Ουδετερότητα για την Ουκρανία στη βάση του αυστριακού ή του σουηδικού μοντέλου ζητά η Ρωσία, προκειμένου να λήξει ο εφιάλτης του πολέμου.
Όπως υποστήριξαν Ρώσοι αξιωματούχοι, μεταξύ των οποίων ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, και ο επικεφαλής των Ρώσων διαπραγματευτών στις επαφές με την ουκρανική πλευρά, Βλαντίμιρ Μεντίνσκι, οι Ουκρανοί πρότειναν στις προηγούμενες επαφές να εφαρμοστεί για τη χώρα τους ένα μοντέλο αποστρατιωτικοποιημένης χώρας, που θα διαθέτει όμως δικό της στρατό.
Δηλώσεις για την πορεία των διαπραγματεύσεων έκανε και ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, σε συνάντηση με συνεργάτες του για την οικονομική κατάσταση στη χώρα. Ο Ρώσος πρόεδρος είπε πως η Ουκρανία δεν θα λειτουργήσει ποτέ ως βάση για να απειληθεί η Ρωσία.
«Θα διασφαλίσουμε αξιόπιστα την ασφάλεια της Ρωσίας, του λαού μας και δεν θα επιτρέψουμε ποτέ στην Ουκρανία να χρησιμεύσει ως εφαλτήριο για επιθετικές ενέργειες εναντίον της χώρας μας», είπε.
Ο Ρώσος πρόεδρος σημείωσε επίσης ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να συζητήσει το θέμα του ουδέτερου καθεστώτος της Ουκρανίας, την αποστρατικοποίηση και την αποναζιστικοποίησή της.
Τι είναι το αυστριακό μοντέλο αποστρατιωτικοποίησης
Αναφορικά με την Αυστρία, να σημειώσουμε ότι στις 15 Μαΐου του 1955 είχε υπογραφεί στη Βιέννη από τους υπουργούς Εξωτερικών των ΗΠΑ, Βρετανίας, Γαλλίας και ΕΣΣΔ η Αυστριακή Συνθήκη για το Κράτος, που ρύθμισε το καθεστώς της διασπασμένης σε τέσσερις ζώνες χώρας, που ήταν σε εκκρεμότητα μετά τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και διασφάλιζε την εδαφική της ακεραιότητα.
Η συνθήκη αυτή αναγνώριζε στην Αυστρία το δικαίωμα της ανεξαρτησίας και της αυτοδιάθεσής της, καθώς και το απαραβίαστο των εδαφών της, με τη δέσμευση των χωρών που την υπέγραφαν.
Η Αυστρία διακήρυξε στη συνέχεια, τον Οκτώβριο του 1955, το μόνιμο ουδέτερο καθεστώς της, που περιλαμβάνεται και στο Σύνταγμά της και απαγορεύει την ένταξη της χώρας σε στρατιωτικούς συνασπισμούς, την ανάπτυξη ξένων στρατιωτών ή βάσεων σε εδάφη της και τη συμμετοχή της σε πόλεμο.
Ωστόσο, η Αυστρία δεν είναι πλέον εντελώς ουδέτερη. Μπήκε στην ΕΕ το 1995 και συμμετέχει στην κοινή ασφάλεια και άμυνα που προβλέπει το Σύμφωνο της Λισαβόνας, του 2009. Η Αυστρία είναι, πριν τη Μάλτα και την Ιρλανδία, η χώρα που ξοδεύει τα λιγότερα για την άμυνα, στην ΕΕ: 0,7% του ΑΕΠ. Η κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι θέλει να ανεβάσει το κονδύλι στο 1% ώστε να φτάσει στο επίπεδο της Ελβετίας, η οποία διαθέτει τρείς φορές περισσότερους στρατιώτες, μαχητικά αεροπλάνα και τανκς. «Έπρεπε να γίνει αυτός ο φρικτός πόλεμος στην Ουκρανία, μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά, για να σταματήσουμε να είμαστε αφελείς», ανέφερε Αυστριακός αναλυτής στην εβδομαδιαία εφημερίδα Profil.
Το σουηδικό μοντέλο
Όσον αφορά στη Σουηδία, το ουδέτερο καθεστώς της έναντι πολεμικών συγκρούσεων θέσπισε το 1834 ο τότε βασιλιάς Γουσταύος ΙΔ' και τηρήθηκε και στους δύο παγκοσμίους πολέμους, με εξαίρεση το 1941, όταν επετράπη η διέλευση των ναζιστικών δυνάμεων με προορισμό τη Φινλανδία.
Επισήμως αδέσμευτη χώρα, ως εκ τούτου, η Σουηδία δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ, αλλά εταίρος της στρατιωτικής συμμαχίας από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, ενώ κατά τα τελευταία χρόνια σταδιακά προσεγγίζει το ΝΑΤΟ.
Η Σουηδία εγκατέλειψε την ουδετερότητά της στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου, οπότε και εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ενωση (1995).
Το Κίεβο θέλει «ουκρανικό μοντέλο» ουδετερότητας με εγγυήτριες δυνάμεις
Η Ουκρανία, ωστόσο, απέρριψε το μοντέλο «σουηδικής ή αυστριακής ουδετερότητας», διαμηνύοντας ότι απαιτεί «πλήρεις εγγυήσεις ασφαλείας» απέναντι στη Ρωσία, στο πλαίσιο των οποίων οι συμβαλλόμενοι θα δεσμεύονται να επέμβουν στο πλευρό της Ουκρανίας, σε περίπτωση επίθεσης.
«Η Ουκρανία βρίσκεται τώρα σε κατάσταση άμεσου πολέμου με τη Ρωσία. Επομένως, το μοντέλο μπορεί να είναι μόνο ουκρανικό», συνόψισε ένας από τους Ουκρανούς διαπραγματευτές, ο Μικαΐλο Ποντόλιακ, σύμφωνα με την προεδρία.
«Αυτό σημαίνει ότι οι υπογράφοντες τις εγγυήσεις δεν μένουν στο περιθώριο σε περίπτωση επίθεσης κατά της Ουκρανίας, όπως συμβαίνει σήμερα, αλλά θα λάβουν ενεργό μέρος στη σύρραξη στο πλευρό της Ουκρανίας και θα της παράσχουν αμέσως τα αναγκαία όπλα» εξήγησε ο Μιχάιλο Ποντόλιακ, και πρόσθεσε ότι το Κίεβο ζητεί επίσης ζώνη αεροπορικού αποκλεισμού πάνω από την Ουκρανία, σε περίπτωση επίθεσης κατά του εδάφους της.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι ξεκαθάρισε ότι οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία θα πρέπει να οδηγήσουν σε μία δίκαιη συμφωνία για τη χώρα του, που θα περιλαμβάνει εγγυήσεις ασφαλείας που θα την προστατεύουν από μελλοντικές απειλές.
«Μπορούμε και οφείλουμε να αγωνισθούμε σήμερα, τώρα. Μπορούμε και οφείλουμε να υπερασπισθούμε το κράτος μας, τη ζωή μας, την ουκρανική ζωή. Μπορούμε και οφείλουμε να διαπραγματευθούμε μία δίκαιη και προσήκουσα ειρήνη για την Ουκρανία, πραγματικές εγγυήσεις ασφαλείας που θα λειτουργούν» δήλωσε ο Ζελένσκι, σε μήνυμα που απηύθυνε μέσω βίντεο.
Χθες, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έκανε ένα βήμα προς την εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης, δηλώνοντας ότι θα πρέπει να γίνει η παραδοχή ότι η χώρα του δεν θα ενταχθεί ποτέ στην Ατλαντική Συμμαχία.