Ο 72χρονος Βασίλι Στεπανένκο, ο Ουκρανός που λάτρεψε τους Έλληνες συγγραφείς και τον ελληνικό πολιτισμό και μετέφρασε έργα- «σταθμούς» για την ελληνική και παγκόσμια λογοτεχνία παρακολουθεί τις τελευταίες ώρες από το μπαλκόνι του διαμερίσματος του στο κέντρο του Κιέβου τις εξελίξεις.
Όχι με κομμένη την ανάσα, όπως θα περίμενε κανείς, αλλά με την ελπίδα ότι στο τέλος «η ανθρωπότητα θα νικήσει». Η φωνή του ακούγεται καθαρή. Αποπνέει ηρεμία και αισιοδοξία αντίθετα με τα όσα συμβαίνουν.
«Είχα πάει έξω να ψωνίσω, τρόφιμα και φάρμακα. Να πάρω προμήθειες. Οι άνθρωποι σχημάτιζαν ουρές, Δεν πρέπει να βγαίνουμε στον δρόμο, Έχουμε κλειστεί στα σπίτια, τα υπόγεια και τα καταφύγια. Το Κίεβο είναι περικυκλωμένο…», λέει δίνοντας μια μικρή ανταπόκριση. Και συνεχίζει: «Έφυγε πολύς κόσμος χθες. Τα σπίτια ερήμωσαν, οι γειτονιές. Υπάρχει ανησυχία. Βλέπω τώρα στην αυλή της πολυκατοικίας μου κάποιους γείτονες, μιλούν μεταξύ τους, τι να κάνουν… Στηρίζουμε ο ένας τον άλλον».
«Αυτές οι καρδιές δε βολεύονται παρά μόνο στο δίκιο»
Από το 1972 μέχρι σήμερα, ο κ. Στεπανένκο μεταφράζει ελληνικά βιβλία. Το σπίτι του είναι γεμάτο από ελληνικό «φως», όπως αναφέρει. «Ξέρετε, προχθές πήρα το παγκόσμιο βραβείο πολιτιστικής διπλωματίας και είπα τέσσερις στίχους του μεγάλου Έλληνα ποιητή, Γιάννη Ρίτσου από το έργο του «Η Ρωμιοσύνη» που είχα μεταφράσει 50 χρόνια πριν. «Αυτά τα δέντρα δε βολεύονται με λιγότερο ουρανό, αυτές οι πέτρες δε βολεύονται κάτω απ’ τα ξένα βήματα, αυτά τα πρόσωπα δε βολεύονται παρά μόνο στον ήλιο, αυτές οι καρδιές δε βολεύονται παρά μόνο στο δίκιο», απαγγέλλει αισθανόμενος το μεγαλείο των στίχων, την ώρα που ακούγονται στο βάθος οι εκκωφαντικοί ήχοι των βομβαρδισμών.
Παραμένουμε δυνατοί παρά τα όσα συμβαίνουν
«Είμαστε δυνατοί. Θα νικήσουμε…», σχολιάζει και συγκινεί με το μεγαλείο της ψυχής που επιδεικνύει αυτή την ώρα εν μέσω της ρωσικής εισβολής στο Κίεβο. Ο ίδιος αρνήθηκε να εγκαταλείψει το σπίτι του. «Δεν είμαι τόσο γέρος, αλλά έχω προχωρημένη ηλικία. Όπως έγραψε και ο Νίκος Καζαντζάκης στον τάφο του: «Δεν φοβάμαι τίποτα, δεν περιμένω τίποτα, είμαι ελεύθερος». Έχω δυο παιδιά, πέντε εγγονούς και δεν μπορώ να τους αφήσω», λέει και χαμογελά.
Ο Βασίλι Στεπανένκο, ένας από τους καλύτερους Ουκρανούς μεταφραστές ελληνικής γλώσσας, αποτελεί σίγουρα μια πολύ ενδιαφέρουσα περίπτωση ανθρώπου. Πριν λίγα χρόνια, στο νησί της Αίγινας που συνηθίζει να επισκέπτεται κάθε καλοκαίρι, μετέφρασε τον «Ερωτόκριτο». Για το έργο του αυτό βραβεύτηκε καθώς οι γλώσσες στις οποίες έχει μεταφραστεί ο «Ερωτόκριτος» του Βιτσέντζου Κορνάρου μετριούνται στα δάκτυλα του ενός χεριού, παρά το γεγονός ότι το έργο συγκαταλέγεται στα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
Πρόκειται για ένα εξαιρετικά δύσκολο λογοτεχνικό έργο, αποτελούμενο από 10 χιλιάδες στίχους, σε ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο, με ρίμα, γραμμένο σε παλιά κρητική διάλεκτο. Όλη αυτή η δουλειά για να μεταφραστεί στα Ουκρανικά. Σίγουρα δεν επιδίωκε το κέρδος. «Σας αγαπώ παιδιά εκεί στην Ελλάδα. Να προσέχετε…», εύχεται και η γραμμή κλείνει.