Εν μέσω της τεταμένης κατάστασης που έχει προκαλέσει η εισβολή της Τουρκίας στη Συρία, 50 πυρηνικές βόμβες των ΗΠΑ που βρίσκονται σε αεροπορική βάση επί τουρκικού εδάφους πιθανόν να μετατραπούν σε διαπραγματευτικό χαρτί μεταξύ Αγκυρας και Ουάσινγκτον.
Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι αντιμέτωπος με τις σφοδρές αντιδράσεις - ακόμη και μεταξύ Ρεπουμπλικανών- που έχει προκαλέσει στις ΗΠΑ το γεγονός ότι ουσιαστικά έδωσε στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν το πράσινο φως για να εισβάλει στη Συρία. Τώρα, ο Αμερικανός πρόεδρος αναζητά έναν τρόπο να αντιδράσει, επιβάλλοντας κυρώσεις. Ομως, οι υπολογισμοί της Ουάσινγκτον, για το πώς θα αντιδράσει συνολικά, περιπλέκονται επειδή στην αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ βρίσκονται 50 πυρηνικές βόμβες τύπου B61. Η βάση βρίσκεται επί τουρκικού εδάφους, περίπου 100 μίλια από τα σύνορα με τη Συρία και τη χρησιμοποιεί η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ.
«“Ομηροι” του Ερντογάν οι βόμβες»
Τις τελευταίες ημέρες, Αμερικανοί κυβερνητικοί αξιωματούχοι σιωπηρά επανεξετάζουν τα σχέδια για να μετακινηθούν αυτές οι βόμβες, σύμφωνα με τους New York Times. Αυτές οι πυρηνικές βόμβες έχουν γίνει «όμηρος» του Ερντογάν και η μεταφορά τους από το Ιντσιρλίκ θα αποτελέσει τον de facto τερματισμό της συμμαχίας ΗΠΑ-Τουρκίας, ανέφερε χαρακτηριστικά αξιωματούχος που μίλησε στην εφημερίδα.
Τα σχέδια για να απομακρυνθούν οι βόμβες έχουν εξεταστεί πολλές φορές, αλλά ποτέ δεν τέθηκαν σε εφαρμογή. Η παρουσία τους στην Τουρκία και σε άλλες 4 χώρες- μέλη του ΝΑΤΟ αποτελεί κοινό μυστικό. Αποτελούν «κειμήλιο» του Ψυχρού Πολέμου και δεν έχουν επιχειρησιακή χρησιμότητα σε ένα πολεμικό σχέδιο, αναφέρει ο Guardian. Για να τις αξιοποιήσουν οι ΗΠΑ, θα πρέπει να στείλουν αεροπλάνα για να τις μεταφέρουν, καθώς η Τουρκία δεν διαθέτει αεροπλάνα πιστοποιημένα για τη μεταφορά πυρηνικών όπλων.
Γιατί η Τουρκία θέλει τις βόμβες
Οι συζητήσεις στις τάξεις του ΝΑΤΟ για την απόσυρση των βομβών, τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, έχουν ναυαγήσει εξαιτίας των αντιδράσεων χωρών- μελών μεταξύ των οποίων και η Τουρκία, που βλέπει αυτά τα όπλα ως πολύτιμα σύμβολα της αμερικανικής δέσμευσης για την άμυνά τους, ως μέσα αποτροπής.
Η σχετική συζήτηση είχε γίνει και επί προεδρίας Ομπάμα, ιδιαίτερα και εξαιτίας του φόβου έπειτα από την απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία το 2016. Κάποιοι από τους πραξικοπηματίες είχαν χρησιμοποιήσει τη βάση Ιντσιρλίκ.
Σύμφωνα με πρώην αξιωματούχο των ΗΠΑ, στην πρόταση για απομάκρυνση των βομβών, Τούρκοι διπλωμάτες είχαν απαντήσει ότι η χώρα τους θα αναπτύξει τα δικά τους πυρηνικά όπλα. Εξάλλου και ο Ερντογάν έκανε πρόσφατα σχετική δήλωση. «Τα πιθανά προβλήματα συζητούνται εδώ και πάνω από μία δεκαετία. Και τώρα πλέον φτάσαμε σε ένα σημείο που υπάρχει ένα πρόβλημα το οποίο δεν μπορούμε να αγνοούμε πια», είπε ο πρώην αξιωματούχος.
Επικίνδυνη η απομάκρυνση των βομβών
«Δεν χρειάζεται να συμφωνήσει η Τουρκία προκειμένου οι ΗΠΑ να απομακρύνουν τις βόμβες. Μπορούν να το κάνουν μονομερώς και πιστεύω ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να το κάνουν αμέσως», δήλωσε ο Τζέφρι Λιούις, του Ινστιτούτου Διεθνών Σπουδών Middlebury. «Αν ανησυχούν ότι αυτό θα είναι κατά κάποιο τρόπο το “τελευταίο καρφί στο φέρετρο”, είναι κάπως ανόητο, γιατί το “φέρετρο” είναι πλέον καρφωμένο και κλεισμένο ερμητικά. Η σχέση αυτή (σ.σ. ΗΠΑ-Τουρκίας) είναι σε απόλυτη ελεύθερη πτώση», συμπλήρωσε.
Ομως, ο Βάιπιν Νάρανγκ, ειδικός επί ζητημάτων πυρηνικών όπλων και πολιτικός επιστήμονας στο MIT προειδοποίησε ότι η μεταφορά των βομβών δεν είναι απλή υπόθεση. «Η απομάκρυνσή τους υπό αυτές τις συνθήκες μπορεί να είναι εξαιρετικά επικίνδυνη, καθώς περιλαμβάνει την αφαίρεση 50 πυρηνικών όπλων, μετακίνησή τους στη στρατιωτική βάση και μεταφορά τους μέσω του τουρκικού εναέριου χώρου. Θα είναι ευάλωτες σε ατυχήματα, κλοπή ή και επίθεση», τόνισε.