Το αποτέλεσμα των εκλογών στη Μεγάλη Βρετανία συνιστά μια μεγάλη πολιτική ανατροπή που αξίζει να αναλυθεί προσεκτικά γιατί προσφέρεται για ευρύτερα πολιτικά συμπεράσματα.
Οι Εργατικοί πέτυχαν έναν εκλογικό θρίαμβο, παρά το γεγονός ότι ανέβασαν ελάχιστα το ποσοστό τους σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές. Το 2019 είχαν πάρει 32,2% , τώρα πήραν 33,1%, αλλά η συντριβή των Συντηρητικών και το εκλογικό σύστημα τους επέτρεψε να κερδίσουν 412 έδρες, πετυχαίνοντας μια από τις πιο ισχυρές πλειοψηφίες στην πολιτική ιστορία της Μεγάλης Βρετανίας.
Πώς συντελέστηκε αυτή η μεγάλη ανατροπή; Οι Συντηρητικοί κυβέρνησαν τη χώρα τα τελευταία 14 χρόνια. Η κατάρρευση τους (από 43,6% και τις 365 έδρες το 2019 στο 23,7% και τις 121 έδρες το 2024) οφείλεται σε δικά τους λάθη. Βρετανοί αναλυτές επισημαίνουν ότι οι «Τόρις» είχαν μετατρέψει τα τελευταία χρόνια την πολιτική σε «σαπουνόπερα». Το brexit υπήρξε καθοριστικός παράγων της πολιτικής τους πορείας. Η βρετανική Δεξιά πρωταγωνίστησε στη θεωρία του «Πολωνού υδραυλικού», που υποτίθεται ότι θα στερούσε τη δουλειά του Βρετανού υδραυλικού, μέσω της ελεύθερης διακίνησης εργαζομένων στην ΕΕ. Αφού - μέσω Brexit - οι Βρετανοί γλύτωσαν από τον Πολωνό υδραυλικό, άρχισαν στη συνέχεια να βλέπουν τα σκούρα με τον Νιγηριανό, τον Πακιστανό, τον Ινδό και τον Κινέζο συνάδελφό του. Οι αριθμοί είναι αποκαλυπτικοί: το 2019 η Μεγάλη Βρετανία είχε 184.000 μετανάστες και πρόσφυγες. Το 2021 είχε 488.000 και το 2022 764.000. Ο Σούνακ για να αντιμετωπίσει τη μεταναστευτική κρίση στράφηκε προς τα δεξιά με την φαεινή ιδέα της επανεγκατάστασης των μεταναστών στην Ρουάντα, από την οποία οι Εργατικοί πήραν σαφείς αποστάσεις, υποστηρίζοντας ότι το πρόγραμμα αυτό αποτελεί απλή σπατάλη χρημάτων χωρίς αποτέλεσμα.
Η λαϊκιστική δεξιά στροφή των Τόρις δεν περιορίστηκε στο μεταναστευτικό. Την είδαμε και σε άλλα θέματα, όπως η διαχείριση της πανδημίας, αλλά και σε βασικές οικονομικές επιλογές. Αν προσθέσει κανείς σε αυτά την πλήρη διάψευση των προσδοκιών ότι το Brexit θα βοηθούσε στην καλυτέρευση της ζωής Βρετανών καθώς επίσης και τη συνεχή υποβάθμιση του πάλαι ποτέ ισχυρού βρετανικού ΕΣΥ, αντιλαμβάνεται γιατί οι Τόρις οδηγήθηκαν στη συντριβή.
Το πρόβλημα τους γίνεται ακόμη μεγαλύτερο γιατί το κόμμα Μεταρρύθμιση (Reform) του Φάρατζ-αρχιτέκτονα του Brexit- έφτασε στο 14% και κατέλαβε 4 έδρες. Αυτό σημαίνει ότι οι Συντηρητικοί θα εμπλακούν σε μια μάχη πολιτικής επιβίωσης με αντίπαλο τον λαϊκιστή ακροδεξιό Φάρατζ και θα είναι δύσκολο να συσπειρώσουν ξανά τη βάση τους για να μπορέσουν να επανακάμψουν.
Οι Εργατικοί, από την άλλη πλευρά, την ώρα που οι Συντηρητικοί στρέφονταν στο δεξιό λαϊκισμό, εμφανίστηκαν πιο μετριοπαθείς από ότι στο πρόσφατο παρελθόν, απέφυγαν τις ακρότητες και στράφηκαν προς το Κέντρο. Το γεγονός αυτό δεν επέτρεψε στους Τόρις να συσπειρώσουν ψηφοφόρους οι οποίοι στο παρελθόν φοβούνταν τους Εργατικούς, θεωρώντας ότι θα στρέψουν το τιμόνι πολύ αριστερά.
Η νέα κυβέρνηση έχει μπροστά της πολύ δρόμο και μεγάλες αντικειμενικές δυσκολίες. Το διαθέσιμο εισόδημα των Βρετανών έχει μειωθεί, ο παράδεισος του Brexit που κάποιοι υποσχέθηκαν δεν υπάρχει πια και οι κοινωνικές ανισότητες διευρύνονται αντί να μειώνονται. Επίσης μεγαλώνει το δημοσιονομικό έλλειμμα και αυξάνεται το δημόσιο χρέος, λόγω της κακής διαχείρισης των Τόρις. Η Μεγάλη Βρετανία, ωστόσο, παραμένει ισχυρή στη διεθνή σκηνή και η σημασία της παραμένει μεγάλη σε μια εποχή που η διεθνής κοινότητα αποσταθεροποιείται όλο και περισσότερο.