Προς το τέλος της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα, στην κωμόπολη Sidi Bouzid στην ενδοχώρα της Τυνησίας, ένας δημοτικός υπάλληλος επέπληξε έναν νεαρό πλανόδιο οπωροπώλη, τον Mohammed Bouazizi, για την παράνομη δραστηριότητα του.
Απελπισμένος ο Bouazizi αυτοπυρπολήθηκε εκείνη την 17η Δεκεμβρίου, δίνοντας τέλος στην φτώχεια και στην δυστυχία του.
Έτσι ένα τραγικό συμβάν της καθημερινής ζωής, έγινε το έναυσμα μιας επανάστασης που συντάραξε τον αραβικό κόσμο ( και όχι μόνο ), της ‘’Αραβικής Άνοιξης’’ που τόσο άλλαξε τις γεωπολιτικές ισορροπίες στην Βόρεια Αφρική ( Maghreb ), και στην Μέση Ανατολή.
Οι επιπτώσεις για τις χώρες που εξεργέθηκαν, αλλά και για τις περισσότερες των χωρών της Νότιας και ΝΑ Μεσογείου, καθώς και της Αραβικής Χερσονήσου, ήταν δραματικές.
Ας πάρουμε με την σειρά τα γεγονότα, για να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε, πιο ήταν τελικά το κέρδος από αυτά τα κινήματα ( για τους λαούς των εξεγερθέντων χωρών ), καθώς και κατά πόσον οι δυτικοί ‘’εμπνευστές’’ και υποστηρικτές τους ( ΗΠΑ, Γαλλία και Μεγάλη Βρετανία ), είχαν ζυγίσει τα υπέρ και τα κατά και κυρίως αν είχαν προβλέψει τις συνέπειες των αποφάσεων τους.
Η ΤΥΝΗΣΙΑ ήταν ίσως η λιγότερο πληγείσα χώρα από τις πολιτικές αλλαγές.
Βέβαια και στην Τυνησία οι ισλαμιστές καπηλεύθηκαν πολιτικά, την αυτοκτονία του Bouazizi και βρέθηκαν στην εξουσία, μετά την απομάκρυνση του Προέδρου Ben Ali, μετά από 24 χρόνια στο τιμόνι της χώρας.
Αλλά οι Τυνήσιοι είναι ένας πράος και μορφωμένος λαός, που δεν αρέσκεται στην βία και στις ταραχές.
Έτσι ‘’μαστορεύοντας’’ κατάφεραν, μετά αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις, να έχουν μια ( ασταθή ) κυβέρνηση συνεργασίας.
Τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα προφανώς δεν ελύθηκαν από τότε και η χώρα ταλαιπωρείται μέχρι σήμερα, από την έλλειψη επενδύσεων, την πτώση του τουρισμού, την ανεργία, κ.α.
Στην ΑΙΓΥΠΤΟ οι κλασική αντίσταση των Αδελφών Μουσουλμάνων ( εκπροσώπηση τότε στην Βουλή με περίπου 10% ), βρήκε πρόσφορο έδαφος μετά την τυνησιακή εξέγερση, καταφέρνοντας, μετά δεκάδες ημερονύκτια συλλαλητήρια στην πλατεία Tahrir, την παραίτηση του Hosni Moubarak τον Φεβρουάριο του 2011, μετά 30 χρόνια στην προεδρία της χώρας.
Η Αίγυπτος κυβερνάται πλέον από υπηρεσιακή κυβέρνηση, υπό την ηγεσία του Στρατάρχη Mohammed Tantawi.
Μετά από ατέλειωτες συγκεντρώσεις και συλλαλητήρια σε όλη την χώρα, που διήρκεσαν 16 μήνες ( !!! ) και παρά την υποψηφιότητα του Αιγύπτιου Νομπελίστα Mohammed El Baradei, οι βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου 2012, έφεραν στη προεδρία τον ισλαμιστή εκπρόσωπο των αδελφών μουσουλμάνων Mohammed Morsi.
Ο Morsi μεθυσμένος από την εξουσία, προσπάθησε να αλλάξει το Σύνταγμα της χώρας, δίνοντας στον εαυτό του ‘’δικτατορικές’’ εξουσίες.
Αυτό σημάδεψε το πολιτικό του θάνατο ( αλλά και τον πραγματικό, αφού πέθανε στην φυλακή το 2019, όντας καταδικασμένος στην εσχάτη των ποινών ), όταν ο Αρχηγός των Αιγυπτιακών Ενόπλων Δυνάμεων Στρατηγός Abdel Fatah Al-Sissi, τον ανέτρεψε με στρατιωτικό κίνημα ( με τις ευλογίες και στήριξη των ΗΠΑ ) τον Ιούνιο του 2013, φυλακίζοντας τον και καταδικάζοντας τον στην συνέχεια.
Η ‘’Αραβική Ανοιξη’’ λοιπόν στην Αίγυπτο, έδιωξε κακήν-κακώς τον εκλεγμένο Πρόεδρο Moubarak, οργάνωσε δημοκρατικές εκλογές που κέρδισαν οι ισλαμιστές, για να κατάληξη η χώρα να κυβερνάται από στρατιωτική κυβέρνηση, εδώ και 7 χρόνια !
Η ΛΙΒΥΗ, έχοντας κοινά σύνορα, ήταν επόμενο να επηρεαστεί από τις τυνησιακές αναταραχές.
Παρά τις αντιδράσεις του επι 40ετια Λίβυου ηγέτη Mouammar Kadhafi ( απαγόρευση συγκεντρώσεων, κατάργηση αθλητικών γεγονότων, μείωση τιμών βασικών ειδών διατροφής, κ.α. κοινωνικών μέτρων ), οι αντιδράσεις των Λίβυων εντείνονται και οι συγκρούσεις με την Αστυνομία αρχικά και τον Στρατό στην συνέχεια, γίνονται εξαιρετικά βίαιες.
Το κίνημα ξεκινώντας απο την Βεγγάζη στα ανατολικά, εξαπλώνεται βαθμιαία σε όλη την επικράτεια και τελικά τον Οκτώβριο του 2011, ο Kadhafi βρίσκει τραγικό θάνατο από τα χέρια των επαναστατών, στην γενέτειρα του Σύρτη.
Έκτοτε η Λιβύη κλυδωνίζεται από τις συγκρούσεις των υποσυνόλων που απαρτίζουν τον λιβυκό πληθυσμό : Άραβες & Αραβοποιημένοι Berberes ( 15 διαφορετικές φυλές ), Berberes, Touaregs, Tebou.
Η κάθε φατρία διεκδικεί το μερίδιο που της αντιστοιχεί από τον εθνικό ορυκτό πλούτο, ανταλλάσσοντας την συμμετοχή τους στην ‘’επανάσταση’’.
Έτσι ο εμφύλιος πόλεμος καλά κρατά, με τους δυο αντιπάλους, το Στρατάρχη Khalifa Haftar ( ANL ) στην Κυρηναϊκή και τον αναγνωρισμένο από τον ΟΗΕ Πρωθυπουργό FayezEl-Sharraj ( GAN ) στην Τριπολίτιδα, να προσπαθούν να επικρατήσουν, ο μεν πρώτος με την στήριξη της Αιγύπτου και της Ρωσίας, ο δε Sarraj με την βοηθεια των Τούρκων και των μισθοφόρων που κουβαλούν από τα μέτωπα της Συριας.
Η χώρα βρίσκεται σε ένα διαρκές χάος και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την επιστροφή στην κανονικότητα.
Προφανώς η διαρκής κατάσταση πολέμου έχει τραγικές συνέπειες για την κοινωνική, επαγγελματική και οικονομική δραστηριότητα, η οποία είναι καταστροφική.
Στην ΣΥΡΙΑ του Bachar El-Assad, στην εξουσία από το 2000, ο εμφύλιος πόλεμος ξεκινά στις αρχές του 2011, στο πλαίσιο της ‘’Αραβικής Ανοιξης’’.
Οι αντίπαλοι του Προεδρικού τακτικού Συριακού Στρατού, ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός στηρίζεται ( αρχικά και αργότερα επισκιάζεται ) από τα ισλαμιστικά κινήματα Al Cham, Jaych Al-Islam και Al-Nosra ( συριακό παρακλάδι της Al Qaida ),όπως επίσης από την Τουρκία, το Qatar και ( αρχικά ) από την Σαουδική Αραβία.
Το 2013 το Ισλαμικό Κράτος εμφανίζεται στην Συρία, στο πλευρό των επαναστατών, για να στραφεί εναντίον τους, από τον Ιανουάριο του 2014, οπότε γίνεται αντικείμενο βομβαρδισμών από τις ΗΠΑ ( μαζί με τους Κούρδους ).
Από την άλλη πλευρά η Ρωσία μπαίνει στον πόλεμο στηρίζοντας τον Assad, με από αέρος βομβαρδισμούς των επαναστατών.
Στηρίζοντας τον Πρόεδρο Assad, το Ιράν στέλνει Σιΐτες από την αρχή του εμφυλίου, όπως και η Λιβανέζικη Hezbollah, οι Αφγανοί Hazaras και οι Ιρακινοί της Οργάνωσης Badr.
Όπως βλέπουμε η Συρία έγινε και παραμένει πεδίο πολύπλοκων συμμαχιών, συγκρούσεων και συμφερόντων, που προκαλούν σύγχυση ακόμα και σε ειδικούς της γεωπολιτικής.
Το αποτέλεσμα μέχρι τώρα είναι απογοητευτικό.
Από το 2011 μέχρι σήμερα, η Συρία θρηνεί 500 000 νεκρούς και προσπαθεί να γιατρέψει περισσότερους από 2 εκατομμύρια τραυματίες, ενώ 2,5 - 3 εκατομμύρια πρόσφυγες εγκατέλειψαν την χώρα.
Το φως στο βάθος του συριακού τούνελ, θα αργήσει πολύ να φανεί.
Στην ΥΕΜΕΝΗ οι διαμαρτυρίες εναντίον του Προέδρου Ali Saleh, στην εξουσία 30 χρόνια, άρχισαν από το τέλος Δεκεμβρίου του 2010, με πρωταγωνιστή το ισλαμικό κόμμα της αντιπολίτευσης Al-Islah.
Μετά από παλιδονισμούς, fake παραιτήσεις κ.α. ο Πρόδρος Saleh αφήνει την εξουσία στον Αντιπρόεδρο Mansour Hadi, τον Φεβρουάριο του 2012.
Από το 2014 η χώρα βρίσκεται σε ένα εξοντωτικό εμφύλιο , μεταξύ της νόμιμης Κυβέρνησης του Προέδρου Hadi και των Houthis, μια φυλή Σιϊτών ισλαμιστών, στηριζόμενοι από το Ιράν και το Qatar.
Οι Huthis θεωρούν ότι αδικήθηκαν πολιτικά το 1990, όταν ενώθηκαν Βόρεια και Νότια Υεμένη ( Sana’a καί Aden ) …. και το θυμήθηκαν 24 χρόνια μετά ( !!! ), με την έλευση της ‘’Αραβικής Ανοιξης’’.
Η Κυβέρνηση της Υεμένης, υποστηριζόμενη στρατιωτικά από τις Ένοπλες Δυνάμεις των ΗΑΕ και της Σαουδικής Αραβίας ( και με την λογιστική βοηθεια των ΗΠΑ, Γαλλίας και Μεγάλης Βρετανίας ), έχει κυριολεκτικά κονιορτοποιήσει τους Huthis, σε ένα εξοντωτικό για τους τελευταίους πόλεμο, με θύματα αμάχους πληθυσμούς και γυναικόπαιδα.
Περιττό να αναφερθεί κανείς στην τραγική οικονομική κατάσταση της χώρας αυτής, που δεν φαίνεται να βελτιώνεται στο άμεσο μέλλον.
Στο ΜΠΑΧΡΕΪΝ, οι διαμαρτυρίες ( σπάνιες σε αυτήν την χώρα ), άρχισαν τον Φεβρουάριο του 2011, καθοδηγούμενες από Σιΐτες διαδηλωτές.
Γρήγορα όμως, γίνεται απόβαση Σαουδαραβικού στρατού και αρμάτων μάχης και μετά από σύντομες συγκρούσεις με τους διαδηλωτές και δεκάδες νεκρούς μεταξύ αυτών, επανέρχεται η τάξη.
Οι πιέσεις του καθεστώτος στους Σιΐτες συνεχίστηκαν μέχρι και το 2013, προξενώντας τις διαμαρτυρίες του Ιράν.
Στο Μπαχρέϊν η ‘’Αραβική Ανοιξη’’ δεν μακροημέρευσε.
Κάποιες δειλές διαμαρτυρίες και ισχνές διαδηλώσεις είδαν το φως και σε άλλες αραβικές χώρες εκείνη την περίοδο :
ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ : οι διανοούμενοι μέσω internet ζητούν την ίδρυση Συνταγματικής Μοναρχίας.
ΙΟΡΔΑΝΙΑ : ο Βασιλιάς Abdallah II, για να κατευνάσει τους διαδηλωτές, αλλάζει δυο πρωθυπουργούς μέσα σε δυο μήνες.
ΜΑΡΟΚΟ : ο Βασιλιάς Mohammed VI, θεωρεί τις διαμαρτυρίες ως πολιτικές διεκδικήσεις και συστήνει μια επιτροπή για την εξέταση συνταγματικών μεταρρυθμίσεων.
ΚΟΥΒΕΪΤ : ο Εμίρης ‘’αγόρασε’’ τους διαδηλωτές χάρη στα πετρελαϊκά πλεονάσματα.
Στο QATAR και στα UAE οι διαμαρτυρίες ήταν τυπικές και επικεντρώθηκαν κυρίως στις μεταρρυθμίσεις του δικαστικού συστήματος, χωρίς δημόσιες διαδηλώσεις.
Αυτή ήταν λοιπόν η περίφημη ‘’Αραβική Ανοιξη’’ εμπνευσμένη και καθοδηγούμενη από την Δύση.
Μία τεράστια αποτυχία με δυστυχώς καταστροφικές συνέπειες, τόσο για τους ίδιους τους εξεργεθεντες λαούς, όσο και για τις γεωπολιτικές αναταραχές που προκάλεσε, όπως η Τουρκική παρέμβαση σε Συρία, Λιβύη, Σομαλία, κ.ά., καθώς και η ανάμιξη της Ρωσίας στις δυο αυτές χώρες, όπως και στην Ουκρανία, την Γεωργία και πρόσφατα στην Αρμενία ( όπου άφησε Αζέρους , Τούρκους και μισθοφόρους να οργιάζουν πάνω στο πτώμα του Αρμενικού Χριστιανικού Karabah).
Παράλληλα ‘’κατάφερε’’ χωρίς να το επιθυμεί, να εκλέξει ισλαμικές κυβερνήσεις
( Τυνησία, Αίγυπτος ), καθώς και να ισχυροποιήσει το πολιτικό Ισλάμ σε όλες σχεδόν τις χώρες αυτές ( Λιβύη, Συρία, Υεμένη ).
Η Δύση δεν κατάλαβε ότι το δικό της μοντέλο ζωής δεν είναι το όνειρο των αραβικών λαών. Στατιστικές μελέτες έδειξαν ότι μόνο 5 με 10 % των Αράβων, θα ήθελαν τον δυτικό τρόπο ζωής, άρα η συντριπτική πλειοψηφία τον απορρίπτει.
Ο πολιτισμός τους, οι κοινωνικές συνήθειες, τα ήθη και τα έθιμα τους, ακόμα και ο τρόπος που σκέφτονται και εφαρμόζουν την πολιτική, είναι διαφορετικοί από αυτούς του δυτικού κόσμου.
Γιατί λοιπόν οι δυτικοί ηγέτες θέλουν να επιβάλλουν κοινωνικά μοντέλα, που οι άμεσα ενδιαφερόμενοι απορρίπτουν ?
Η Δύση και οι ηγέτες της πρέπει να νιώθουν τουλάχιστον αμήχανα, μπροστά στις καταστροφές που προξένησαν στους λαούς των χωρών αυτών με την ‘’Αραβική Ανοιξη’’, που μάλλον μοιάζει με ένα ατελείωτο και βαρύ χειμώνα.