Βαθιά μέσα στον Αρκτικό Κύκλο, βρίσκεται το γκουλάγκ του «Πολικού Λύκου»(Polar Wolf) όπου έχασε τη ζωή του ο Αλεξέι Ναβάλνι, το οποίο αποκαλείται από πολλούς «παγωμένο καθαρτήριο».
Καθώς οι θερμοκρασίες πέφτουν στους -30 βαθμούς Κελσίου και με τον χειμωνιάτικο ήλιο να μην ανατέλλει ποτέ, οι κρατούμενοι καλούνται να βγουν έξω ονομαστικά, φορώντας πολύ λεπτά ρούχα.
Ένας πρώην κρατούμενος είπε στα social media: «Θυμάμαι να κάνω αυτές τις βόλτες φορώντας μόνο ένα μπλουζάκι. Είναι φρικτό. Δεν θα ήθελα κανένας να κάθεται κλεισμένος εκεί».
Όταν έρχεται πιο ζεστός ανοιξιάτικος καιρός, τα τσιμπήματα κουνουπιών είναι μάστιγα και σμήνη ψειρών πετούν πάνω από τους κατάδικους.
Το καθεστώς των βάρβαρων φυλακών ήταν η τελευταία τιμωρία του ηγέτη της ρωσικής αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι επειδή αψήφησε τον Βλαντιμίρ Πούτιν.
Στις 16 Φεβρουαρίου ανακοινώθηκε ότι ο 47χρονος πέθανε στην «κόλαση», όπου ξυλοδαρμοί και ηλεκτροσόκ γίνονται τακτικά και όσοι θεωρούνται ότι έχουν παραβιάσει τους κανόνες ρίχνονται στην απομόνωση.
Ο Ουκρανός σκηνοθέτης Oleg Sentsov, ο οποίος ήταν φυλακισμένος σε μια κοντινή αποικία, είπε: «Όταν περάσετε το κατώφλι, σας κάνουν σαφές ότι έχετε φτάσει σε κολαστήριο. Δεν έχεις δικαιώματα και το να κάνεις παράπονα σε κάποιον είναι άσκοπο».
Ένας δικηγόρος ο οποίος θέλησε να κρατήσει την ανωνυμία του, ανέφερε: «Οι συνθήκες εκεί είναι εξαιρετικά σκληρές γιατί το ειδικό καθεστώς είναι ουσιαστικά νομιμοποιημένα βασανιστήρια».
Δεν είναι περίεργο, λοιπόν, ότι μετά το θάνατο του Ναβάλνι, το Ηνωμένο Βασίλειο έχει επιβάλει κυρώσεις σε έξι αξιωματούχους που διευθύνουν τη φυλακή, συμπεριλαμβανομένου του επικεφαλής της, του συνταγματάρχη Βαντίμ Κονσταντίνοβιτς Καλίνιν.
«Άγριο τελετουργικό»
Υποστηρίζεται ότι ο Ναβάλνι -ο οποίος είχε φυλακιστεί με κατηγορίες περιλαμβανομένης της απάτης και του εξτρεμισμού, τις οποίες αρνήθηκε-πιθανότατα σκοτώθηκε με μια γροθιά στην καρδιά, μια τεχνική που κάποτε διδάσκονταν στους πράκτορες των ειδικών δυνάμεων της KGB.
Ωστόσο, το ανελέητο καθεστώς στην αποικία είχε ήδη καταστρέψει την υγεία του. Ένα τρένο φυλακή που κρατούσε τον ακτιβιστή κατά της διαφθοράς εισήλθε στην πόλη Χαρπ τον περασμένο Δεκέμβριο.
Χτισμένο από κρατούμενους κατά τη διάρκεια της αιματοβαμμένης κυριαρχίας του Σοβιετικού δεσπότη Ιωσήφ Στάλιν, το Χαρπ - πληθυσμός 6.400 - είναι το σπίτι της ποινικής αποικίας FKU IK-3, με το παρατσούκλι Polar Wolf.
Λίγα πλάσματα θα μπορούσαν να ευδοκιμήσουν σε αυτό το ζοφερό τοπίο, όπου το σκοτεινό πευκοδάσος συναντά την παγωμένη Αρκτική τούνδρα.
Ο επικεφαλής στρατηγικής του Navalny, Leonid Volkov, δημοσίευσε στο X/Twitter: «Είναι σχεδόν αδύνατο να φτάσετε σε αυτή την αποικία, είναι σχεδόν αδύνατο να στείλετε γράμματα εκεί. Αυτό είναι το υψηλότερο δυνατό επίπεδο απομόνωσης από τον κόσμο».
Έχοντας ήδη επιζήσει από δηλητηρίαση με νευρικό παράγοντα το 2020, η μεταφορά του Ναβάλνι από μια ποινική αποικία κοντά στη Μόσχα χρειάστηκε 20 κουραστικές ημέρες.
Στην είσοδο του στρατόπεδου των φυλακών, δεσπόζει ένα μεγάλο άγαλμα ενός γιγάντιου γκρίζου λύκου.
Ο πρώην δεσμοφύλακας Mikho Khulilidze, ο οποίος εξέτισε ποινή στον Polar Wolf με κατηγορίες απαγωγής, είπε για ένα άγριο τελετουργικό καλωσορίσματος για νέους κατάδικους.
Ο πρώην τρόφιμος αποκάλυψε: «Όταν οι κρατούμενοι μπαίνουν στην αποικία τους οδηγούν στο λουτρό. Όταν ένας άνθρωπος γδύνεται και πάει να πλυθεί, το νερό κλείνει και άνθρωποι με μάσκες μπαίνουν και αρχίζουν να τον χτυπούν. Με χτύπησαν με ρόπαλα και γροθιές στους γλουτούς μου, στο κεφάλι, στο πρόσωπο, στα πλευρά μου».
Το νέο «σπίτι» του Ναβάλνι ήταν ένα μικροσκοπικό κελί – η θέα από το παράθυρό του ήταν ένας πανύψηλος συρμάτινος φράχτης, μέσα από τον οποίο μπορούσε απλώς να διακρίνει το σκοτάδι 24/7 ενός χειμώνα του Αρκτικού Κύκλου.
Όπως και οι άλλοι κρατούμενοι, θα του επιτρέπονταν μόνο 30 λεπτά άσκησης έξω κάθε μέρα και δύο επισκέψεις το χρόνο.
Ωστόσο, την Επόμενη των Χριστουγέννων - λίγο μετά την άφιξή του - ο Ναβάλνι έστειλε ένα χαρούμενο μήνυμα στα social media μέσω του δικηγόρου του, λέγοντας: «Είμαι ο νέος σου Άγιος Βασίλης. Τώρα ζω στον Αρκτικό Κύκλο.
«Δεν λέω «Χο-χο-χο», αλλά λέω «ω-ω-ω» όταν κοιτάζω έξω από το παράθυρο, όπου μπορώ να δω μια νύχτα, μετά το βράδυ και μετά τη νύχτα πάλι."
Οι νέες αφίξεις στο Polar Wolf συχνά τίθενται σε καραντίνα - επίσημα για λόγους υγιεινής - κάτι που χρησιμεύει ως έγκαιρη προειδοποίηση για τις σκληρές συνθήκες.
Πρώην κρατούμενοι λένε ότι η φυλακή έχει σχεδιαστεί για να κάνει τους κρατούμενους να αισθάνονται «εντελώς απελπισμένοι» και να συντρίβουν «κάθε επαναστατικό πνεύμα».
Στο Polar Wolf υπήρξε ακόμη ένα βάναυσο βασανιστήριο για εκείνους που οι αρχές ήθελαν να φιμώσουν.
«Αν ένα άτομο συμπεριφέρεται άσχημα στο μυαλό των αρχών της φυλακής και θέλουν να τον τιμωρήσουν, μπορούν απλώς να τον κλείσουν σε αυτό το [εξωτερικό] κλουβί»... κλειδώστε τον και αφήστε τον μια νύχτα.
«Και είναι κατανοητό ότι ένας άνθρωπος θα παγώσει και θα πεθάνει. Μετά τον πάνε στο ιατρείο και τον κάνουν να φαίνεται ότι πέθανε στον ύπνο του από καρδιακή ανεπάρκεια».
Εν τω μεταξύ, ένας άλλος κρατούμενος που εργαζόταν στο λεβητοστάσιο της φυλακής είπε στα social media ότι «έμοιαζε με σκελετό μετά από έξι μήνες».
Την Πρωτοχρονιά, ο Ναβάλνι έδωσε μια άλλη ματιά στη ζωή του πίσω από τα κάγκελα – λέγοντας μέσω των δικηγόρων του, με τον εύθυμο τρόπο του: «Πηγαίνει όπως κάθε άλλη μέρα: Το ξύπνημα είναι στις 5 το πρωί, η ώρα του ύπνου στις 9 το βράδυ. Έτσι, για πρώτη φορά από τότε που ήμουν έξι χρονών, κοιμήθηκα ολόκληρη την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Συνολικά, είμαι ευχαριστημένος. Οι άνθρωποι πληρώνουν χρήματα για να γιορτάσουν το νέο έτος με ασυνήθιστο τρόπο, αλλά το έκανα δωρεάν».
Στις αρχές Ιανουαρίου δημοσίευσε μια φωτογραφία στην εφαρμογή Telegram της μικροσκοπικής αυλής γυμναστικής του με τσιμεντένια τοιχώματα, η οποία είχε μήκος μόλις 11 βήματα και πλάτος τρία βήματα.
Με τις θερμοκρασίες να πέφτουν κατακόρυφα, έγραψε: «Δεν έχει κάνει ακόμη πιο κρύο από -32°C. Τίποτα δεν σε αναζωογονεί όσο μια βόλτα στο Γιαμάλ στις 6:30 το πρωί».
Αστειευόμενος για μια σκηνή στην ταινία του 2015 «The Revenant» (Η Επιστροφή), στην οποία ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο στεγάζεται στο κουφάρι ενός αλόγου, πρόσθεσε: «Δεν νομίζω ότι αυτό θα είχε λειτουργήσει εδώ. Ένα νεκρό άλογο θα παγώσει σε 15 λεπτά. Χρειαζόμαστε έναν ελέφαντα, έναν ζεστό τηγανητό».
«Δαίμονες και διάβολοι»
Η απομόνωση χρησιμοποιείται για να τιμωρήσει όσους έχουν διαπράξει αδικήματα της πιο ασήμαντης τάξης. Στα τέλη Ιανουαρίου, ένας βοηθός του Ναβάλνι είπε ότι ο ακτιβιστής είχε υπομείνει δέκα ημέρες απομόνωσης επειδή «συστήθηκε εσφαλμένα» σε έναν φρουρό.
Ήταν η 25η παραμονή του στην απομόνωση από τότε που φυλακίστηκε τον Φεβρουάριο του 2021 - 283 ημέρες συνολικά. Ένα χρόνο νωρίτερα ο Ναβάλνι είπε πώς αναγκάστηκε να μοιραστεί ένα κελί με έναν κρατούμενο που αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας.
Είπε ότι υπάρχουν «πολλά βίντεο στο Διαδίκτυο για ανθρώπους που πιστεύουν ότι κυριεύονται από δαίμονες και διαβόλους» και ότι ο νέος του συγκρατούμενος στο κελί ήταν «πολύ παρόμοιος».
Λέγεται ότι ο ταραγμένος άνδρας έβγαζε «ένα γρύλισμα, μια βραχνή κραυγή.... Φωνάζει 14 ώρες τη μέρα και τρεις ώρες τη νύχτα».
Σε μια προηγούμενη φυλακή, ο Ναβάλνι είχε μοιραστεί ένα κελί με έναν «άστεγο αλήτη» που είχε «σοβαρά προβλήματα» με την υγιεινή.
Ο Ναβάλνι ήταν πεπεισμένος ότι και οι δύο τοποθετήθηκαν εκεί σκόπιμα. Ο καθηγητής Robert Horvath, ειδικός στη ρωσική πολιτική, είπε. «Αυτό το σύστημα χρησιμοποιεί συχνά άλλους κρατούμενους ως όπλο».
Ο Ναβάλνι ήταν μόλις 47 ετών, αλλά τα βασανιστήρια τον είχαν γεράσει πέρα από τα χρόνια του. Ήταν σωματικά συντετριμμένος, αλλά το πνεύμα του παρέμενε αμείωτο. Μετά ήρθε η είδηση που φοβόντουσαν οι υποστηρικτές του σε όλο τον κόσμο.
Οι αρχές της ποινικής αποικίας της Σιβηρίας ισχυρίστηκαν ότι είχε καταρρεύσει μετά από μια βόλτα και έπαθε «σύνδρομο αιφνίδιου θανάτου». Ο ακτιβιστής Βλαντιμίρ Οσέτσκιν πιστεύει ότι οι δολοφόνοι παρέδωσαν την τεχνική της «μίας γροθιάς» για να εξοντώσουν τον Ναβάλνι καθώς πλησιάζουν οι ρωσικές προεδρικές εκλογές. Ο εξόριστος αντιφρονών είπε: «Νομίζω ότι πρώτα κατέστρεψαν το σώμα του κρατώντας τον έξω στο κρύο για πολλή ώρα και επιβραδύνοντας την κυκλοφορία του αίματος στο ελάχιστο.
«Τότε γίνεται πολύ εύκολο να σκοτώσεις κάποιον, μέσα σε δευτερόλεπτα. Είναι μια παλιά μέθοδος των ειδικών δυνάμεων της KGB. Εκπαίδευσαν τους πράκτορες τους να σκοτώνουν έναν άνδρα με μια γροθιά στην καρδιά. Ήταν χαρακτηριστικό της KGB».
Το σώμα του Ναβάλνι επιστράφηκε τελικά στη μητέρα του Λιουντμίλα οκτώ ημέρες μετά τον θάνατό του.
Η σύζυγός του Γιούλια, είχε κατηγορήσει τον Πούτιν ότι ανάγκασε τη Λιουντμίλα να συμφωνήσει σε μια μυστική κηδεία σε άγνωστη τοποθεσία ή ότι το σώμα του γιου της θα ενταφιαστεί για πάντα στη φυλακή. Όμως εκείνη αρνήθηκε. Τώρα η Γιούλια έχει ορκιστεί να συνεχίσει τον «αγώνα του συζύγου της για μια ελεύθερη Ρωσία».