Αφότου ανακατέλαβαν οι Ταλιμπάν την εξουσία στο Αφγανιστάν, ηγετικά στελέχη τους, σκληροτράχηλοι διοικητές, ένοπλα μέλη και φοιτητές ισλαμικών ιεροδιδασκαλείων επανεμφανίστηκαν μετά από χρόνια εξορίας στους δρόμους της Καμπούλ.
Με μια μεγάλη εξαίρεση: τον ανώτατο ηγέτη των Ταλιμπάν. Ο μουλάς Χαϊμπατουλάχ Αχουντζάντα, ο αποκαλούμενος «διοικητής των πιστών» έχει στα ηνία του τα χέρια του κινήματος από το 2016 όταν βγήκε από την αφάνεια για να το σώσει από τη διάλυση. Αφότου παρέλαβε το τιμόνι, ανέλαβε το τιτάνιο έργο να ενώσει το τζιχαντιστικό κίνημα που είχε διασπαστεί στη διάρκεια διαπάλης εξουσίας που ξέσπασε μετά την εξόντωση του προκατόχου του Αχουντζάντα στην ηγεσία και την αποκάλυψη ότι τα ηγετικά στελέχη είχαν αποκρύψει επί μακρόν τον θάνατο του ιδρυτή των Ταλιμπάν, του διαβόητου μουλά Ομάρ.
Ελάχιστα έχουν διαρρεύσει για τις καθημερινές δραστηριότητες του Αχουντζάντα, που εμφανίζεται στο προσκήνιο περιοδικά με ετήσια μηνύματά του στη διάρκεια μουσουλμανικών εορτών.
Πέραν από μια φωτογραφία του, που έχουν δώσει οι Ταλιμπάν στη δημοσιότητα, ο ηγέτης τους ουδέποτε εμφανίστηκε δημοσίως και παραμένει άγνωστο στο ευρύ κοινό που βρίσκεται. Μετά την άλωση της Καμπούλ στα μέσα Αυγούστου οι Ταλιμπάν τηρούν σιγή ιχθύος αναφορικά με τις κινήσεις του 60χρονου Χαϊμπατουλάχ (το όνομά του σημαίνει «δώρο Θεού» στα αραβικά). «Θα τον δείτε σύντομα, Θεού θέλοντος», είπε ο εκπρόσωπος των Ταλιμπάν Ζαμπιχουλάχ Μουτζαχίντ προ ημερών απαντώντας σε σχετική ερώτηση δημοσιογράφων.
Μια σιγή ιχθύος που κινεί υποψίες από τη στιγμή που κεφαλές διαφόρων παρατάξεων των Ταλιμπάν έκαναν κηρύγματα σε τεμένη στην Καμπούλ και συναντήθηκαν με στελέχη της αντιπολίτευσης.
Παράδοση μυστικοπάθειας στην ηγεσία των ταλιμπάν
Οι Ταλιμπάν έχουν μακρά παράδοση μυστικοπάθειας όσον αφορά στις κινήσεις των ηγετών τους.
Ο αινιγματικός ιδρυτής τους, μουλάς Μοχάμεντ Ομάρ απέφευγε πάση θυσία τα φώτα της δημοσιότητας και σπάνια ταξίδευε στην Καμπούλ όταν το καθεστώς του ασκούσε την εξουσία στο Αφγανιστάν από το 1996 μέχρι το 2001, που ανατράπηκε από την αμερικανική εισβολή. Αντίθετα, προτιμούσε να παραμένει στις σκιές, στο πολυτελές κτιριακό συγκρότημα του στην Κανταχάρ, απρόθυμος να συναντηθεί ακόμη και με αντιπροσωπείες που κατέφθαναν από το εξωτερικό. Ωστόσο, ο λόγος του ήταν διαταγή κι ουδείς άλλος εμφανίστηκε στη συνέχεια που να εμπνέει τόση απόλυτη αφοσίωση και υποταγή.
Σύμφωνα με τον επικεφαλής του προγράμματος για την Ασία της δεξαμενής σκέψης Ιnternational Crisis Group, Λόρελ Μίλερ, ο Αχουντζάντα «φαίνεται να έχει υιοθετήσει ένα παρόμοιο μοναχικό στυλ» με εκείνο του ιδρυτή των Ταλιμπάν. Κι η μυστικοπάθεια αυτή ενδεχομένως να τροφοδοτείται, όπως προσθέτει, από φόβους για την ασφάλειά του μετά την εξόντωση του προκατόχου του, μουλά Αχτάρ Μανσούρ από αμερικανικό drone. «Ένας εκπρόσωπος των Ταλιμπάν ανέφερε ότι ο ηγέτης τους θα εμφανιστεί σύντομα και μπορεί να έχει λόγους να το κάνει για να εξαλείψει τις υποψίες για τον θάνατό του», είπε ο Μίλερ στο Γαλλικό Πρακτορείο. «Αλλά είναι επίσης πιθανό, αφού εμφανιστεί δημοσίως, να αποσυρθεί και να ασκεί την εξουσία του εξ αποστάσεως, όπως έκανε ο μουλάς Ομάρ».
Οι φήμες για την κατάσταση της υγείας του ηγέτη των Ταλιμπάν
Η απουσία του Αχουντζάντα από το προσκήνιο -ειδικά μετά τις φήμες που είχαν κυκλοφορήσει στο Αφγανιστάν και το Πακιστάν ότι είχε κολλήσει τον κορωνοϊό, ή σκοτώθηκε σε βομβιστική επίθεση – έρχεται σε μια ευαίσθητη στιγμή για τους Ταλιμπάν με τις μυριάδες φατρίες, που περιλαμβάνουν ομάδες από ολόκληρο το Αφγανιστάν και εκπροσωπούν μια τεράστια ποικιλία ψηφοφόρων.
Η αποκάλυψη το 2015 ότι η ηγεσία των Ταλιμπάν είχε αποκρύψει επί χρόνια τον θάνατο του μουλά Ομάρ πυροδότησε μια σύντομη, πλην αιματηρή διαπάλη εξουσίας με τουλάχιστον μια μεγάλη φράξια να αποχωρεί από το κίνημα. Τώρα που οι Ταλιμπάν αποχαιρετούν το αντάρτικο κι ετοιμάζονται να ξανακυβερνήσουν, η εξισορρόπηση των συμφερόντων των πολυάριθμων φατριών τους θα είναι καθοριστικής σημασίας για την εδραίωσή τους στην εξουσία. Τυχόν κενό εξουσίας θα απειλήσει να αποσταθεροποιήσει ένα κίνημα που κατάφερε να διατηρήσει τη συνοχή του μετά από δεκαετίες συγκρούσεων, απώλειες δεκάδων χιλιάδων μαχητών και δολοφονίες ηγετικών του στελεχών.
Άλλοι, πάλι, θεωρούν ότι οι Ταλιμπάν μάλλον περιμένουν υπομονετικά την ολοκλήρωση σε λίγα 24ωρα της αποχώρησης Αμερικανικών δυνάμεων και των συμμάχων τους από το Αφγανιστάν. «Οι Ταλιμπάν θεωρούν ότι βρίσκονται σε ιερό πόλεμο», όσο τα ξένα στρατεύματα βρίσκονται σε αφγανικό έδαφος, και μέχρι να φύγουν, πιθανώς θα συνεχίσουν να κρύβουν τον ηγέτη τους, λέει ο αναλυτής σε θέματα ασφάλειας από το Πακιστάν, Ιμτιάζ Γκουλ. «Γι’ αυτό δεν εμφανίζεται στο προσκήνιο ο ανώτατος ηγέτης τους».