Κορυφαίοι ηγέτες των Ταλιμπάν έχουν συγκεντρωθεί στην Καμπούλ για να συζητήσουν το σχηματισμό μιας νέας αφγανικής κυβέρνησης – συμπεριλαμβανομένου ενός εκπροσώπου από το δίκτυο Χακάνι, του πιο φοβερούς μαχητές της χώρας.
Οι Χακάνι έχουν κατηγορηθεί για μερικές από τις πιο θανατηφόρες επιθέσεις τα τελευταία χρόνια, που στοίχισαν τη ζωή σε χιλιάδες αμάχους, κυβερνητικούς αξιωματούχους και ξένες δυνάμεις. Κι όμως, παρά τη φήμη τους, αναμένεται να είναι ισχυροί παίκτες στον νέο καθεστώς μετά την κατάληψη του Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν την περασμένη εβδομάδα.
Ποιοι είναι οι Χακάνι;
Η σκιώδης ομάδα σχηματίστηκε από τον Τζαλαλουντίν Χακάνι, ο οποίος έγινε γνωστός στη δεκαετία του 1980 ως ήρωας της αντισοβιετικής τζιχάντ. Εκείνη την εποχή, ήταν ένα πολύτιμο περιουσιακό στοιχείο της CIA καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους, όπως το Πακιστάν, παρέδιδαν όπλα και χρήματα στους μουτζαχεντίν.
Κατά της διάρκεια αυτής της σύγκρουσης και μετά τη σοβιετική αποχώρηση, ο Τζαλαχεντίν Χακάνι προώθησε στενούς δεσμούς με ξένους τζιχαντιστές – συμπεριλαμβανομένου του Οσάμα Μπιν Λάντεν. Αργότερα, συμμάχησε με τους Ταλιμπάν που κατέλαβαν το Αφγανιστάν το 1996, υπηρετώντας ως υπουργός του ισλαμιστικού καθεστώτος έως ότου ανατραπεί από τις αμερικανικές δυνάμεις το 2001.
Ο θάνατος του Τζαλαλουντίν Χακάνι μετά από μακρά ασθένεια ανακοινώθηκε από τους Ταλιμπάν το 2018 και ο γιος του Σιραζουντίν έγινε επίσημα επικεφαλής του δικτύου.
Χάρη στην οικονομική και στρατιωτική τους ισχύ – και τη φήμη των αδυσώπητων εγκληματιών – το δίκτυο Χακάνι θεωρείται ημιαυτόνομο, ενώ παραμένει εντός των Ταλιμπάν.
Με κύρια βάση τους είναι στο ανατολικό Αφγανιστάν – με φερόμενες βάσεις στα σύνορα στα βορειοδυτικά του Πακιστάν η ομάδα έγινε πιο εμφανής στην ηγεσία των Ταλιμπάν τα τελευταία χρόνια και ο Σιρατζουντίν Χακάνι διορίστηκε αναπληρωτής ηγέτης το 2015.
Ο μικρότερος αδερφός του Άνας, που κάποτε φυλακίστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο από την προηγούμενη αφγανική κυβέρνηση, έχει συνομιλίες με τον πρώην πρόεδρο Χαμίντ Καρζάι και τον πρώην διευθύνοντα σύμβουλο Αμπντουλάχ Αμπντουλάχ μετά την πτώση της Καμπούλ το προηγούμενο Σαββατοκύριακο.
Γιατί τους φοβούνται όλοι τόσο πολύ;
Το δίκτυο Χακάνι κατηγορείται για μερικές από τις πιο θανατηφόρες και σοκαριστικές επιθέσεις στο Αφγανιστάν τις τελευταίες δύο δεκαετίες.
Έχουν χαρακτηριστεί ως ξένη τρομοκρατική ομάδα από τις Ηνωμένες Πολιτείες και υπόκειται επίσης σε κυρώσεις των Ηνωμένων Εθνών.
Οι Χακάνι έχουν τη φήμη ότι χρησιμοποιούν συχνά βομβιστές αυτοκτονίας – συμπεριλαμβανομένων οδηγών σε αυτοκίνητα και φορτηγά γεμάτα με τεράστιες ποσότητες εκρηκτικών υλών – και έχουν αποδείξει την ικανότητά τους να πραγματοποιούν πολύπλοκες επιθέσεις με μεγάλες απώλειες σε μεγάλους στόχους, συμπεριλαμβανομένων στρατιωτικών εγκαταστάσεων και πρεσβειών.
Τον Οκτώβριο του 2013, οι αφγανικές δυνάμεις αναχαίτισαν ένα φορτηγό των Χακάνι στο ανατολικό Αφγανιστάν που μετέφερε σχεδόν 28 τόνους εκρηκτικών, σύμφωνα με το Εθνικό Αντιτρομοκρατικό Κέντρο των ΗΠΑ.
Οι Χακάνι έχουν κατηγορηθεί για δολοφονίες - συμπεριλαμβανομένης απόπειρας κατά του τότε προέδρου Καρζάι το 2008 – και απαγωγές αξιωματούχων και δυτικών πολιτών, για λύτρα και εξαναγκασμό ανταλλαγών κρατουμένων.
Θεωρούνται επίσης ύποπτοι για σχέσεις με το πακιστανικό στρατιωτικό κατεστημένο – ο Αμερικανός ναύαρχος Μάικλ Μούλεν τους έχει χαρακτηρίσει ως το «πραγματικό χέρι» της μυστικής υπηρεσίας του Ισλαμαμπάντ το 2011. Το Πακιστάν αρνείται τον ισχυρισμό.
Οι Χακάνι έχουν επίσης συνεισφέρει σημαντικά στις τάξεις των Ταλιμπάν και είναι οι «πιο έτοιμες για μάχη» δυνάμεις της ομάδας, ανέφεραν σε έκθεση του Ιουνίου οι παρατηρητές του ΟΗΕ, οι οποίοι περιέγραψαν επίσης το δίκτυο ως τον «πρωταρχικό σύνδεσμο» μεταξύ των Ταλιμπάν και της Αλ Κάιντα.
Ποιος είναι ο ρόλος τους στο νέο καθεστώς των Ταλιμπάν;
Οι Χακάι εμφανίστηκαν ως σοβαροί παίκτες στο πολιτικό σχέδιο των Ταλιμπάν με τουλάχιστον δύο από τους ηγέτες τους στην Καμπούλ, καθώς ξεκίνησαν οι συνομιλίες για τον σχηματισμό της επόμενης κυβέρνησης. Η επίσημη άνοδος του Σιρατζουντίν Χακάνι στη θέση του αναπληρωτή ηγέτη πριν από 6 χρόνια ενίσχυσε αυτό τον ρόλο, λένε οι αναλυτές.
Και η απελευθέρωση του αδερφού του Άνας από τις αφγανικές φυλακές το 2019 θεωρήθηκε ως μια κίνηση που βοήθησε την απευθείας συνομιλία ΗΠΑ- Ταλιμπάν που οδήγησε τελικά στην αποχώρηση των στρατευμάτων.
Ο Σιρατζουντίν Χακάνι έγραψε επίσης μια ανοιχτή επιστολή στους New York Times πέρυσι, περιγράφοντας τη θέση των Ταλιμπάν στις συνομιλίες με τις ΗΠΑ και τη σύγκρουση στο Αφγανιστάν. Επιστρέφοντας στο σήμερα, την ώρα που ο Άνας Χακάνι είχε συνομιλίες με τον Καρζάι, ο θείος του Χαλίλ Χακάνι εθεάθη να προσεύχεται στην Καμπούλ την Παρασκευή.
Ο Σιρατζουντίν και ο Χαλίν εξακολουθούν να θεωρούνται καταζητούμενοι από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους έχουν επικηρύξει για εκατομμύρια δολάρια.