Στις γεωπολιτικές φιλοδοξίες και τη διάθεση προβολής ισχύος της Τουρκίας αναφέρεται δημοσίευμα του Bloomberg με αφορμή το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού του Πολεμικού Ναυτικού της γείτονος.
Τα τουρκικά ναυπηγεία Anadolu Shipyard ανακοίνωσαν την τοποθέτηση τρόπιδας μιας ακόμη φρεγάτας κλάσης «Istif» (F-519), του πέμπτου κατά σειρά πλοίου του προγράμματος.
Περίπου δύο εβδομάδες νωρίτερα καθελκύστηκαν δύο φρεγάτες 3.000 τόνων της ίδιας κλάσης, που «θα αντιπροσωπεύουν τη δύναμη και την αποφασιστικότητα του έθνους μας στις θάλασσες του πλανήτη», όπως δήλωσε στη σχετική τελετή ο Χαλούκ Γκοργκούν, επικεφαλής της Γραμματείας Αμυντικών Βιομηχανιών της τουρκικής προεδρίας.
«Η Τουρκία κάνει σταθερά βήματα για να γίνει μια χώρα ισχυρή στη θάλασσα, με αποτροπή στο πεδίο και φωνή στο τραπέζι», πρόσθεσε.
Η Τουρκία διεκδικεί αυξημένη επιρροή σε Αιγαίο, Μαύρη Θάλασσα και πέραν της Μεσογείου
Η καθέλκυση των φρεγατών αυτών εντάσσεται σε μια «προσπάθεια ναυτικής επέκτασης που θα δώσει στην Άγκυρα μεγαλύτερη επιρροή εντός και πέρα από τη Μεσόγειο, το Αιγαίο και τη Μαύρη Θάλασσα», σημειώνει το Bloomberg.
Στόχος της Τουρκίας είναι επίσης η διαφοροποίηση της ακμάζουσας εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας της, γνωστής περισσότερο για τα drones της. Είναι ένα μακροπρόθεσμο στοίχημα για την Τουρκία, που θα μπορούσε να επωφεληθεί από μια αυξανόμενη σύγκρουση για τις θαλάσσιες εμπορικές οδούς, καθώς οι υποστηριζόμενοι από το Ιράν αντάρτες Χούθι απειλούν τα εμπορικά πλοία στα ανοικτά των ακτών της Υεμένης, ενώ η Ουκρανία και η Ρωσία ανταλλάσσουν πλήγματα στη Μαύρη Θάλασσα και το ΝΑΤΟ εντείνει την επιτήρηση για να αντιμετωπίσει ύποπτη δολιοφθορά υποβρύχιων καλωδίων.
Στόλος 209 πλοίων
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, στα ναυπηγεία της Τουρκίας ετοιμάζονται άλλα 29 πλοία -ανάμεσά τους τα πρώτα εγχώριας κατασκευής υποβρύχια, αντιτορπιλικά, φρεγάτες, κορβέτες, περιπολικά ανοικτής θαλάσσης, ναρκαλιευτικά, αποβατικά και το αεροπλανοφόρο (MUGEM)-, που θα ανεβάσουν σε 209 τον αριθμό των σκαφών του Πολεμικού της Ναυτικού, όπως υπολογίζει το Bloomberg, βάσει των τελευταίων στοιχείων του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Σπουδών.
Για τον δρα Σερχάτ Σούχα Τσουμπουκτσούγκλου, ερευνητή του Ινστιτούτου Trends Research & Advisory με έδρα το Αμπού Ντάμπι, το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού του ΠΝ της Άγκυρας «όχι μόνον αλλάζει την περιφερειακή ισορροπία δυνάμεων, αλλά επίσης σηματοδοτεί την ανάδυση της Τουρκίας ως ναυτικής δύναμης ικανής να προβάλλει ισχύ μακριά διατηρώντας παράλληλα κυριαρχία σε ζωτικής στρατηγικής σημασίας, γεωγραφικά περίπλοκες περιοχές όπως το Αιγαίο».
Το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας»
Η διεκδικητική στάση της Τουρκίας έχει τις ρίζες της στο δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας», που ανέπτυξαν αξιωματικοί του Πολεμικού Ναυτικού της το 2006 και υιοθέτησε αργότερα η κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η οποία διεκδικεί τον έλεγχο στις θάλασσες που βρέχουν τις τουρκικές ακτές.
Ένα δόγμα -θυμίζει το Bloomberg- που «οδήγησε σε πολλαπλές συγκρούσεις με την Ελλάδα και την Κύπρο στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο για εδαφικούς και υποθαλάσσιους ενεργειακούς πόρους». Και μολονότι οι εντάσεις έχουν εκτονωθεί, καμία από τις δύο χώρες δεν υπαναχώρησε αναφορικά με τις ΑΟΖ που διεκδικούν, με την Ελλάδα να παραγγέλλει τις γαλλικές φρεγάτες Belharra το 2021.
Εν μέσω ανταγωνιστικών διεκδικήσεων για τα ύδατα -και τους υποθαλάσσιους ενεργειακούς πόρους-, η Τουρκία έχει επιδιώξει διεθνή αναγνώριση των διεκδικήσεών της, υπογράφοντας συμφωνία οριοθέτησης των θαλάσσιων συνόρων με τη Λιβύη το 2019 και τώρα σχεδιάζει το ίδιο με τη Συρία.
Αλλά και πέραν της ανατολικής Μεσογείου τουρκικά πολεμικά σκάφη συνόδευσαν ένα τουρκικό γεωτρύπανο στη Σομαλία, όπου βρίσκεται η μεγαλύτερη υπερπόντια στρατιωτική βάση της Άγκυρας, σε αναζήτηση υδρογονανθράκων που θα τροφοδοτήσουν την τουρκική οικονομία.
Η Τουρκία ρίχνει 45 δισ. δολάρια για την άμυνα το 2025
Η Τουρκία, μια από τις χώρες της Μεσογείου με τις μεγαλύτερες στρατιωτικές δαπάνες, διέθεσε ένα ποσό-ρεκόρ της τάξης των 1,6 τρισ. λιρών (45,1 δισ. δολάρια) για την άμυνα το 2025 - μια αύξηση κατά 11% σε σχέση με πέρυσι.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν χρησιμοποίησε τα εξοπλιστικά προγράμματα για να δώσει ώθηση στην εγχώρια παραγωγή και να μειώσει την εξάρτηση από δυτικούς προμηθευτές, που έχουν εφαρμόσει κατά καιρούς εμπάργκο όπλων στην Τουρκία λόγω πολιτικών διαφωνιών.
Αλλά πέραν της αυτονομίας, η εγχώρια αμυντική βιομηχανία προσφέρει στην Τουρκία και έσοδα από τις πωλήσεις σε άλλες χώρες, σε μια περίοδο που το ετήσιο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών της Άγκυρας κυμαίνεται στα 7,37 δισ. δολάρια.
Τα τουρκικά ναυπηγεία έχουν ναυπηγήσει πλοία για το Κατάρ, το Πακιστάν, την Ουκρανία και το Ιράκ, και μόνο πέρυσι ανακοίνωσαν νέες παραγγελίες από τη Σαουδική Αραβία, τη Μαλαισία και -τον πρώτο τους πελάτη στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ- την Πορτογαλία. Πέρυσι εξασφάλισαν επίσης μια πρώτη συμφωνία με το Κατάρ για την εξαγωγή θαλάσσιου drone.