Το προκλητικό και κακόγουστο προσβλητικό σόου που έστησε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για να εγκαινιάσει τη λειτουργία της Αγίας Σοφιάς σε τζαμί ανήμερα της υπογραφής της Συνθήκης της Λωζάνης προκάλεσε την παγκόσμια κατακραυγή.
Και πολλοί θεωρούν ότι η Τουρκία απομακρύνεται από τη Δύση και ακολουθεί το δρόμο αυταρχικών ισλαμικών καθεστώτων. Στην Αγία Σοφία χθες το μεσημέρι, ακούστηκαν αποσπάσματα από το κοράνι για πρώτη φορά μετά από 86 χρόνια και ο δυτικός κόσμος το αποδοκίμασε με κάθε τρόπο και μέσο.
«Η μετατροπή της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί τερμάτισε την αναμονή του έθνους μας. Σύμφωνα με ανεπίσημες πληροφορίες, 350.000 άτομα βρέθηκαν σήμερα στην Αγιά Σοφιά», είπε ο Τούρκος πρόεδρος σε δηλώσεις του έξω από το ιστορικό μνημείο, λίγο μετά την προσευχή, αποσπάσματα της οποίας διάβασε και ο ίδιος.
Οι εικόνες προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις και εντός Ελλάδος. «Δεν αισθάνθηκα τίποτα λιγότερο από ό,τι όλοι οι Έλληνες», είπε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε πηγαδάκι που είχε στη δεξίωση στο Προεδρικό Μέγαρο για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας.
Υπενθυμίζεται ότι η Αγιά Σοφιά λειτουργούσε επί 86 χρόνια ως μουσείο. Στις 10 Ιουλίου, ωστόσο, το Συμβούλιο της Επικρατείας, το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο της Τουρκίας, αποδέχθηκε αίτηση διαφόρων οργανώσεων και ακύρωσε κυβερνητική απόφαση του 1934 που απέδιδε στην Αγία Σοφία το καθεστώς μουσείου. Μόλις η απόφαση αυτή δημοσιοποιήθηκε, ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί.
Κατακραυγή για τη «φιέστα» Ερντογάν στην Αγία Σοφία
«Αντί θριάμβου, η μετατροπή της Αγίας Σοφίας γίνεται σύμβολο της αδυναμίας του Ερντογάν. Θυμίζει την αποτυχημένη του προσπάθεια να εκβιάσει την περασμένη άνοιξη την ΕΕ με ένα τεχνητό προσφυγικό κύμα», γράφει η «Berliner Zeitung». «Ο Ερντογάν, που παλαιότερα θεωρούνταν πραγματιστής, συμπεριφέρεται πλέον σαν στριμωγμένη τίγρη: είναι απρόβλεπτος και επικίνδυνος. Η ΕΕ πρέπει να προσαρμοστεί. Θα πρέπει να του δείξει τα όριά του. Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας είναι μια προειδοποίηση, την οποία η Ευρώπη πρέπει να ακούσει», προσθέτει χαρακτηριστικά η εφημερίδα.
«Ο Ερντογάν χάνει συνεχώς υποστήριξη λόγω της κακής οικονομικής κατάστασης, δεν μπορεί να είναι σίγουρος για τη νίκη του στις εκλογές. Με τα ταχυδακτυλουργικά του σε ένα από τα πιο διάσημα κτίσματα στον κόσμο αποσπά την προσοχή των Τούρκων, προβάλλει την εικόνα της χώρας του ως μιας νέας ισλαμικής υπερδύναμης και ταυτόχρονα τους δημιουργεί αίσθημα ανάτασης σε σχέση με την ισλαμική ταυτότητα», σημειώνει ο συντάκτης της εφημερίδας «Süddeutsche Zeitung», Tomas Avenarius, σημειώνοντας: «Σε τελική ανάλυση, το εκλογικό σώμα δεν επιλέγει την κυβέρνηση που βαυκαλίζεται για το εθνικό ανάστημα, αλλά εκείνη που γεμίζει το πιάτο».
Για «εκνευριστική παράσταση» κάνει λόγο το περιοδικό «Der Spiegel», υποστηρίζοντας ότι o Τούρκος πρόεδρος τιμά τη φήμη του ως «έμπειρου λαϊκιστή», ο οποίος με κάθε είδους «μαγικά» επιχειρεί να αντιμετωπίσει την πτώση της δημοφιλίας του. «Για πολλούς άλλους Τούρκους όμως, ειδικώς της κοσμικής Τουρκίας, το σόου του Ερντογάν μάλλον δεν λέει τίποτα. Αυτοί διερωτώνται περισσότερο γιατί δεν αξιοποιεί τον χρόνο του για να ασχοληθεί με την κρίση του κορωνοϊού ή την παραπαίουσα τουρκική οικονομία», σημειώνεται.
Στέιτ Ντιπάρτμεντ: Απογοήτευση στις ΗΠΑ για την Αγία Σοφία
Στο ζήτημα της Αγίας Σοφίας επανήλθε και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ με μια νέα δήλωση στην ιστοσελίδα Hellas Journal, με την οποία ζήτησε από την κυβέρνηση της Τουρκίας να διασφαλίσει την προσβασιμότητα σε όλους και να διατηρήσει την κληρονομιά αυτού του αξιοθαύμαστου κτιρίου.
«Όπως έχουμε ξαναπεί, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι απογοητευμένες από την απόφαση της κυβέρνησης της Τουρκίας να αλλάξει το καθεστώς της Αγίας Σοφίας από μουσείο σε τζαμί. Η Αγία Σοφία αποτελεί μαρτυρία όχι μόνο της θρησκευτικής έκφρασης, αλλά και της καλλιτεχνικής και τεχνικής ιδιοφυΐας. Σημειώνουμε ότι η κυβέρνηση της Τουρκίας δεσμεύτηκε να διατηρήσει και να προβάλλει την ιστορική θρησκευτική εικονογραφία της Αγίας Σοφίας και να διασφαλίσει την προσβασιμότητα χωρίς εμπόδια σε όλους τους επισκέπτες», ανέφερε μεταξύ άλλων εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Εξάλλου, τη δυσαρέσκεια των ΗΠΑ για τις αποφάσεις Ερντογάν είχε εκφράσει νωρίτερα και ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, σε συνάντηση που είχε στον Λευκό Οίκο με τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Ελπιδοφόρο.
Καταδικαστικά μηνύματα από Ελλάδα και Κύπρο
«H μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί προσβάλλει βάναυσα όχι μόνο τους Ορθοδόξους και όλους τους Χριστιανούς, αλλά συνολικά την πολιτισμένη ανθρωπότητα», τόνισε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κ. Σακελλαροπούλου, σε ομιλία της στη δεξίωση για την 46η Επέτειο της Αποκατάστασης της Δημοκρατίας.
Την ίδια ώρα το δικό του μήνυμα στην Τουρκία έστειλε και ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης. «Τα όσα συμβαίνουν στην Κωνσταντινούπολη σήμερα, με τη μετατροπή της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί, δεν είναι εκδήλωση ισχύος αλλά απόδειξη αδυναμίας», ανέφερε σε δήλωσή του, υπογραμμίζοντας ότι όσα πράττει η «ταραχοποιός» Τουρκία δεν έχουν τη δύναμη να σκιάσουν την ακτινοβολία ενός μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς, απαιτούν ωστόσο καταδίκη οικουμενική.
Με τη σειρά του, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών έστειλε ένα σκληρό μήνυμα στην Άγκυρα με ανακοίνωσή του. «H αλλοίωση του χαρακτήρα σημαντικών πολιτιστικών μνημείων αποτελεί αδιαμφισβήτητο πλήγμα στην πολιτιστική κληρονομιά της ανθρωπότητας», ανέφερε το ΥΠΕΞ στην ανακοίνωση, συμπληρώνοντας πως «η χρήση μνημείων με ανάλογη ακτινοβολία και συμβολισμό πρέπει να αίρεται πάνω και πέρα από τυχόν σκοπιμότητες και να λειτουργεί ενωτικά και συμφιλιωτικά για την παγκόσμια κοινότητα».
«Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί συνιστά ευθεία προσβολή στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά και στους διεθνείς θεσμούς που την εκπροσωπούν». «Προσβάλλει την ιστορική μνήμη, υπονομεύει τις ευρωπαϊκές αξίες και ασεβεί επί του θρησκευτικού αισθήματος των Χριστιανών, Ορθοδόξων και μη σε ολόκληρο τον κόσμο», υπογράμμισε ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης.
Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος: Η βαρβαρότητα να μην έχει συνέχεια
Την ημέρα της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος τέλεσε την Ακολουθία του Ακάθιστου Υμνου στην Μητρόπολη, ψέλνοντας το «τη Υπερμάχω υπέρ βοηθείας και ενισχύσεως του γένους μας». Οπως είχε αναφέρει, η 24η Ιουλίου είναι «ημέρα πένθους και οδύνης για όλη την Ορθοδοξία, τον Χριστιανισμό και ολόκληρο τον Ελληνισμό».
«Σήμερα είναι μαζί μας όλος ο πολιτισμένος κόσμος», τόνισε μετά το πέρας της Ακολουθίας του Ακάθιστου Ύμνου ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος, προσθέτοντας: «Υπάρχουν πολλοί βέβαια που δεν ακούνε, δεν βλέπουν και δεν καταλαβαίνουν. Εμείς αγωνιζόμαστε γι’ αυτό τον πολιτισμό. Απόψε προσευχηθήκαμε και το αίτημά μας είναι αληθινό και συνεχές, να μην εξαπλωθεί η βαρβαρότητα. Είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος της εποχής μας. Αυτό που σημειώνεται σήμερα, δηλαδή η προσβολή του πολιτισμού και η άρνηση της ανθρωπιάς, είναι τα προβλήματα. Να ευχηθούμε η βαρβαρότητα να μην έχει συνέχεια».
«Σύμβολα όπως η Αγία Σοφία δεν πρέπει να είναι τείχη, αλλά γέφυρες»
Στην απόφαση της Τουρκίας να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί και στη σημερινή μουσουλμανική προσευχή αναφέρθηκε με δήλωσή του στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του Rai Uno o ιδρυτής της καθολικής κοινότητας του Αγίου Αιγιδίου, Αντρέα Ρικάρντι. Μια κοινότητα η οποία, με τη διεθνή δράση της, προάγει τον διάλογο και δραστηριοποιείται για τον τερματισμό των συγκρούσεων σε πολλές περιοχές του πλανήτη. Αναλυτικότερα, δήλωσε:
«Με την Ιστορία της, η Αγία Σοφία μιλούσε στους τουρίστες, στους προσκυνητές, για ενότητα και συνύπαρξη πολιτισμών και θρησκειών. Σήμερα πραγματοποιήθηκε η ισλαμική προσευχή, ως μήνυμα επανάκτησης. Πιστεύω ότι με τα σύμβολα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί, να δείχνουμε σεβασμό».
Ο ιδρυτής της κοινότητας του Αγίου Αιγιδίου, ολοκληρώνοντας τη σκέψη του, συμπλήρωσε: «Στον κόσμο αυτό, εύθραυστο και γεμάτο διενέξεις, αν θέλουμε μια ειρηνική και παγκόσμια συνύπαρξη, πρέπει να κάνουμε έτσι ώστε σύμβολα όπως η Αγία Σοφία να μην είναι τείχη αλλά γέφυρες, σύμβολα όπως η Αγία Σοφία να τύχουν σεβασμού, με την ιστορική τους πολυσύνθετη ταυτότητα. Οι χριστιανοί, άλλωστε, σήμερα δεν ζητούν η βασιλική αυτή εκκλησία να επιστρέψει στη χριστιανική λατρεία».
