Αγνοια του κινδύνου κατάρρευσης του Αφγανιστάν στα χέρια των Ταλιμπάν και παντελή έλλειψη προετοιμασίας για ένα τέτοιο ενδεχόμενο έδειξαν ο Τζο Μπάιντεν και ο Αφγανός πρώην ομόλογός του στην τελευταία τηλεφωνική τους επικοινωνία τον Ιούλιο, όπως δείχνει η απομαγνητοφώνηση, που εξέτασε το Reuters.
Oι δύο ηγέτες συνομίλησαν επί περίπου 14 λεπτά στις 23 Ιουλίου. Τρεις εβδομάδες αργότερα ο Γάνι εγκατέλειπε άρον άρον το Αφγανιστάν κι η Καμπούλ έπεφτε στα χέρια των Ταλιμπάν. Ο Μπάιντεν επαίνεσε στο τηλεφώνημα την ισχύ των ενόπλων δυνάμεων του συμμάχου του. «Έχετε σαφώς τον καλύτερο στρατό. Έχετε 300.000 καλά εξοπλισμένους στρατιώτες να παρατάξετε έναντι 70.000 – 80.000 και είστε προφανώς σε θέση να πολεμήσετε καλά», ανέφερε σύμφωνα με το απομαγνητοφωνημένο κείμενο που περιήλθε σε γνώση του Reuters. Λίγες μέρες μετά τη συνομιλία ο αφγανικός στρατός κατέθεσε σχεδόν αμαχητί τα όπλα σε πολλές πρωτεύουσες επαρχιών του Αφγανιστάν. Η προεδρία των ΗΠΑ αρνήθηκε να σχολιάσει, ενώ το πρακτορείο δεν κατάφερε να βρει τον Γάνι και τους συνεργάτες του.
Στο τηλεφώνημα ουδείς εκ των δύο ηγετών φάνηκε να συνειδητοποιεί τον κίνδυνο κατάρρευσης απέναντι στους Ταλιμπάν. Ο Γάνι είπε ότι μπορεί να υπάρξει ειρήνη αν καταφέρει να ελέγξει στρατιωτικά την κατάσταση τονίζοντας ότι θα πρέπει να γίνουν γρήγορα χειρισμοί. «Έχουμε να αντιμετωπίσουμε μια μεγάλη εισβολή από τους Ταλιμπάν και τουλάχιστον 10.000 με 15.000 ξένους τρομοκράτες – κυρίως Πακιστανούς – με σχεδιασμό και λογιστική υποστήριξη από το Πακιστάν», επεσήμανε. Εκπρόσωποι της αφγανικής κυβέρνησης και Αμερικανοί ειδικοί έχουν επανειλημμένα περιλάβει την υποστήριξη του Πακιστάν προς τους Ταλιμπάν στους βασικούς λόγους που ανέκτησαν τις δυνάμεις τους. Εκπρόσωπος της πρεσβείας του Πακιστάν στην Ουάσιγκτον απέρριψε τις αιτιάσεις ως προσπάθεια του Ασράφ Γάνι να μεταθέσει τις ευθύνες τους για τις δικές του αποτυχίες.
Μπάιντεν: «Να αλλάξει η αντίληψη ότι νικούν οι Ταλιμπάν, είτε ισχύει είτε όχι»
Ο Μπάιντεν εμφανίζεται στο τηλεφώνημα να προσφέρει βοήθεια εφόσον ο Γάνι έδειχνε πως είχε κάποιο σχέδιο για να θέσει υπό έλεγχο την κατάσταση στο Αφγανιστάν. «Θα συνεχίσουμε να παρέχουμε αεροπορική υποστήριξη, αν μάθουμε ποιο είναι το σχέδιο» είπε ο Μπάιντεν. Συμβούλεψε τον τότε Αφγανό ομόλογό του να κερδίσει την υποστήριξη ισχυρών Αφγανών για να μπορέσει να προχωρήσει η στρατιωτική του στρατηγική, και να τοποθετήσει επικεφαλής της προσπάθειας κάποιον «πολεμιστή» – μια αναφορά στον υπουργό Άμυνας, στρατηγό Μπισμπιλάχ Χαν Μοχαμάντι.
Παράλληλα εστιάζει σε αυτό που χαρακτήρισε πρόβλημα «αντίληψης». «Δεν χρειάζεται να σας πω ότι η αντίληψη στον κόσμο και σε περιοχές του Αφγανιστάν, πιστεύω, είναι πως τα πράγματα δεν πάνε καλά στη μάχη με τους Ταλιμπάν» είπε ο Μπάιντεν. «Είτε ισχύει αυτό, είτε όχι, θα πρέπει να προβληθεί μια διαφορετική εικόνα», πρόσθεσε. Και υποσχέθηκε: «Θα συνεχίσουμε να πολεμούμε σκληρά – διπλωματικά, πολιτικά και οικονομικά – για να διασφαλίσουμε όχι μόνον ότι θα επιβιώσει η κυβέρνησή σας, αλλά και ότι θα προχωρήσει», αφού είναι προς το συμφέρον του αφγανικού λαού να κυβερνά ο Γάνι, ένας «ευφυής, έντιμος άνδρας», όπως τον χαρακτήρισε.