Θα οδηγηθεί η Βραζιλία σε μια μονομαχία μεταξύ του Λούλα ντα Σίλβα και του Ζαϊχ Μπολσονάρου που τόσοι ονειρεύονται και άλλοι τόσοι απεύχονται στη χώρα;
Θα κατεβεί μετά την ακύρωση της ποινικής καταδίκης του ο δημοφιλέστερος, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, πρόεδρος στη νεότερη ιστορία της Βραζιλίας αντίπαλος στις εκλογές του ερχόμενου έτους του ακροδεξιού αρνητή του κορωνοϊού Μπολσονάρου;
Η χθεσινή απόφαση του δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Βραζιλίας αποκαθιστά τα πολιτικά δικαιώματα του Λούλα, ανοίγοντας τον δρόμο για μια προεδρική υποψηφιότητά του στις εκλογές του 2022. Και μπορεί ο γενικός εισαγγελέας της χώρας να την εφεσιβάλει, αλλά οι πιθανότητες να πετύχει είναι πενιχρές. Ο ίδιος ο Λούλα σε ανάρτησή του στο Twitter χαρακτήρισε τη χθεσινή ετυμηγορία «αναγνώριση του ότι είχαμε πάντα δίκαιο σ’ όλη τη διάρκεια της νομικής μας μάχης».
Αν και ο δικαστής δεν στάθηκε στην ουσία της υπόθεσης κατά του Λούλα, που είχε καταδικαστεί το 2017 σε 12 χρόνια κάθειρξη για διαφθορά, η απόφασή του έχει τεράστιες πολιτικές επιπτώσεις.
Η απόφαση για το Λούλα χαστούκι για δικαστές και εισαγγελείς
Το κλίμα μεταξύ των ανώτερων δικαστών της Βραζιλίας είχε αρχίσει να αλλάζει τις τελευταίες εβδομάδες υπέρ του Λούλα. Και σ’ αυτό συνέβαλαν ο πρώην επαρχιακός δικαστής Σέρτζιο Μόρο και οι εισαγγελείς που είχαν γίνει ο εφιάλτης του Λούλα για το σκάνδαλο διαφθοράς με τον ημικρατικό πετρελαϊκό κολοσσό Petrobras. Προκειμένου να πετύχουν την καταδίκη του είχαν παραβεί τους κανόνες της ανεξάρτητης δικαιοσύνης εφοδιάζοντας τον Τύπο της χώρας με μισές αλήθειες και χειραγωγημένες καταθέσεις μαρτύρων, όπως προκύπτει από αποσπάσματα συνομιλιών μεταξύ δικαστών και εισαγγελέων που κατέσχεσε η αστυνομία από έναν χάκερ και τα οποία παρουσιάστηκαν από υπερασπιστές του Λούλα προ μερικών εβδομάδων στο ανώτατο δικαστήριο της Βραζιλίας.
Αν και η χθεσινή απόφαση δεν συνιστά οριστική απαλλαγή του Λούλα, δεν παύει να αποτελεί ένα χαστούκι για τον Μόρο και τους εισαγγελείς του. Οι οπαδοί του πρώην προέδρου πανηγυρίζουν, ωστόσο, αφού η τράπουλα ξαναμοιράζεται ενόψει των εκλογών του 2022, ενώ σφυγμομέτρηση προ ημερών έδειξε ότι ο Λούλα είναι δημοφιλέστερος έναντι του Μπολσονάρου. Αλλά και στρατόπεδο του τελευταίου – παρά το αρχικό σοκ - δέχονται με θετικό μάτι την απόφαση του δικαστή, σύμφωνα με την εφημερίδα O Globo, αφού ο νυν πρόεδρος της Βραζιλίας ελπίζει πλέον να συσπειρώσει την εκλογική του βάση και να πολώσει κι άλλο το πολιτικό κλίμα στη χώρα, καθώς πολλοί Βραζιλιάνοι τρέφουν βαθύ μίσος για το εργατικό κόμμα PT και τον Λούλα.
Πώς ελπίζει ο Μπολσονάρου να επωφεληθεί από την επανεμφάνιση του Λούλα στο προσκήνιο
Ένα άλλο θετικό στοιχείο, όπως ελπίζουν στο στρατόπεδο του Μπολσονάρου, από τη χθεσινή απόφαση είναι ότι τα μάτια στρέφονται πλέον στον Λούλα και η προσοχή της κοινής γνώμης εκτρέπεται από τις καταγγελίες για διαφθορά εις βάρος του ακροδεξιού προέδρου και της συμμαχίας του με τo οπορτουνιστικό μπλοκ Centraο στο κογκρέσο της Βραζιλίας, που είχαν προκαλέσει τριγμούς στην αφοσίωση των οπαδών του. Το μίσος κατά του Λούλα και του PT είχε ωθήσει προ τριετίας πολλά μέλη της οικονομικο-πολιτικής ελίτ της χώρας να επιλέξουν τον Μπολσονάρου – αν και στο μεταξύ έχουν μετανιώσει για την επιλογή τους.
Το 2022 πιθανώς θα βρεθούν ενώπιον ενός ανάλογου διλήμματος αν βρεθούν αντιμέτωποι ο Μπολσονάρου με τον Λούλα και από την πορεία της οικονομίας θα εξαρτηθεί αν αυτή τη φορά θα δώσουν μια ευκαιρία στον δεύτερο.
Λούλα και Μπολσονάρου ερίζουν για την ίδια βάση ψηφοφόρων
Tο ίδιο ισχύει όμως και για τα φτωχότερα στρώματα της κοινωνίας, η απόφαση της οποίας θα επηρεαστεί από το αν θα συνεχίσουν να καλπάζουν η ανεργία και ο πληθωρισμός. Ο Λούλα κι ο Μπολσονάρου διεκδικούν την ίδια βάση ψηφοφόρων. Ο πρώτος είχε κερδίσει κάποτε με το μέρος του τους φτωχούς μ’ ένα πρόγραμμα για την αντιμετώπιση της πενίας στη χώρα, το “Bolsa Familia” κι ο δεύτερος επιχειρεί τώρα κάτι ανάλογο με χορηγήσεις επιδομάτων -επισήμως για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας του κορωνοϊού, στην πράξη όμως για να διεξάγει προεκλογική εκστρατεία, όπως επισημαίνουν διεθνή ΜΜΕ.
Το ερώτημα είναι τι θα κάνει ο Λούλα. Ο ίδιος είχε αφήσει να εννοηθεί ότι θα ήθελε ως επιστέγασμα της καριέρας του μια νίκη επί του ορκισμένου εχθρού του, αλλά δεν περίμενε να του δοθεί η ευκαιρία μιας μονομαχίας, αφού η απόφαση του δικαστή τον ξάφνιασε όσο και τον Μπολσονάρου. Το 2022 ο Λούλα θα είναι 77 ετών. Έχει ξεπεράσει την Covid-19, ασκείται καθημερινά κι έχει ανεβασμένη ψυχολογία, αφού έχει βρει νέα σύντροφο, με την οποία συζεί. Αλλά δεν μπορεί να αγνοήσει κανείς την κόπωση που συνεπάγεται μια προεκλογική εκστρατεία κι οι ευθύνες της διακυβέρνησης της Βραζιλίας σε περίπτωση που επικρατήσει στις εκλογές. Ο Λούλα θα βρεθεί ενόψει ανάλογων προκλήσεων με εκείνες του Τζο Μπάιντεν: θα κληθεί να επουλώσει τις πληγές της πολιτικής πόλωσης στη χώρα, να αντιμετωπίσει τις καταστροφές που προξένησε η πανδημία και να ανατάξει την οικονομία. Αλλά σε αντίθεση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ ο Λούλα θα είχε απέναντι του πέρα από τους φανατικούς οπαδούς του Μπολσονάρου και αρκετούς εχθρούς στις τάξεις των δυνάμεων ασφαλείας. Κι ενόψει αυτών των προκλήσεων δεν αποκλείεται να αφήσει ανοικτό το θέμα της υποψηφιότητάς του για κάποιο διάστημα και να επιτρέψει τελικά σε κάποιο νεότερο στέλεχος του PT να αναμετρηθεί με τον Μπολσονάρου.