Δεκαπέντε ημέρες πριν κηρυχθεί νεκρός σε ρωσική φυλακή, ο Αλεξέι Ναβάλνι εξαπέλυσε την τελευταία του βολή κατά του Βλαντίμιρ Πούτιν.
Ο ηγέτης της ρωσικής αντιπολίτευσης είχε περάσει τις τελευταίες εβδομάδες της ζωής του φυλακισμένος σε μια σωφρονιστική αποικία βόρεια του Αρκτικού Κύκλου, ένα διαβόητα κρύο, επικίνδυνο μέρος, με συνθήκες τόσο ακραίες που ισοδυναμούν με βασανιστήρια.
Για περισσότερο από μια δεκαετία, ο Ναβάλνι ήταν ο πιο προβεβλημένος αντίπαλος του Ρώσου προέδρου και η μεγαλύτερη πολιτική απειλή. Με την πάροδο των ετών είχε τεθεί υπό κρατική παρακολούθηση, είχε δεχθεί σωματικές επιθέσεις και είχε φυλακιστεί. Και όμως, τον Ιανουάριο του 2021, αφού ανάρρωσε στη Γερμανία από τον νευροπαραλυτικό παράγοντα Novichok, επέλεξε να επιστρέψει στη Ρωσία, γνωρίζοντας ότι πιθανότατα θα τεθεί υπό κράτηση κατά την άφιξή του.
Το Politico αποκαλύπτει το τελευταίο σχέδιο του Αλεξέι Ναβάλνι για να χτυπήσει τον Πούτιν στις εκλογές.
Τα μηνύματα Ναβάλνι στους υποστηρικτές του από τη φυλακή -«Το μεσημέρι κατά του Πούτιν»
Αλλά ακόμη και απομονωμένος στον μακρινό βορρά της χώρας, ο Αλεξέι Ναβάλνι κατάφερε να περάσει μηνύματα στους υποστηρικτές του, πίσω από ένα σχέδιο κινητοποίησης της αντιπολίτευσης κατά τη διάρκεια των προεδρικών εκλογών αυτού του Σαββατοκύριακου.
Την 1η Φεβρουαρίου, ένα μήνυμα αναρτήθηκε στον λογαριασμό του στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X, σηματοδοτώντας τις πρώτες του οδηγίες ενόψει της προεδρικής ψηφοφορίας, που θα διεξαχθεί αυτό το Σαββατοκύριακο.
«Μου αρέσει η ιδέα οι ψηφοφόροι κατά του Πούτιν να πάνε μαζί στα εκλογικά κέντρα στις 12 το μεσημέρι», έγραψε ο Ναβάλνι. «Το μεσημέρι κατά του Πούτιν».
Ως σχέδιο, είχε τα πλεονεκτήματά του. Η διαμαρτυρία θα ήταν πανεθνική, νόμιμη και σχετικά ασφαλής.
«Λοιπόν, τι μπορούν να κάνουν;» πρόσθεσε ο Ναβάλνι. «Θα κλείσουν τα εκλογικά κέντρα στις 12 το μεσημέρι; Θα οργανώσουν μια δράση υπέρ του Πούτιν στις 10 το πρωί; Θα καταγράψουν όλους όσοι ήρθαν το μεσημέρι και θα τους βάλουν στον κατάλογο των αναξιόπιστων ανθρώπων;»
Ήταν από καιρό σαφές ότι οι εκλογές δεν θα ήταν ούτε ελεύθερες ούτε δίκαιες: ο Πούτιν θα ήταν ο μόνος πραγματικός υποψήφιος, με όλους τους εξέχοντες επικριτές του να είναι είτε νεκροί είτε φυλακισμένοι είτε εξόριστοι είτε διαγραμμένοι από το ψηφοδέλτιο. Αλλά με το να εμφανιστούν απλώς την καθορισμένη ώρα, οι Ρώσοι θα μπορούσαν να εκφράσουν την αποδοκιμασία τους και να εκθέσουν την ψηφοφορία ως ψεύτικη.
Ο θάνατος του Ναβάλνι λίγο περισσότερο από δύο εβδομάδες αργότερα -επισήμως, από φυσικά αίτια, ισχυρισμός που αμφισβητείται έντονα από τους υποστηρικτές και την οικογένειά του, που λένε ότι δολοφονήθηκε- έδωσε νέα ώθηση στο κίνημα.
Η χήρα του Ναβάλνι παίρνει τη σκυτάλη
Αφού χιλιάδες Ρώσοι αψήφησαν το κρύο και τις αστυνομικές αρχές για να παραταχθούν κατά τη διάρκεια της κηδείας του και να εναποθέσουν λουλούδια στον τάφο του, το κάλεσμα του Ναβάλνι υιοθέτησε η χήρα του και πολιτική κληρονόμος του, Γιούλια Ναβάλναγια.
«Ο Αλεξέι κάλεσε τον κόσμο να συμμετάσχει σε αυτήν τη διαμαρτυρία και γι' αυτό για μένα, προσωπικά, αυτό είναι τόσο σημαντικό» δήλωσε πρόσφατα σε ένα βίντεο, στο οποίο κάλεσε τους Ρώσους να συμμετάσχουν στη διαμαρτυρία «για τον Ναβάλνι».
«Θέλω να κάνω αυτό που εκείνος θεώρησε σωστό», είπε η χήρα του ηγέτη της ρωσικής αντιπολίτευσης.
Θαμμένος στο νεκροταφείο Μπορίσοβο της Μόσχας, ο Ναβάλνι παραμένει ο πιο ισχυρός αντίπαλος του Πούτιν.
Ανεξάρτητα από το αν πλήθος Ρώσων προσέλθει ή όχι για να εκφράσει τη διαφωνία του το μεσημέρι της Κυριακής, ο θάνατός του υπογράμμισε περαιτέρω την έλλειψη νομιμοποίησης του Πούτιν.
«Ακόμα και νεκρός, ο Ναβάλνι χτυπά τον Πούτιν»
«Ακόμη και στον θάνατο, ο Ναβάλνι προκαλεί τη μέγιστη ζημιά στον Πούτιν» δήλωσε ο Μαξίμ Ρέζνικ, ένας πολιτικός της αντιπολίτευσης από τον οποίο ο Ναβάλνι υιοθέτησε την ιδέα του «Μεσημεριού κατά του Πούτιν».
«Έδωσε ολόκληρη τη ζωή του για την ελευθερία μας», δήλωσε ο Ρέζνικ. «Το τελευταίο πράγμα που έκανε ήταν να μας ζητήσει να δώσουμε 30 λεπτά».
Χωρίς καμία διέξοδο για διαφωνία και με τις εκλογές να κρίνονται στο Κρεμλίνο και όχι στα εκλογικά κέντρα, το «Μεσημέρι κατά του Πούτιν», του Αλεξέι Ναβάλνι, αποτελεί μία από τις λίγες επιλογές που έχουν απομείνει στους Ρώσους που αντιτίθενται στον πρόεδρο για να δηλώσουν τη δυσαρέσκειά τους.
Όπως το έθεσε ο Ναβάλνι στο tweet του, η διαμαρτυρία θα εμφανίσει «τους πραγματικούς ψηφοφόρους έναντι της μυθοπλασίας της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας».
Ο θάνατος του ηγέτη της αντιπολίτευσης και τα πλήθη ανθρώπων που εμφανίστηκαν στην κηδεία του έδωσαν νέα σημασία στο σχέδιο.
Είναι σημαντικό ότι το σχέδιο επιτρέπει στους Ρώσους να δείξουν την αποδοκιμασία τους χωρίς να παραβιάσουν τους νόμους περί διαμαρτυρίας, ακόμη και αν αυτό δεν αποτελεί εγγύηση για την ασφάλεια.
«Ο Πούτιν έχει αφαιρέσει από τους Ρώσους πολίτες σχεδόν κάθε δικαίωμα που έχουν, αλλά μέχρι στιγμής όχι αυτό» δήλωσε ο Ιβάν Ζντάνοφ, σύμμαχος του Ναβάλνι, σε ένα βίντεο στο YouTube πριν από τον θάνατο του ηγέτη της αντιπολίτευσης.
Η Ναβάλναγια επανέλαβε την έκκληση αυτή: «Τι μπορούν να κάνουν; Να κλείσουν τα εκλογικά κέντρα; Να μη σας αφήσουν να μπείτε;» καθησύχασε τους Ρώσους στο βιντεοσκοπημένο διάγγελμά της.
Υπάρχει, πάντως, ο κίνδυνος η αντιπολίτευση να μην πετύχει τον στόχο της να παρουσιάσει μεγάλα πλήθη, δεδομένου ότι οι συμμετέχοντες θα είναι διασκορπισμένοι σε εκατοντάδες εκλογικά τμήματα σε όλη τη χώρα.
«Να δείξουμε ότι ο αυτοκράτορας είναι γυμνός»
Οι ρωσικές αρχές, εν τω μεταξύ, λαμβάνουν ήδη προληπτικά μέτρα...
Ο ιστότοπος που χρησιμοποιήθηκε από την ομάδα του Ναβάλνι για την προώθηση του σχεδίου έχει μπλοκαριστεί, ενώ τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης της αντιπολίτευσης αναφέρουν ότι οι κρατικοί υπάλληλοι έχουν σαφείς οδηγίες να ψηφίζουν συγκεκριμένες ημέρες και ώρες, τις περισσότερες φορές την Παρασκευή.
Αρκετές πόλεις, όπως το Γιεκατερίνμπουργκ, το Νοβοσιμπίρσκ και το Ριαζάν, έχουν ανακοινώσει ανταγωνιστικές εορταστικές εκδηλώσεις ενόψει της ορθόδοξης Σαρακοστής το μεσημέρι της Κυριακής, προφανώς για να αποσπάσουν την προσοχή και να περιορίσουν τις διαμαρτυρίες.
Ο Ρέζνικ δήλωσε ότι μόνον αφού έριξε την ιδέα για ένα μεσημέρι κατά του Πούτιν, κάποιος επισήμανε τον παραλληλισμό με ένα παρόμοιο κάλεσμα στα όπλα, στην Πολωνία, το 1989. Μια αφίσα εκστρατείας με το σύνθημα «High Noon» («Μεσημέρι») είχε βοηθήσει στην κινητοποίηση της αντιπολίτευσης κατά του κομμουνιστικού καθεστώτος, οδηγώντας τελικά στο τέλος της υποστηριζόμενης από τη Σοβιετική Ένωση διακυβέρνησης.
«Δεν λέω ότι εμείς, όπως οι Πολωνοί, μπορούμε να ανατρέψουμε το καθεστώς», δήλωσε ο Ρέζνικ. «Αλλά το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να δείξουμε ότι ο αυτοκράτορας είναι γυμνός».