Τις τελευταίες εβδομάδες της κυβέρνησης Γάνι περιέγραψε λεπτομερώς ένας πρώην ανώτερος αξιωματούχος του εξόριστου προέδρου του Αφγανιστάν, συμπεριλαμβανομένης της έκπληξης του προέδρου και των συμβούλων του από την ταχύτητα με την οποία οι Ταλιμπάν εισέβαλαν στην Καμπούλ.
Ο Γάνι δεν ήταν καθόλου προετοιμασμένος για την άφιξη των Ταλιμπάν στα περίχωρα της Καμπούλ το περασμένο Σάββατο και διέφυγε την Κυριακή μόνο με τα ρούχα που φορούσε, δήλωσε ο πρώην αξιωματούχος στο CNN.
Εκείνες τις τελευταίες ώρες, ο αξιωματούχος είπε ότι ένα ανώτερο μέλος της κυβέρνησης του Γάνι συναντήθηκε στην Καμπούλ με ένα εξέχον μέλος μιας ομάδας τόσο των Ταλιμπάν όσο και της Αλ Κάιντα, οι οποίοι του είπαν ξεκάθαρα ότι η κυβέρνηση πρέπει να παραδοθεί. «Τις ημέρες πριν από την άφιξη των Ταλιμπάν στην Καμπούλ, εργαζόμασταν σε μια συμφωνία με τις ΗΠΑ για την ειρηνική παράδοση σε μια περιεκτική κυβέρνηση και για την παραίτηση του προέδρου Γάνι» είπε.
«Μόλις άρχισαν να πέφτουν πυροβολισμοί, υπάλληλοι ασφαλείας του προεδρικού μεγάρου εγκατέλειψαν τις θέσεις τους»
«Αυτές οι συνομιλίες ήταν σε εξέλιξη όταν οι Ταλιμπάν μπήκαν στην πόλη. Οι Ταλιμπάν που εισέρχονταν στην πόλη της Καμπούλ από πολλά σημεία, ερμηνεύτηκαν από τις υπηρεσίες μας ως εχθρικές πρόοδοι» δήλωσε ο ανώτερος αξιωματούχος.
Ο αντιπρόεδρος Αμρουλάχ Σαλέχ διέφυγε το πρωί της Κυριακής, είπε ο πρώην αξιωματούχος, κατευθυνόμενος βόρεια προς την κοιλάδα Παντζσίρ. Πολλοί άλλοι εγκατέλειψαν το προεδρικό μέγαρο «λίγο αργότερα όταν σημειώθηκαν πυροβολισμοί έξω από το μέγαρο. Ο κόσμος στην πόλη πανικοβλήθηκε και πολλοί υπάλληλοι ασφαλείας εγκατέλειψαν τις θέσεις τους».
«Ο Γάνι δεν είχε χρήματα μαζί του - Έφυγε μόνο με τα ρούχα που φορούσε»
«Σε εκείνο το σημείο, στόχος μας ήταν να σώσουμε την πόλη και τους πολίτες της από τις μάχες στους δρόμους. Αυτό διατηρήθηκε όπως και η συμφωνία που είχαμε αρχίσει να διαπραγματευόμαστε, η οποία συνεχίζεται σήμερα από τον πρώην Αφγανό διευθύνοντα σύμβουλο Αμπντουλάχ Αμπντουλάχ και τον πρώην πρόεδρο Χαμίντ Καρζάι».
Ο Γάνι έφυγε βιαστικά, είπε ο αξιωματούχος. «Πήγε στο Τερμέζ στο Ουζμπεκιστάν, όπου πέρασε ένα βράδυ και μετά από εκεί πήγε στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Δεν είχε χρήματα μαζί του. Είχε κυριολεκτικά μόνο τα ρούχα που φορούσε».
Ο Γάνι, ο οποίος επικρίθηκε επειδή άφησε τους Αφγανούς σε μια αβέβαιη τύχη υπό τους Ταλιμπάν, αρνήθηκε την Τετάρτη τις πληροφορίες ότι έφυγε από την Καμπούλ με εκατομμύρια δολάρια σε μετρητά. Εξήγησε σε μήνυμα στο Facebook ότι έφυγε από τη χώρα για να αποτρέψει την αιματοχυσία και πως έφυγε χωρίς καν να αλλάξει τα παπούτσια του.
Ταχύτατη κατάρρευση
Ο πρώην αξιωματούχος περιέγραψε τι επικρατούσε μέσα στο μέγαρο όταν οι Ταλιμπάν σάρωσαν τις πρωτεύουσες των επαρχιών και πώς η κατοχή της Κανταχάρ – της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης του Αφγανιστάν – ήταν ένας κρίσιμος παράγοντας.
«Η σκέψη μας ήταν ότι η Κανταχάρ είχε αρκετές δυνάμεις εκτός από τις τοπικές. Πρόσθετες δυνάμεις στάλθηκαν επίσης από το Χοστ και σκεφτήκαμε ότι θα μπορούσαν να κρατήσουν την Κανταχάρ όπως έκαναν στο Χελμάντ (επαρχία)» είπε.
Μόλις η Κανταχάρ έπεσε την περασμένη Παρασκευή, «ήταν προφανές ότι η Καμπούλ δεν θα μπορούσε να κρατήσει, αλλά νομίζαμε ότι είχαμε περισσότερο χρόνο από ό,τι τελικά αποδείχθηκε μέχρι να φτάσουν οι Ταλιμπάν στην Καμπούλ. Αυτό συνέβη πολύ πιο γρήγορα» είπε ο πρώην αξιωματούχος στο CNN. «Πριν την πτώση του Κανταχάρ, είχε σχεδιαστεί μια στρατηγική ενοποίησης δυνάμεων με τη βοήθεια των αμερικανικών δυνάμεων. Ωστόσο, η ταχύτητα της κατάρρευσης, την οποία κανείς δεν προέβλεψε, δεν επέτρεψε ποτέ να ολοκληρωθεί η ενοποίηση των δυνάμεων» πρόσθεσε.
Ένας άλλος λόγος για την ταχύτητα της κατάρρευσης, είπε, ήταν η ανακοίνωση της αποχώρησης των εναπομεινάντων αμερικανικών δυνάμεων, η οποία έγινε από το πρόεδρο Τζο Μπάιντεν τον Απρίλιο και ξεκίνησε τον Μάιο.
«Εμείς, η αφγανική κυβέρνηση και οι διεθνείς εταίροι μας, υποτιμήσαμε την επίδραη που είχε η απόσυρση των ΗΠΑ στο ηθικό των στρατευμάτων μας, καθώς και τις υλικοτεχνικές προκλήσεις όσον αφορά στον εφοδιασμό τους» είπε. «Πιστεύαμε, και οι Αμερικανοί επίσης προέβλεψαν, πως είχαμε τουλάχιστον μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου για να κάνουμε μια πολιτική συμφωνία και να παγιώσουμε τις δυνάμεις μας για να δημιουργήσουμε στρατιωτικό αδιέξοδο». Επιπλέον, είπε «πολιτικά, υποτιμήσαμε τον αριθμό των τοπικών και μεμονωμένων συμφωνιών που είχαν γίνει εκ των προτέρων μεταξύ των Ταλιμπάν και των πολιτικών ηγετών, διοικητών και επιχειρηματιών».
«Αυτές ήταν αποτυχίες της πολιτικής ηγεσίας, όχι των γενναίων στρατιωτών μας – πολέμησαν γενναία μέχρι την τελευταία στιγμή» είπε. «Δεν υπάρχει κάποιος αποδιοπομπαίος τράγος εδώ για να κατηγορηθεί».
«Η ανησυχία μας ήταν ο πόλεμος μέσα σε μια πόλη 6 εκατομμυρίων κατοίκων»
Ο πρώην αξιωματούχος είπε ότι «τις τελευταίες ημέρες, όταν ήταν σαφές ότι δεν μπορούσαμε να κρατήσουμε την Καμπούλ για πολύ, το κύριο επίκεντρο ήταν μια διαπραγματευτική διευθέτηση που θα κρατούσε την Καμπούλ και τους πολίτες της ασφαλείς» και πρόσθεσε: «Η ανησυχία μας ήταν ο πόλεμος μέσα σε μια πόλη 6 εκατομμυρίων κατοίκων. Γνωρίζαμε ότι αν ο Γάνι αποχωρήσει, τα όπλα θα σιωπούσαν».
Ερωτηθείς για το ποια ήταν η στάση των ΗΠΑ απέναντι στον Γάνι κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο πρώην αξιωματούχος είπε: «Δεν του είπαν να παραιτηθεί, αλλά υπήρχε ένα σχέδιο για μια ταχεία διαδικασία διαπραγμάτευσης, με μια εξουσιοδοτημένη ομάδα να πάει στη Ντόχα για διαπραγματεύσεις η οποία θα ολοκληρωνόταν σε δύο εβδομάδες. Μετά από αυτό, θα παρέδιδε την εξουσία σε μια μεταβατική κυβέρνηση. Η ομάδα έπρεπε να αναχωρήσει τη Δευτέρα, η Καμπούλ έπεσε την Κυριακή. Δουλεύαμε με τους Αμερικανούς μέχρι την τελευταία στιγμή» είπε και πρόσθεσε: «Ναι υπήρχαν και υπάρχουν ανησυχίες για την κυριαρχία των Ταλιμπάν, γι’ αυτό η κυβέρνηση ήταν τόσο επικεντρωμένη στην ειρηνική μεταβίβαση της εξουσίας σε μια μεταβατική κυβέρνηση».
Συνομιλίες μεταξύ Ταλιμπάν και σύμβουλο του Γάνι
Ο αξιωματούχος αποκάλυψε επίσης ότι υπήρχαν επαφές μεταξύ ενός ανώτερου συμβούλου του Γάνι και των Ταλιμπάν.
«Ο Πρόεδρος Γάνι δεν είχε άμεσες συναντήσεις με τους Ταλιμπάν, αλλά ο θείος του Σιρατζουντίν Χακάνι, Χαλίλ Χακάνι μίλησε στον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας του Αφγανιστάν Χαμντουλάχ Μοχίμπ την Κυριακή το απόγευμα, αναφέροντας ότι θέλουν μια ειρηνική μετάβαση της εξουσίας και πως η κυβέρνηση πρέπει να εκδώσει δήλωση παράδοσης, μετά από την οποία θα διαπραγματεύονταν με την ομάδα».
Ο Χαλίλ Χακάνι είναι θείος του αναπληρωτή ηγέτη των Ταλιμπάν Σιρατζουντίν Χακάνι και του Άνας Χακάνι, ο οποίος συμμετέχει στις προσπάθειες σχηματισμού νέας κυβέρνησης. Τόσο ο Χαλίλ Χακάνι όσο και ο Σιρατζουντίν Χακάνι αναζητούνται από τις αμερικανικές αρχές για φερόμενες ως τρομοκρατικές ενέργειές τους στο πλαίσιο του δικτύου Χακάνι.
Συνεχίζονται οι προσπάθειες για το σχηματισμό κυβέρνησης
Ο πρώην αξιωματούχος μίλησε επίσης για τις προσπάθειες που βρίσκονται σε εξέλιξη στην Καμπούλ τις τελευταίες ημέρες για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης. «Γίνονται προσπάθειες στην Καμπούλ για το σχηματισμό κυβέρνησης, με επικεφαλής τον Δρ. Αμπντουλάχ και τον πρώην πρόεδρο Καρζάι. Ξεκινήσαμε αυτές τις προσπάθειες την περασμένη εβδομάδα και υποστηρίζουμε αυτές τις προσπάθειες και ελπίζουμε ότι οι Ταλιμπάν δεν θα προσπαθήσουν να δημιουργήσουν μονοπωλιακή κυβέρνηση».
«Εάν οι Ταλιμπάν θέλουν να δουν τη διεθνή νομιμότητα, θα πρέπει να αποδεχθούν να συνεργαστούν με άλλους και να σχηματίσουν μια κυβέρνηση εκπροσώπησης», πρόσθεσε ο πρώην αξιωματούχος. «Υπάρχει ακόμη ελπίδα ότι οι Ταλιμπάν θα ενεργήσουν σοφά. Μέχρι στιγμής οι ενέργειές τους είναι καλά υπολογισμένες, κάτι που είναι καλό σημάδι. Φαίνεται ότι συνεργάζονται στενά με πολιτικούς ηγέτες».
«Μια αντιπροσωπευτική κυβέρνηση θα δώσει στους Αφγανούς μια ανάπαυλα από περαιτέρω βία και θα δημιουργήσει μια χώρα σε ειρήνη με τον εαυτό της και τους γείτονές της», είπε.