Η Γαλλία, η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, μπαίνει σε πολιτική και οικονομική αναταραχή.
Ο πρωθυπουργός Μισέλ Μπαρνιέ αποφάσισε χθες να προσφύγει στο άρθρο 49,3 του γαλλικού Συντάγματος, που του επιτρέπει να νομοθετεί ερήμην της γαλλικής Εθνοσυνέλευσης προκειμένου να κλείσει το ζήτημα των δαπανών για την κοινωνική ασφάλιση στο πλαίσιο του κρατικού προϋπολογισμού του 2025.
Με την προσφυγή στο επίμαχο άρθρο, παρακάμπτεται η κοινοβουλευτική ψηφοφορία και αναλαμβάνει την πλήρη πολιτική ευθύνη για την υιοθέτηση του προϋπολογισμού, κάτι που αναπόφευκτα θα προκαλούσε πρόταση δυσπιστίας από την Αριστερά.
Η επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του αριστερού LFI, η Ματίλντ Πανό και το ακροδεξιό το κόμμα της Μαρί Λεπέν, όπως ήταν αναμενόμενο, κατέθεσαν πρόταση μομφής σε βάρος της κυβέρνησης, που αν υπερψηφιστεί (κατά πάσα πιθανότητα την ερχόμενη Τετάρτη) θα οδηγήσει στην πτώση της κυβέρνησης και στην μη ψήφιση του κρατικού προϋπολογισμού του 2025.
Η κυβέρνηση του Μπαρνιέ, με δεδομένο ότι τα κόμματα αυτά διαθέτουν από κοινού την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, αντιμετωπίζει στην παρούσα φάση σαφή κίνδυνο πτώσης.
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν από κοινού κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ελέγχοντας τις 332 από τις 577 έδρες της γαλλικής Εθνοσυνέλευσης.
Η ψηφοφορία επί των προτάσεων δυσπιστίας αναμένεται την Τετάρτη και εάν είναι επιτυχής, ο εύθραυστος συνασπισμός του Μισέλ Μπαρνιέ θα είναι η πρώτη γαλλική κυβέρνηση που θα αναγκαστεί να αποχωρήσει από ψήφο δυσπιστίας από το 1962 όταν πρόεδρος ήταν ο Σαρλ ντε Γκωλ. Η αριστερά έχει ορκιστεί να ανατρέψει την κυβέρνηση Μπαρνιέ, αλλά χρειάζεται τις ψήφους της ακροδεξιάς για να το πετύχει.
Ο Μπαρνιέ τόνισε χθες στην ομιλία του για τον προϋπολογισμό, απευθυνόμενος στους βουλευτές, ότι «από εδώ και πέρα όλοι πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους και εγώ τις δικές μου».
Οι τρεις επιλογές της κυβέρνησης και του Μακρόν
Η Μαρίν Λεπέν ανακοίνωσε η ίδια, μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες, τα τρία «συνταγματικά κλειδιά» που έχει στη διάθεσή του ο πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν για να απαντήσει στην κρίση: Την διάλυση της βουλής, «αλλά την έχει ήδη αξιοποιήσει» και δεν μπορεί να την επαναλάβει «πριν τον Ιούνιο 2025». Τον ανασχηματισμό, «αλλά διερωτάται κανείς για την χρησιμότητά του, σε μια στιγμή κατά την οποία η κυβέρνηση είναι μειοψηφική». Και τέλος, «την παραίτηση του ιδίου».
Οι αντιδράσεις Μελανσόν και Λεπέν
Ο Ζαν Λικ Μελανσόν υπεραμύνθηκε της κατάθεσης πρότασης μομφής κατά της κυβέρνησης, κάνοντας λόγο για «πραξικόπημα» από τον Μπαρνιέ με τη χρήση του άρθρου 49.3.
«Τι αλαζονεία, την τελευταία στιγμή, ο Μισέλ Μπαρνιέ προσθέτει οκτώ τροπολογίες που κανείς δεν έχει διαβάσει ή μελετήσει. Τι αλαζονεία», είπε μεταξύ άλλων.
«Ο προϋπολογισμός του 2025 προβλέπει νέες λεηλασίες στις συντάξεις. Η συντριπτική πλειοψηφία των Γάλλων έχει να κερδίσει τα πάντα από την απόρριψη αυτού του σχεδίου», είπε ο Μελανσόν.
Ο Μελανσόν εδώ και μήνες έχει ζητήσει την παραίτηση του Μακρόν, κάτι με το οποίο δεν συμφωνούν οι εταίροι του στο Σοσιαλιστικό Κόμμα. «Αντίθετα με το LFI, εμείς δεν συναινούμε για παραίτηση Μακρόν», δήλωσε ο πρόεδρος της ομάδας των Σοσιαλιστών στη Γερουσία, Πατρίκ Κανέρ.
Από τη πλευρά της η Μαρίν Λεπέν επισήμανε ότι θα υπερψηφίσει την πρόταση μομφής της Αριστεράς, ενώ και το RN θα καταθέσει τη δική του.
Έκανε λόγο για «αποφάσεις που περιλαμβάνονται σε αυτό το πολύ άδικο νομοσχέδιο για τη χρηματοδότηση της κοινωνικής ασφάλισης».
Όσον αφορά την πρόταση μομφής, η Λεπέν είπε πως «έχει κατατεθεί πρόταση μομφής από τον Εθνικό Συναγερμό και θα ψηφίσουμε για να αποδοκιμάσουμε την κυβέρνηση».
Να σημειωθεί ότι ο Μπαρνιέ απέσυρε την πρόταση για αύξηση του φόρου στην ηλεκτρική ενέργεια την περασμένη εβδομάδα, υποχωρώντας στην πίεση της ακροδεξιάς. Το κόμμα της Λεπέν ζήτησε να αυξηθούν οι συντάξεις σε ποσοστό που να καλύπτει αυτό του πληθωρισμού. Η βουλευτής του RN Μαρίν Λεπέν είχε δώσει προθεσμία στον Γάλλο πρωθυπουργό μέχρι χθες, να ικανοποιήσει τα αιτήματα του κόμματός της για τον προϋπολογισμό του επόμενου έτους, διαφορετικά, είχε απειλήσει ότι θα υποστηρίξει μαζί με την Αριστερά, πρόταση δυσπιστίας.
Γιατί η Γαλλία δεν μπορεί να πάει σε πρόωρες εκλογές
Η πολιτική κρίση που έχει καταλάβει τη Γαλλία έρχεται μόλις λίγες εβδομάδες μετά την κατάρρευση του γερμανικού συνασπισμού του Όλαφ Σολτς. Τα δύο ισχυρότερα κράτη της ΕΕ βρίσκονται σε κυβερνητική αστάθεια. Η Γαλλία ωστόσο δεν μπορεί να οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές πριν από το καλοκαίρι του 2025 όπως η Γερμανία, καθώς το Σύνταγμα ορίζει πως από την προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση θα πρέπει να έχουν περάσει τουλάχιστον 12 μήνες. Ο μόνος τρόπος διεξαγωγής πρόωρων εκλογών στη Γαλλία είναι η παραίτηση του Εμανουέλ Μακρόν. Ο ίδιος έχει αρνηθεί κατηγορηματικά ότι σχεδιάζει κάτι τέτοιο, αλλά όλο και περισσότερες φωνές τον καλούν να παραιτηθεί.
Σε αναζήτηση νέου πρωθυπουργού
Αν ο πρόεδρος της Γαλλίας, ο οποίος θεωρείται υπεύθυνος της υπάρχουσας κρίσης στα μάτια της πλειοψηφίας των Γάλλων, δεν σκοπεύει να παραιτηθεί, θα πρέπει να ορίσει έναν άλλο πρωθυπουργό στη θέση του Μισέλ Μπαρνιέ. «Χρειάζεται μια σταθερή κυβέρνηση πριν το τέλος της εβδομάδας. Αλλιώς όσο περνούν οι μέρες τόσοι περισσότεροι άνθρωποι θα ζητούν την αποχώρηση του Μαρκόν», δήλωσε ένα στέλεχος της κυβέρνησης στην εφημερίδα Le Monde. Αν ορίσει έναν νέο πρωθυπουργό, αντίθετα, ο Μακρόν θα φανεί ως «σταθεροποιητής του συντάγματος», όπως εκτιμούν οι επιτελείς του.
Guardian: Δεν υπάρχει φόβος shutdown τύπου ΗΠΑ στη Γαλλία -Ο ρόλος του Μακρόν
Ο Guardian, αναλύοντας τις ραγδαίες εξελίξεις στη Γαλλία, σημειώνει πως στις αγορές η ανησυχία είναι έκδηλη, καθώς το επιτόκιο των γαλλικών ομολόγων πλησιάζει αυτό των αντίστοιχων ελληνικών την περασμένη εβδομάδα.
Ωστόσο, δεν υπάρχει φόβος για ένα shutdown τύπου ΗΠΑ, καθώς το Σύνταγμα της Γαλλίας επιτρέπει σε μια κυβέρνηση, ακόμη και υπηρεσιακή, να περάσει νόμο έκτακτης ανάγκης, που παρατείνει τον προϋπολογισμό του προηγούμενου έτους για μερικούς μήνες, ώστε οι εργαζόμενοι στον δημόσιο τομέα, για παράδειγμα, να συνεχίσουν να πληρώνονται.
Σχετικά με τη διακυβέρνηση της Γαλλίας, ο Guardian σημειώνει ότι εάν το RN ενώσει τις δυνάμεις του με το NFP για να ρίξει τον Μπαρνιέ, ο Μακρόν έχει μια σειρά επιλογών. Ωστόσο, περιορίζεται συνταγματικά, καθώς διέλυσε το κοινοβούλιο τον Ιούνιο και δεν μπορεί να το πράξει εκ νέου μέχρι τον Ιούνιο του 2025.
Ο Γάλλος πρόεδρος θα μπορούσε απλώς να επαναφέρει τον Μπαρνιέ ως πρωθυπουργό, κίνηση που θα θεωρούνταν προκλητική από το κοινοβούλιο και επομένως οι περισσότεροι αναλυτές το θεωρούν απίθανο.
Θα μπορούσε, επίσης, να ζητήσει από τα κόμματα της Γαλλίας να προσπαθήσουν να δημιουργήσουν έναν νέο συνασπισμό, αυτή τη φορά με μεγαλύτερη υποστήριξη.
Επίσης, θα μπορούσε ο Μακρόν να διορίσει μια τεχνοκρατική κυβέρνηση, που θα επιβλέπει τη διοίκηση της Γαλλίας για άλλους έξι μήνες ή να δηλώσει παραίτηση προκαλώντας νέες προεδρικές και βουλευτικές εκλογές.