Τα κείμενα των προτάσεων για τον τερματισμό του πολέμου της Ρωσίας με την Ουκρανία αποκαλύπτουν τις βασικές διαφορές μεταξύ Ουάσιγκτον και Κιέβου.
Ουκρανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αντιτάχθηκαν αυτή την εβδομάδα σε ορισμένες προτάσεις των ΗΠΑ για τον τερματισμό του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία, κάνοντας αντιπροτάσεις για θέματα που αφορούν τις εδαφικές παραχωρήσεις, τις κυρώσεις μέχρι και τις εγγυήσεις ασφαλείας της Ουκρανίας.
Τα σύνολα των προτάσεων από τις συνομιλίες μεταξύ Αμερικανών, Ευρωπαίων και Ουκρανών αξιωματούχων στο Παρίσι στις 17 Απριλίου και στο Λονδίνο στις 23 Απριλίου αποτυπώνουν την ένταση σε επίπεδο διπλωματίας με βασικό χαρακτηριστικό την βούληση του Ντόναλντ Τραμπ για έναν άμεσο τερματισμό του πολέμου.
Οι κύριες διαφορές για το ειρηνευτικό σχέδιο
Οι κύριες διαφορές στα δύο κείμενα αφορούν τα εδαφικά ζητήματα, την άρση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, τις εγγυήσεις ασφαλείας και το μέγεθος του στρατού της Ουκρανίας.
Το πρώτο κείμενο που είδε το Reuters καταγράφει τις προτάσεις που κοινοποίησε ο απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, σε Ευρωπαίους αξιωματούχους στο Παρίσι, οι οποίες με τη σειρά τους διαβιβάστηκαν στους Ουκρανούς, σύμφωνα με πηγές προσκείμενες στις συνομιλίες.
Το δεύτερο κείμενο προέκυψε μια εβδομάδα αργότερα από συνομιλίες μεταξύ Ουκρανών και Ευρωπαίων αξιωματούχων στο Λονδίνο στις 23 Απριλίου και δόθηκε στην αμερικανική πλευρά, ανέφεραν οι πηγές.
Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε την Πέμπτη ότι πιστεύει ότι ένα έγγραφο με προτάσεις που προέκυψε από τις συνομιλίες της Τετάρτης στο Λονδίνο βρίσκεται πλέον στο γραφείο του Τραμπ.
Υπενθυμίζεται ότι ο Γουίτκοφ, βρίσκεται σήμερα, Παρασκευή στην Μόσχα για να συναντηθεί με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν στο Κρεμλίνο. Πρόκειται για την τέταρτη συνάντησή τους από τον Φεβρουάριο.
Εδαφικές παραχωρήσεις
Οι δυνάμεις της Μόσχας ελέγχουν πλέον σχεδόν το ένα πέμπτο της Ουκρανίας. Σε ό,τι αφορά το έδαφος, οι προτάσεις που κατέθεσε ο Γουίτκοφ περιλαμβάνουν την de jure αναγνώριση από τις ΗΠΑ του ελέγχου της Ρωσίας επί της Κριμαίας, της ουκρανικής χερσονήσου που κατέλαβε και προσάρτησε η Μόσχα το 2014, καθώς και την de facto αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας σε περιοχές της νότιας και ανατολικής Ουκρανίας που ελέγχουν οι δυνάμεις της Μόσχας.
Αντίθετα, το ευρωπαϊκό-ουκρανικό έγγραφο αναβάλλει την συζήτηση για το εδαφικό για μετά την εφαρμογή μιας εκεχειρίας χωρίς να αναφέρεται η αναγνώριση της ρωσικής κατοχής επί οποιουδήποτε ουκρανικού εδάφους.
Ο Ζελένσκι έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν μπορεί να υπάρξει οποιαδήποτε συζήτηση γύρω από το εδαφικό εάν δεν έχει προηγηθεί μια ουσιαστική κατάπαυση του πυρός. Eνώ, παράλληλα έχει αρνηθεί να αναγνωρίσει την προσάρτηση της Κριμαίας από τους Ρώσους.
Εγγυήσεις ασφαλείας
Όσον αφορά τη μακροπρόθεσμη ασφάλεια της Ουκρανίας, το έγγραφο του Γουίτκοφ αναφέρει ότι η Ουκρανία θα έχει μια «ισχυρή εγγύηση ασφαλείας» με τα ευρωπαϊκά και άλλα σύμμαχα κράτη να ενεργούν ως εγγυητές. Δεν δίνει περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με αυτό το σημείο, αλλά αναφέρει ότι το Κίεβο δεν θα επιδιώξει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
Το έγγραφο Ευρωπαίων και Ουκρανών είναι πιο συγκεκριμένο, δηλώνοντας ότι δεν θα υπάρχουν περιορισμοί στον αριθμό και τα μέσα των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων ενώ αντίστοιχα δεν θα υπάρχουν στους συμμάχους της Ουκρανίας που θα σταθμεύουν τις στρατιωτικές τους δυνάμεις στο ουκρανικό έδαφος, μια διάταξη που πιθανόν να ενοχλήσει τη Μόσχα, υπογραμμίζει το Reuters.
To έγγραφο προτείνει ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας για το Κίεβο, μεταξύ άλλων από τις Ηνωμένες Πολιτείες με μια «συμφωνία τύπου άρθρου 5». Πρόκειται για την ρήτρα αμοιβαίας άμυνας του ΝΑΤΟ, όπου αν ένα κράτος μέλος δεχτεί επίθεση, τότε είναι σαν να δέχονται επίθεση όλα τα κράτη μέλη της Συμμαχίας.
Κυρώσεις και ανοικοδόμηση της Ουκρανίας
Όσον αφορά τα οικονομικά μέτρα, οι προτάσεις του Γουίτκοφ αναφέρουν ότι οι κυρώσεις που ισχύουν για τη Ρωσία από την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 θα καταργηθούν στο πλαίσιο της υπό συζήτηση συμφωνίας. Η αντιπρόταση αναφέρει ότι θα υπάρξει «σταδιακή χαλάρωση των κυρώσεων μετά την επίτευξη μιας βιώσιμης ειρήνης» και ότι οι κυρώσεις μπορούν να επανέλθουν εάν η Ρωσία παραβιάσει τους όρους της ειρηνευτικής συμφωνίας.
Το ευρωπαϊκό και ουκρανικό έγγραφο προτείνει επίσης να λάβει η Ουκρανία οικονομική αποζημίωση για τις ζημιές που προκλήθηκαν στον πόλεμο από ρωσικά περιουσιακά στοιχεία στο εξωτερικό που έχουν παγώσει. Το κείμενο του Γουίτκοφ αναφέρει μονάχα ότι η Ουκρανία θα αποζημιωθεί οικονομικά, χωρίς να δίνει περισσότερες πληροφορίες για το πώς και από που θα δοθούν αυτά τα χρήματα.