράπεζα.
Η κατασκευαστική άνθηση, όμως, έχει σημασία και πέρα από τη βιομηχανία πετρελαίου, αναφέρει ο αρθρογράφος του Bloomberg. Για τις κεντρικές τράπεζες που προσπαθούν να αποφασίσουν εάν η εκστρατεία τους για αυξήσεις των επιτοκίων έχει μειώσει τον πληθωρισμό, η αυξημένη χωρητικότητα προσφέρει κάποια ελπίδα ότι οι τιμές της βενζίνης και του ντίζελ θα παραμείνουν χαμηλές.
«Η συσσώρευση είναι, εν μέρει, ατυχία», επισημαίνει ο Blas. Τα έργα για τα διυλιστήρια καθυστέρησαν εξαιτίας της πανδημίας, με πολλά από αυτά να λειτουργούν πλέον ταυτόχρονα σε μέρη όπως το Κουβέιτ, η Νιγηρία, το Μεξικό και η Κίνα. Τυχαία ή όχι, ωστόσο, η αύξηση σηματοδοτεί μια ανάκαμψη για τη βιομηχανία πετρελαίου. Το 2021, η καθαρή παγκόσμια ικανότητα διύλισης μειώθηκε για πρώτη φορά σε 30 χρόνια, καθώς η πανδημία ανάγκασε ορισμένα εργοστάσια να κλείσουν.
Μειωμένο το κόστος επεξεργασίας πετρελαίου, πιθανή ανακούφιση στο μέτωπο του πληθωρισμού
Η Exxon Mobil Corp. είναι σηματωρός της νέας τάσης. Τον περασμένο μήνα εγκαινίασε την επέκταση του εργοστασίου της στο Μπόμοντ του Τέξας. Με επιπλέον δυναμικότητα 250.000 βαρελιών την ημέρα, είναι η μεγαλύτερη προσθήκη στις ΗΠΑ εδώ και περισσότερα από 10 χρόνια.
Τα νέα εργοστάσια αρχίζουν να έχουν αντίκτυπο στο κόστος επεξεργασίας του αργού σε καύσιμα της καθημερινότητας. Αν σε αυτό προσθέσουμε τους διάφορους θύλακες αδύναμης ζήτησης, το αποτέλεσμα είναι μια σημαντική πτώση στα περιθώρια διύλισης τις τελευταίες εβδομάδες.
«Ενώ "παίζουν" και οι δύο παράγοντες, πιστεύω ότι πολλοί τονίζουν σε υπερβολικό βαθμό την αδυναμία κατανάλωσης και υποβαθμίζουν το γεγονός ότι υπάρχει μεγαλύτερη ικανότητα επεξεργασίας», σημειώνει ο αρθρογράφος του Bloomberg.
Τελικά, για τους καταναλωτές και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, η αύξηση της ικανότητας διύλισης προσφέρει ευπρόσδεκτη ανακούφιση στο μέτωπο του πληθωρισμού, αλλά δεν συμβαίνει το ίδιο και για το κλίμα.