Τα «πυρά» μεταξύ του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ και του Ουκρανού ομόλογού του, Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχουν προκαλέσει παγκόσμιο σοκ.
Μοιάζει σαν όλα να είναι έτοιμα να τιναχτούν στον αέρα. Ο Τραμπ καιο Ζελένσκι είχαν μια μακροχρόνια σχέση η οποία μοιάζει να διαλύθηκε την Τετάρτη και το ερώτημα που τίθεται πλέον ανοιχτά είναι αν αυτή η ρήξη εντός των τελευταίων 48 ωρών θα βοηθήσει ή θα ανακόψει την προσπάθεια τερματισμού του πολέμου.
Το CNN σε ανάλυσή του, επιχειρώντας να βρει το πολιτικό νόημα και ενδεχόμενο πολιτικό αποτέλεσμα πίσω από τις λέξεις των σκληρών δηλώσεων μεταξύ των δύο ηγετών, δίνει μια πρώτη εικόνα για το τι πραγματικά συμβαίνει και τι φαίνεται ότι θα ακολουθήσει.
To 48ωρο της ρήξης Τραμπ-Ζελένσκι
Εκτοξεύοντας ένα οργισμένο μήνυμα στην πλατφόρμα του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Τραμπ χαρακτήρισε τον Ζελένσκι «δικτάτορα χωρίς εκλογές», επιρρίπτοντάς του ευθύνες για την δαπανηρή βοήθεια των ΗΠΑ στην Ουκρανία «σε έναν πόλεμο που δεν μπορούσε να κερδηθεί».
Αυτό μετατράπηκε σε μια ολοήμερη σειρά από χλευασμούς, τους οποίους ο Τραμπ ενίσχυσε κατά τη διάρκεια ομιλίας του το βράδυ της Τετάρτης στο Μαϊάμι, όπου δήλωσε: «Ο Ζελένσκι καλύτερα να κινηθεί γρηγορότερα. Δεν πρόκειται να του μείνει χώρα».
Και οι δύο κατηγορίες αναπαρήγαγαν τα γεμάτα ειρωνεία σημεία της αντιουκρανικής ατζέντας της Μόσχας σχετικά με τον πόλεμο και τον πρόεδρο της Ουκρανίας, ο οποίος κήρυξε στρατιωτικό νόμο κατά την έναρξη της εισβολής της Ρωσίας, γεγονός που εμπόδισε τις προγραμματισμένες εκλογές.
Ωστόσο, σχέση Τραμπ-Ζελένσκι δεν ήταν ποτέ το ίδιο θερμή με αυτήν που είχε ο Τζο Μπάιντεν με τον Ουκρανό πρόεδρο. Η ανάρτηση του Τραμπ δεν ήταν καθόλου μεμονωμένη επίθεση. Για χρόνια, ο Τραμπ αντιμετώπιζε τον Ζελένσκι με σκεπτικισμό, αμφισβητώντας τις αποφάσεις του.
Ο Τραμπ είπε κατ' ιδίαν σε βοηθούς που ήταν μαζί του στη Φλόριντα ότι ήθελε να απαντήσει άμεσα, γεγονός που οδήγησε στην ανάρτηση του στο Truth Social, δήλωσε αξιωματούχος που ταξίδευε με τον Τραμπ. Παρέδωσε την «διπλωματική του ρουκέτα» καθ' οδόν προς το γκολφ κλαμπ του στο Μαϊάμι και συνέχισε τα σκληρά σχόλια ενώπιον ενός ακροατηρίου εκατοντάδων ατόμων στο απογευματινό επενδυτικό συνέδριο στο Μαϊάμι που χρηματοδοτήθηκε από το κρατικό επενδυτικό ταμείο της Σαουδικής Αραβίας, το οποίο φιλοξένησε συνομιλίες νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα μεταξύ Αμερικανών και Ρώσων αξιωματούχων.
Το στοίχημα στην Ουκρανία για την λήξη του πολέμου
«Αν είχατε την κυβέρνηση (του Μπάιντεν) για έναν ακόμη χρόνο», είπε ο Τραμπ το βράδυ της Τετάρτης, «θα είχατε μπει στον Γ' Παγκόσμιο Πόλεμο και αυτό δεν πρόκειται να συμβεί τώρα]. Τον τελευταίο καιρό, ωστόσο, οι βοηθοί του Τραμπ παρακολουθούν στενά τις δημόσιες δηλώσεις του Ζελένσκι -ιδίως την κριτική του για τον αποκλεισμό της Ουκρανίας από τις ΗΠΑ από τις συνομιλίες με Ρώσους αξιωματούχους στη Σαουδική Αραβία αυτή την εβδομάδα- με αυξανόμενη ανησυχία. Η απογοήτευσή τους είχε αυξηθεί πριν από την Τετάρτη, είπαν οι πηγές. Αλλά το ποτήρι για την Ουάσιγκτον φαίνεται να ξεχείλισε όταν ο Ζελένσκι δήλωσε στους δημοσιογράφους στο γραφείο του στο Κίεβο ότι ο Τραμπ ζει σε μια «φούσκα παραπληροφόρησης».
«Είναι μια απογοήτευση. Υπάρχει ένα ισχυρό και θεμιτό αίσθημα ότι αυτός ο βάναυσος πόλεμος πρέπει να σταματήσει και ότι αυτή η πορεία ανακόπτεται μέσω των δημόσιων δηλώσεων του Ζελένσκι», δήλωσε στο CNN ένας αξιωματούχος του Λευκού Οίκου.
Κατά την άποψη του Ζελένσκι, ωστόσο, το τέλος του πολέμου που οραματίζεται ο Τραμπ μοιάζει πολύ με αυτό που ζητούσε η Ρωσία. Ήδη, μέλη της κυβέρνησης του Τραμπ έχουν αποκλείσει την ένταξη του Κιέβου στο ΝΑΤΟ και δήλωσαν ότι τα αμερικανικά στρατεύματα δεν θα βοηθήσουν να εγγυηθούν την ασφάλεια της Ουκρανίας όταν τελειώσει ο πόλεμος. Για αυτούς τους λόγους, λέει ότι δεν μπορεί να μείνει σιωπηλός.
Επί μήνες, ο Ζελένσκι είχε προσπαθήσει προσεκτικά να αποφύγει μια πλήρη ρήξη με τον Τραμπ. Κανόνισε μια συνάντηση τις εβδομάδες πριν από τις εκλογές του περασμένου έτους με σκοπό να διασκεδάσει τον σκεπτικισμό του τότε υποψηφίου προέδρου σχετικά με την εμπλοκή των ΗΠΑ στον πόλεμο.
Οι άνδρες εμφανίστηκαν κατά την έναρξη της συζήτησης στον Πύργο Τραμπ στο Μανχάταν για να επιδείξουν την προθυμία τους να τα βρουν μεταξύ τους. Ο Τραμπ είπε ότι έχει «πολύ καλή σχέση» με τον Ουκρανό ηγέτη - αλλά ότι απολαμβάνει επίσης μια «πολύ καλή σχέση» με τον αντίπαλό του στη Μόσχα, τον Βλάντιμιρ Πούτιν.
«Ελπίζω να έχουμε πιο καλές σχέσεις», είπε τότε ο Ζελένσκι. «Αλλά, ξέρετε, χρειάζονται δύο για να χορέψεις τανγκό», απάντησε περιπαικτικά ο Τραμπ.
Η στροφή στην αμερικανική πολιτική
Πέντε μήνες αργότερα, φαίνεται να προμηνύεται το αξιοσημείωτο ρήγμα που αναδύεται την ώρα που ο Τραμπ προσδοκά να καθίσει με τον Πούτιν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων στη Σαουδική Αραβία.
Λίγοι ξένοι ηγέτες έχουν μείνει ανεπηρέαστοι από τις διακυμάνσεις της διάθεσης του Τραμπ, οι οποίες κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του οδήγησαν σε ακυρωμένα ταξίδια στο εξωτερικό, τηλεφωνήματα που τερματίστηκαν απότομα από τον Τραμπ και την επιβολή νέων σκληρών δασμών, επισημαίνει το CNN.
Ωστόσο, μέχρι τώρα, η απογοήτευση του Τραμπ δεν φαινόταν να σηματοδοτεί μια τόσο μεγάλη μετατόπιση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, μακριά από τους μακροχρόνιους συμμάχους των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ευρώπη και «προσέγγιση» με το Κρεμλίνο.
Πολλοί από τους συμμάχους του Τραμπ είπαν ότι ο Ζελένσκι θα έπρεπε να είχε προβλέψει την οργή του Τραμπ.
H λογική πίσω από την ...παράνοια
Σεάλλο σημείο της εκτενούς ανάλυσης του αμερικανικού ΜΜΕ, αναφέρεται ότι ορισμένοι σύμβουλοι και σύμμαχοι του Τραμπ βλέπουν μια στρατηγική πίσω από την καταιγίδα που έχει ξεσπάσει.
Ένας έμπιστος του Τραμπ, ο οποίος μίλησε με τον πρόεδρο στη Φλόριντα τις τελευταίες ημέρες, δήλωσε στο CNN ότι ένας λόγος πίσω από το ξέσπασμα του Τραμπ στην Ουκρανία είναι να τρομάξει την Ευρώπη ώστε να δώσει περισσότερα χρήματα για την υπεράσπιση της Ουκρανίας. «Βλέπετε, υπάρχει μια μέθοδος στην τρέλα», είπε η πηγή.
Πράγματι, οι βιαστικά οργανωμένες διασκέψεις των Ευρωπαίων ηγετών στο Παρίσι αυτή την εβδομάδα που φιλοξένησε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έδειξαν ότι τα λόγια του Τραμπ λαμβάνονται πολύ σοβαρά υπόψη.
«Η Ρωσία αποτελεί υπαρξιακή απειλή για τους Ευρωπαίους», δήλωσε ο Μακρόν σε συνέντευξή του σε γαλλικές περιφερειακές εφημερίδες. «Μην νομίζετε ότι δεν μπορεί να συμβεί το αδιανόητο, συμπεριλαμβανομένου του χειρότερου».
Την ίδια στιγμή, ο Μακρόν δεν εγκαταλείπει εντελώς τον Τραμπ. Θα βρίσκεται στην Ουάσινγκτον την επόμενη εβδομάδα για μια συνάντηση, όπως και ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, ο οποίος έχει δηλώσει ότι θα ήταν πρόθυμος να στείλει στρατεύματα για να ενεργήσουν ως ειρηνευτές στην Ουκρανία.
Ο Τραμπ αναλαμβάνει όλο και περισσότερο το ρόλο του ειρηνοποιού - ανεξαρτήτως κόστους - παραβλέποντας τις φθαρμένες δυτικές συμμαχίες και την ανατροπή της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, επισημαίνεται.
«Διαπραγματευόμαστε με επιτυχία τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία, κάτι που όλοι παραδέχονται ότι μόνο ο Τραμπ θα μπορέσει να το κάνει», δήλωσε ο Τραμπ το βράδυ της Τετάρτης, μιλώντας για τον εαυτό του ξανά και ξανά στο τρίτο πρόσωπο, υπογραμμίζει το CNN, κλείνοντας.