Ο Μπόρις Τζόνσον αποσύρθηκε από την κούρσα για την ηγεσία των Συντηρητικών στη Βρετανία και την ανάληψη της πρωθυπουργίας, αφήνοντας τον Ρίσι Σούνακ σε απόσταση αναπνοής από το να γίνει πρωθυπουργός.
Αφού ανώτεροι Συντηρητικοί προειδοποίησαν ότι η επιστροφή του Τζόνσον θα οδηγούσε σε χάος μέχρι το τέλος της εβδομάδας, ο πρώην πρωθυπουργός παραδέχθηκε ότι δεν έχει την υποστήριξη αρκετών βουλευτών για να ηγηθεί ενός ενωμένου κόμματος.
Ο Τζόνσον, ο οποίος δεν ξεκίνησε ποτέ επίσημα την εκστρατεία του, δήλωσε το βράδυ της Κυριακής ότι πίστευε ότι θα μπορούσε να προσφέρει μια νίκη των Συντηρητικών το 2024, αλλά σε ό,τι αφορά την υποψηφιότητα τώρα είπε ότι «απλά δεν είναι το σωστό που πρέπει να κάνει» και «δεν είναι η κατάλληλη στιγμή».
Σε ένα tweet λίγο αργότερα, ο Σούνακ δήλωσε ότι η Βρετανία είναι ευγνώμων στον Τζόνσον για το Brexit και το πρόγραμμα εμβολιασμού για την Covid-19, αλλά και για την αντιμετώπιση του Βλαντίμιρ Πούτιν κατά την εισβολή στην Ουκρανία.
«Παρόλο που αποφάσισε να μη θέσει εκ νέου υποψηφιότητα για πρωθυπουργός, ελπίζω πραγματικά να συνεχίσει να συμβάλλει στη δημόσια ζωή στο εσωτερικό και στο εξωτερικό», ανέφερε στο tweet ο Σούνακ.
Η Πένι Μόρντοντ δήλωσε για την απόσυρση του Τζόνσον: «Ο Μπόρις Τζόνσον έβαλε τη χώρα πάνω από το κόμμα και το κόμμα πάνω από τον εαυτό του. Εργάστηκε για να εξασφαλίσει την εντολή και την πλειοψηφία που απολαμβάνουμε τώρα».
Η «ενωτική» Μόρντοντ και ο «δεξιός» Σούνακ
Η κίνηση του Τζόνσον αυξάνει την πίεση στην Πένι Μόρντοντ, την τρίτη υποψήφια στην κούρσα, να αποσυρθεί και να αποδεχθεί ότι ο Σούνακ είχε την υποστήριξη της κοινοβουλευτικής ομάδας, με σχεδόν τους μισούς βουλευτές να τον υποστηρίζουν. Η ίδια είχε μόνο 30 υποστηρικτές που έχουν δημόσια εκφράσει τη στήριξή τους στο πρόσωπό της μέχρι το βράδυ της Κυριακής -70 λιγότερους από τον αριθμό που απαιτείται για να μπει στο ψηφοδέλτιο και να διεκδικήσει την ηγεσία του κόμματος.
Ο Σούνακ, ο οποίος ήρθε δεύτερος στην κούρσα εναντίον της Λιζ Τρας το καλοκαίρι, συγκέντρωσε υποψηφιότητες κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, από δεξιούς όπως η Kemi Badenoch και η Suella Braverman, μέχρι πιο κεντρώες προσωπικότητες όπως ο Jeremy Hunt, ο ΥΠΟΙΚ, και ο Grant Shapps, ο υπουργός Εσωτερικών.
Το βράδυ της Κυριακής τον βρήκε με περισσότερους από 165 υποστηρικτές, συμπεριλαμβανομένου του υπουργού Nadhim Zahawi, ο οποίος λίγες ώρες νωρίτερα είχε προαναγγείλει την επιστροφή αυτού που αποκάλεσε «Τζόνσον 2.0».
Μια πηγή προσκείμενη στον Σούνακ δήλωσε ότι «δεν θεωρεί τίποτα δεδομένο». «Ο Ρίσι θα συνεχίσει να μιλάει με τους συναδέλφους του αύριο (σ.σ.: σήμερα) το πρωί, πριν από την κατάθεση των εγγράφων υποψηφιότητας, και θα συζητήσει πώς θα ενώσει καλύτερα το κόμμα και θα πάει τη χώρα μπροστά», δήλωσε η ίδια πηγή. Αν τα καταφέρει ο ινδουιστής Σούνακ, θα γίνει ο πρώτος μη λευκός πρωθυπουργός της Βρετανίας, ενώ εάν αυτό γίνει σήμερα, θα συμπέσει με την Ημέρα του Ντιβάλι, μια μεγάλη ινδουιστική γιορτή.
Πηγή της εκστρατείας της Μόρντοντ επέμεινε ότι αγώνας της συνεχίζεται και ότι ήθελε να μπει στο ψηφοδέλτιο ώστε τα μέλη του κόμματος να αποφασίσουν για το ποιος από τους δύο θα αναλάβει την πρωθυπουργία.
«Η Πένι είναι η ενωτική υποψήφια που είναι πιο πιθανό να κρατήσει ενωμένες τις πτέρυγες του Συντηρητικού κόμματος και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι είναι η πιο πιθανή υποψήφια για να κρατήσει τις έδρες που κέρδισε το Συντηρητικό κόμμα το 2019. Ο πρώην σκιώδης καγκελάριος Ed Balls, οι σκιώδεις υπουργοί και οι σύμβουλοι των Εργατικών δήλωσαν ότι η Penny είναι η υποψήφια που φοβάται περισσότερο ο Keir Starmer».
Ο Σούνακ αναμένεται να λάβει την υποστήριξη πολλών περισσοτέρων βουλευτών των Τόρηδων σήμερα το πρωί, δεδομένου ότι έχει τη δυναμική, αλλά η Μόρντοντ θα μπορούσε να κερδίσει τυχόν πρώην υποστηρικτές του Τζόνσον που θέλουν να τον σταματήσουν. Ο Σούνακ και η Μόρντοντ πρέπει να καταθέσουν υπογραφές μέχρι τις 2 το μεσημέρι της Δευτέρας και 150.000 μέλη των Τόρηδων θα κληθούν να αποφασίσουν για το ποιος θα γίνει πρόεδρος του κόμματος και πρωθυπουργός, αν και οι δύο συγκεντρώσουν περισσότερες από 100 υπογραφές υποστήριξης.
Γιατί αποσύρθηκε ο Τζόνσον - Η δήλωση
Καθώς αποσύρθηκε από την κούρσα, ο Τζόνσον ισχυρίστηκε ότι είχε κερδίσει την υποστήριξη 102 βουλευτών -δύο πάνω από το όριο που απαιτείται- αλλά μόνο περίπου 60 είχαν δηλώσει δημοσίως την υποστήριξή τους προς το πρόσωπό του.
Στη δήλωσή του λίγο πριν από τις 9 το βράδυ της Κυριακής ώρα Αγγλίας, ο Τζόνσον είπε: «Υπήρχαν πολύ καλές πιθανότητες να επιτύχω στις εκλογές με τα μέλη του Συντηρητικού κόμματος και θα μπορούσα πράγματι να επιστρέψω στην Ντάουνινγκ Στριτ την Παρασκευή.
Αλλά κατά τη διάρκεια των τελευταίων ημερών έχω δυστυχώς καταλήξει στο συμπέρασμα ότι αυτό απλώς δεν θα ήταν το σωστό. Δεν μπορείς να κυβερνήσεις αποτελεσματικά αν δεν έχεις ένα ενωμένο κόμμα στο κοινοβούλιο.
Και παρόλο που έχω απευθυνθεί τόσο στον Ρίσι όσο και στην Πένι -γιατί ήλπιζα ότι θα μπορούσαμε να έρθουμε κοντά για το εθνικό συμφέρον- δυστυχώς δεν μπορέσαμε να βρούμε έναν τρόπο να το κάνουμε αυτό.
Επομένως, φοβάμαι ότι το καλύτερο είναι να μην επιτρέψω να προχωρήσει η υποψηφιότητά μου και να εκφράσω την υποστήριξή μου σε όποιον διαδεχθεί της Λιζ Τρας. Πιστεύω ότι έχω πολλά να προσφέρω, αλλά φοβάμαι ότι απλώς δεν είναι η κατάλληλη στιγμή».
Νωρίτερα την Κυριακή, ο Σούνακ είχε ξεκινήσει την επίσημη προεκλογική του εκστρατεία με τη δήλωση ότι η «διόρθωση της οικονομίας» είναι η προτεραιότητά του, αλλά δεν έδωσε συνεντεύξεις στα μέσα ενημέρωσης ή κάποιο επίσημο πρόγραμμα.
Η Mόρντοντ μίλησε στην Laura Kuenssberg του BBC την Κυριακή, λέγοντάς της ότι θα αποτελέσει «ενδιάμεσο σταθμό» μεταξύ του Σούνακ και του Τζόνσον, αλλά αρνήθηκε να αναφερθεί σε οικονομικές πολιτικές ή αποφάσεις σχετικά με τη φορολογία και τις δαπάνες.
Πώς θα αναδειχθεί ο νέος πρωθυπουργός
Στις 16:00 ώρα Ελλάδος (14:00 ώρα Βρετανίας) η Επιτροπή 1922 θα ανακοινώσει ποιοι θα συμμετέχουν στο ψηφοδέλτιο.
Οι υποψήφιοι θα πρέπει να έχουν εξασφαλίσει την υποστήριξη περισσότερων από 100 βουλευτών. Εάν μόνο ο Σούνακ εξασφαλίσει τη στήριξη 100 βουλευτών και η Πένι Μόρντοντ δεν καταφέρει να πιάσει αυτό το όριο, ο Σούνακ θα γίνει απευθείας πρωθυπουργός.
Στις 16:30, εάν περισσότεροι από ένας υποψήφιοι παραμένουν στην κούρσα, θα έχουν την ευκαιρία να απευθυνθούν στο κοινοβούλιο, όπου θα παρουσιάσουν το σχέδιό τους και τους λόγους για τους οποίους θα πρέπει οι βουλευτές να τους στηρίξουν.
Στη συνέχεια οι βουλευτές θα ψηφίσουν σε μυστική ψηφοφορία για τον επόμενο πρωθυπουργό.
Στις 20:00 θα έχουμε το αποτέλεσμα της πρώτης ψηφοφορίας των βουλευτών. Η ψηφοφορία θα είναι ενδεικτική -κανείς δεν θα εγκαταλείψει την κούρσα, αλλά η αναμέτρηση θα δείξει στους Τόρηδες το επίπεδο υποστήριξης για κάθε υποψήφιο στην κοινοβουλευτική τους ομάδα.
Εάν αύριο, Τρίτη, υπάρχουν ακόμη δύο υποψήφιοι στην κούρσα, τα μέλη του κόμματος θα ψηφίσουν για τον επόμενο ηγέτη σε ηλεκτρονική ψηφοφορία.
Σε αυτή την περίπτωση, το αποτέλεσμα θα έχει ανακοινωθεί έως την Παρασκευή 28η Οκτωβρίου.