Η βασίλισσα Ελισάβετ Β' είχε συγκεντρώσει στη διάρκεια της 70ετούς βασιλείας της μια προσωπική περιουσία την οποία οι «Sunday Times» υπολογίζουν σε 370 εκατ. στερλίνες.
Ενα μέρος της περιουσίας της βασίλισσας Ελισάβετ είναι γνωστό και το διαχειρίζεται η κυβέρνηση, όμως ένα άλλο είναι ιδιωτικό.
Η βασίλισσα Ελισάβετ, που έφυγε την Πέμπτη από τη ζωή, διήγε βασιλικό βίο, για τον οποίο πλήρωναν οι Βρετανοί φορολογούμενοι, και απολάμβανε επίσης τα έσοδα από μια γιγάντια ιδιωτική περιουσία, οι λεπτομέρειες της οποίας δεν είναι πλήρως γνωστές.
Η βασιλική χορηγία
Οι δαπάνες, που συνδέονται με τις επίσημες δραστηριότητες εκπροσώπησης της βασίλισσας ή μελών της οικογένειάς της, καλύπτονται από μια ετήσια χορηγία («sovereign grant») του υπουργείου Οικονομικών, που για το 2021-2022 έφθασε τα 86 εκατ. λίρες (99 εκατ. ευρώ), ενώ περιλαμβάνει ένα ποσό που χορηγήθηκε για δέκα χρόνια για την ανακαίνιση των ανακτόρων του Μπάκιγχαμ (34 εκατ. στερλίνες).
Χωρίς να υπολογισθεί το επιπλέον ποσό, η χορηγία αυτή αντιστοιχεί στο 15% των εσόδων από την περιουσία του βρετανικού στέμματος («The crown estate»), η οποία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων εκτάσεις γης, άλλα ακίνητα, άδειες για αιολικά πάρκα, και της οποίας τα έσοδα αποδίδονται στο υπουργείο Οικονομικών, βάσει ενός νόμου του 1760.
Η βασιλική χορηγία χρησιμεύει κυρίως για να αμείβονται οι περισσότεροι από 500 εργαζόμενοι των Ουίνδσορ.
Το ιδιωτικό πορτοφόλι, τα ιδιωτικά έσοδα της βασίλισσας
Ως ιδιωτικό πορτοφόλι («privy purse») χαρακτηρίζονται τα ιδιωτικά έσοδα της βασίλισσας. Προέρχονται από τις εισπράξεις, ύψους περίπου 650 εκατ. λιρών, από ενεργητικά (εκτάσεις γης, χρηματοοικονομικοί τίτλοι…) τού Δουκάτου του Λάνκαστερ, το οποίο από το Μεσαίωνα αποτελεί ιδιοκτησία του βασιλικού οίκου. Περιλαμβάνει περίπου 315 πολυτελή ακίνητα, κατοικίες και εμπορικές ιδιοκτησίες, καθώς και δεκάδες χιλιάδες στρέμματα αγροτικής γης.
Τα έσοδα απ' αυτή την κολοσσιαία περιουσία ανήλθαν το τελευταίο οικονομικό έτος σε περίπου 24 εκατ. στερλίνες, ποσό που η βασίλισσα μοιράζει εν μέρει στους συγγενείς της. Αυτά τα ιδιωτικά έσοδα φορολογούνται, εφόσον δεν χρησιμοποιούνται για επίσημα καθήκοντα.
«Η βασίλισσα χρησιμοποιεί αυτά τα χρήματα για τα έξοδα συντήρησης των ιδιοκτησιών της, του Μπαλμόραλ και του Σάντριγχαμ, δύο πολύ δαπανηρών ιδιωτικών κατοικιών», των οποίων είναι όμως ιδιοκτήτρια, λέει ο Ντέιβιντ Μακλιούρ, συγγραφέας ενός βιβλίου για τα οικονομικά του Στέμματος («The Queen's True worth»).
«Χρησιμοποιεί επίσης τα χρήματα αυτά για να επιδοτήσει άλλα μέλη της βασιλικής οικογένειας, τα οποία δεν λαμβάνουν δημόσιο χρήμα» συνεχίζει, ερωτηθείς από το Γαλλικό Πρακτορείο.
Μολονότι ένα μέρος των χρημάτων αναδιανέμεται στα παιδιά της, ο Άντριου, ο οποίος έχει περιπέσει σε δυσμένεια εξαιτίας των σχέσεών του με τον χρηματιστή Τζέφρι Επστάιν, σε βάρος του οποίου είχαν απαγγελθεί κατηγορίες για σεξουαλικά εγκλήματα και παιδεραστία, δεν πρόκειται να λαμβάνει πλέον από τα χρήματα αυτά, καθώς έχει αποκλειστεί από τη μοναρχία.
Ιδιωτικές ιδιοκτησίες της βασίλισσας Ελισάβετ
Ο πύργος Μπαλμόραλ εκτιμάται στα 100.000.000 λίρες περίπου και η εξοχική έπαυλή της στο Σάντριγχαμ στα 50.000.000. Ορισμένα στοιχεία της βασιλικής συλλογής ανήκουν επίσης ιδιωτικά στη βασίλισσα, όπως μια συλλογή γραμματοσήμων, την οποία είχε αρχίσει ο βασιλιάς Γεώργιος Ε'.
Η βασίλισσα Ελισάβετ είχε επίσης ένα γνωστό πάθος για τα άλογα και ο προσωπικός σταύλος της τής έχει αποφέρει στη διάρκεια των ετών περισσότερες από επτά εκατομμύρια στερλίνες, σύμφωνα με τον ιππικό ιστότοπο myracing.com.
Τα περίφημα κοσμήματα του Στέμματος, η αξία των οποίων υπολογίζεται σε περίπου 3 δισ. λίρες, ανήκουν συμβολικά στη βασίλισσα, αλλά μεταβιβάζονται αυτομάτως στον επόμενο μονάρχη.
Φορολογικοί παράδεισοι
Η περιουσία της βασίλισσας αμαυρώθηκε από το σκάνδαλο των Paradise Papers, μιας έρευνας για τις πρακτικές φοροαποφυγής σε μεγάλη κλίμακα εκ μέρους των ισχυρών και των διασημοτήτων.
Σύμφωνα με αυτές τις αποκαλύψεις, που έγιναν το 2017 από τη Διεθνή Κοινοπραξία Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ), η Ελισάβετ Β' διέθετε, μέσω του Δουκάτου του Λάνκαστερ, γύρω στις 10.000.000 στερλίνες σε ταμεία στα Νησιά Καϊμάν και στις Βερμούδες, εδάφη του Ηνωμένου Βασιλείου που χαρακτηρίζονται φορολογικοί παράδεισοι.
Με 370 εκατ. στερλίνες, η Ελισάβετ Β' δεν βρισκόταν στις πρώτες θέσεις του καταλόγου των μεγάλων περιουσιών του Ηνωμένου Βασιλείου, του «Rich List» των Times, στον οποίο κυριαρχούν οι αδελφοί Σρι και Γκόπι Ιντούτζα (28 δισ. στερλίνες). Είναι επίσης αρκετά λιγότερο πλούσια από τον βασιλιά της Ταϊλάνδης, η περιουσία του οποίου υπολογίζεται σε 30 δισ. δολάρια, τον σουλτάνο του Μπρουνέι (20 δισεκατομμύρια) ή τον βασιλιά Σαλμάν της Σαουδικής Αραβίας (5 δισ. δολάρια, σύμφωνα με τον ιστότοπο celebritynetworth.com).