Σε ένα μικρό ραφείο στην Καμπούλ, η 29χρονη Αφγανή επιχειρηματίας Σοχαΐλα Νούρι παρακολουθεί το δραματικά μειωμένο προσωπικό της ενώ ράβει μαντήλια, φορέματα και παιδικά ρούχα.
Πριν από λίγους μήνες, προτού η σκληροπυρηνική οργάνωση των ισλαμιστών Ταλιμπάν καταλάβει την εξουσία τον Αύγουστο, η Νούρι απασχολούσε πάνω από 80 άτομα, κυρίως γυναίκες, σε τρία διαφορετικά εργαστήρια.
«Στο παρελθόν είχαμε τόση δουλειά», δήλωσε η Νούρι, που είναι αποφασισμένη να διατηρήσει την επιχείρησή της προκειμένου να απασχολεί όσο το δυνατόν περισσότερες γυναίκες.
«Είχαμε διαφορετικά είδη συμβολαίων, μπορούσαμε εύκολα να πληρώσουμε έναν μισθό στους βασικούς μας ράφτες και άλλους εργαζομένους, αλλά αυτή τη στιγμή δεν έχουμε κανένα συμβόλαιο».
Με την οικονομία του Αφγανιστάν να είναι βαθιά σε κρίση, οι επιχειρήσεις όπως της Νοούρι πασχίζουν να μείνουν ανοικτές.
Σε κάτι που απλά δυσκολεύει τα πράγματα, οι Ταλιμπάν θα επιτρέπουν στις γυναίκες να εργάζονται μόνο με βάση τη δική τους ερμηνεία του ισλαμικού νόμου, με αποτέλεσμα κάποιες εξ αυτών να εγκαταλείπουν τις δουλειές τους υπό τον φόβο τιμωρίας από μια οργάνωση που περιόρισε σοβαρά τις ελευθερίες τους κατά την τελευταία τους διακυβέρνηση.
Αυτά που κερδήθηκαν με μεγάλους κόπους σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα των γυναικών τις τελευταίες δύο δεκαετίες χάθηκαν γρήγορα και αναφορές από ειδικούς στα ανθρώπινα δικαιώματα και οργανώσεις εργασίας αυτής την εβδομάδα σκιαγραφούν μια απαισιόδοξη εικόνα για την απασχόληση των γυναικών και την πρόσβασή τους στον δημόσιο βίο.
Αν και η οικονομική κρίση πλήττει ολόκληρη τη χώρα --κάποιες οργανώσεις προβλέπουν ότι θα οδηγήσει σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού στη φτώχεια τους επόμενους μήνες-- οι συνέπειες βαρύνουν δυσανάλογα τις γυναίκες.
«Η κρίση στο Αφγανιστάν έχει καταστήσει μια ήδη δύσκολη κατάσταση για τις εργαζόμενες γυναίκες ακόμα χειρότερη», δήλωσε ο Ραμίν Βεχζάντ, συντονιστής της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) για το Αφγανιστάν. «Η δουλειά σε βασικούς κλάδους έχει στερέψει ενώ οι περιορισμοί που πρόσφατα επιβλήθηκαν για τη συμμετοχή γυναικών σε κάποιους τομείς της οικονομίας πλήττουν και τα νοικοκυριά».
Τα επίπεδα απασχόλησης των γυναικών στο Αφγανιστάν εκτιμάται ότι μειώθηκαν κατά 16% το τρίτο τρίμηνο του 2021, σύμφωνα με έκθεση της ILO που δημοσιεύθηκε χθες, συγκριτικά με 6% για τους άνδρες.
Η απασχόληση των γυναικών αναμενόταν να είναι κατά 21% χαμηλότερη απ’ ό,τι ήταν πριν από την κατάληψη των Ταλιμπάν έως τα μέσα του 2022 εάν διατηρούνταν οι σημερινές συνθήκες, σύμφωνα με την ILO.
Για τους εργαζόμενους στο ραφείο της Νούρι, η ευκαιρία να βγάλουν κάποια χρήματα αντισταθμίζει άλλες ανησυχίες.
«Κυρίως οι οικογένειές μας ανησυχούν για την ασφάλειά μας. Μας τηλεφωνούν συνέχεια όταν δεν είμαστε σπίτι στην ώρα μας, αλλά εμείς συνεχίζουμε να δουλεύουμε…διότι έχουμε οικονομικά προβλήματα», δήλωσε η Λαϊλούμα, που έδωσε μόνο το μικρό της όνομα φοβούμενη για την ασφάλειά της.
Μια άλλη εργαζόμενη, η Σαλέχα, είναι τώρα η μοναδική που κερδίζει χρήματα στην οικογένειά της.
«Το μηνιαία εισόδημά μου είναι περίπου 1.000 αφγάνι (10 δολάρια) και είμαι ο μοναδικός άνθρωπος που εργάζεται στην οικογένειά μου…δυστυχώς, από τότε που οι Ταλιμπάν ανήλθαν στην εξουσία, δεν υπάρχει ουσιαστικά καθόλου εισόδημα».