Οι αστυνομικές αρχές τριών ευρωπαϊκών χωρών ζητούν βοήθεια για την ταυτοποίηση 22 δολοφονημένων γυναικών, τα ονόματα των οποίων παραμένουν μυστήριο.
Τα πτώματα βρέθηκαν στην Ολλανδία, στο Βέλγιο και στη Γερμανία μεταξύ 1976 και 2019. Μια ανεξιχνίαστη δολοφονία γυναίκας στο Άμστερνταμ, που βρέθηκε σε κάδο σε ένα ποτάμι, πυροδότησε την έρευνα της Ιντερπόλ.
Είναι η πρώτη φορά που η διεθνής αστυνομική ομάδα δημοσιοποιεί κατάλογο αναζητώντας πληροφορίες για πτώματα αγνώστων στοιχείων.
Οι λεγόμενες «μαύρες ανακοινώσεις», που κυκλοφόρησαν ως μέρος της εκστρατείας που είναι γνωστή ως «Επιχείρηση Αναγνώρισέ με», συνήθως κυκλοφορούν μόνο εσωτερικά μεταξύ του δικτύου αστυνομικών δυνάμεων της Ιντερπόλ σε όλο τον κόσμο.
Η γυναίκα που βρέθηκε στον κάδο του Άμστερνταμ το 1999 είχε πυροβοληθεί στο κεφάλι και στο στήθος.
Η ιατροδικαστής Carina Van Leeuwen προσπαθεί να λύσει το μυστήριο από τότε που εντάχθηκε στην πρώτη ομάδα ανεξιχνίαστης υπόθεσης (cold case) της πόλης το 2005.
Η ολλανδική αστυνομία λέει ότι μια υπόθεση συνήθως γίνεται «cold» όταν παραμένει ανοιχτή και άλυτη μετά από περίπου τρία χρόνια.
Έχοντας εξαντλήσει όλες τις προσπάθειες, αυτή και ένας συνάδελφός της επικοινώνησαν με την αστυνομία στη γειτονική Γερμανία και το Βέλγιο και έμαθαν για πολλές ακόμη πιθανές υποθέσεις δολοφονίας με άγνωστες γυναίκες θύματα.
Τι είναι γνωστό μέχρι στιγμής για τα θύματα
Οι τρεις χώρες συνέταξαν μια λίστα με 22 υποθέσεις που προσπαθούσαν να λύσουν και ζήτησαν από την Ιντερπόλ να δημοσιεύσει τις λεπτομέρειες. Η βελγική αστυνομία ανέφερε επτά υποθέσεις, η Γερμανία έξι και η Ολλανδία εννέα.
Τα περισσότερα από τα θύματα ήταν ηλικίας μεταξύ 15 και 30 ετών. Χωρίς να γνωρίζουν τα ονόματά τους ή ποιος τα σκότωσε, η αστυνομία λέει ότι είναι δύσκολο να εξακριβωθούν οι ακριβείς συνθήκες του θανάτου τους.
Η πλήρης λίστα -διαθέσιμη στον ιστότοπο της Ιντερπόλ- περιλαμβάνει λεπτομέρειες για τις γυναίκες, φωτογραφίες πιθανών αντικειμένων ταυτοποίησης όπως ρούχα, κοσμήματα και τατουάζ και, σε ορισμένες περιπτώσεις, νέες ανακατασκευές προσώπου και πληροφορίες για τις περιπτώσεις.
Η κυρία Van Leeuwen λέει ότι η εύρεση απαντήσεων σε τέτοιες περιπτώσεις είναι ζωτικής σημασίας. «Αν δεν έχεις όνομα, δεν έχεις ιστορία. Είσαι απλώς ένας αριθμός. Και κανείς δεν είναι αριθμός», εξηγεί.
Στην Ολλανδία, σχεδόν όλα τα άγνωστα πτώματα γυναικών φαίνεται να είναι υποθέσεις δολοφονίας, ενώ -λέει η αστυνομία- άγνωστοι άνδρες πέθαναν υπό διάφορες συνθήκες.
Σε αυτό το μέρος της Ευρώπης, οι άνθρωποι μπορούν να πάνε μεταξύ χωρών πολύ εύκολα επειδή υπάρχουν ανοιχτά σύνορα. Η αυξημένη παγκόσμια μετανάστευση και η εμπορία ανθρώπων οδήγησαν στην αναφορά περισσότερων εξαφανισμένων ανθρώπων εκτός των εθνικών τους συνόρων, λέει η δρ Σούζαν Χίτσιν, συντονίστρια της μονάδας DNA της Ιντερπόλ.
Μπορεί να καταστήσει την αναγνώριση των σωμάτων πιο δύσκολη και οι γυναίκες «επηρεάζονται δυσανάλογα από τη βία λόγω φύλου, συμπεριλαμβανομένης της ενδοοικογενειακής βίας, της σεξουαλικής επίθεσης και της εμπορίας», λέει. «Αυτή η επιχείρηση στοχεύει να δώσει πίσω σε αυτές τις γυναίκες τα ονόματά τους».
Θύμα νούμερο ένα
Το σώμα της γυναίκας που βρέθηκε στον κάδο βρίσκεται τώρα σε ένα νεκροταφείο στο κέντρο του Άμστερνταμ.
Ο τάφος της είναι κρυμμένος κοντά σε μια γραμμή τρένου και πίσω από σειρές τάφων με εξατομικευμένες επιγραφές και φρεσκοκομμένα λουλούδια.
Βρίσκεται σε μια περιοχή για όσους δεν είναι γνωστά τα ονόματα. Εκεί βγαίνουν από το χώμα μικρές πλάκες με τις λέξεις «αγνώστου ταυτότητας νεκρός».
Η γυναίκα βρέθηκε όταν ένας ντόπιος, ο Jan Meijer, βγήκε με το σκάφος του για να ανασύρει έναν κάδο με τροχούς που είχε εντοπίσει ο γείτονάς του να επιπλέει στο ποτάμι που τρέχει δίπλα στο σπίτι του στα περίχωρα της ολλανδικής πρωτεύουσας.
Αλλά όταν χτύπησε τον κάδο στη βάρκα, παρατήρησε ότι ήταν πιο βαρύ από ό,τι περίμενε και, καθώς περισσότερα από αυτά έβγαιναν στην επιφάνεια πάνω από το νερό, μπορούσε να μυρίσει «κάτι απαίσιο».
Ως πυροσβέστης, ο Jan είχε βρεθεί στο παρελθόν γύρω από πτώματα. Αλλά αυτή η δυσωδία ήταν αποτρόπαια. Τον πήγε πίσω σε ένα περιστατικό στα παιδικά του χρόνια, όταν είχε βρει το σάπιο κουφάρι ενός σφαγμένου προβάτου.
Μετά από προσεκτικότερη επιθεώρηση, παρατήρησε ότι ο κάδος ήταν κλειστός. Τον ρυμούλκησε στο κατάστρωμά του και κάλεσε την αστυνομία.
Όταν ο κάδος άνοιξε, οι αστυνομικοί βρήκαν σακούλες με σκόνη πλυσίματος στοιβαγμένες πάνω από σκυρόδεμα.
Γύρισαν τον κάδο ανάποδα και ένα σώμα έπεσε στο πάτωμα. Το ένα από τα χέρια ήταν εν μέρει εγκλωβισμένο σε σκυρόδεμα.
Ένας αξιωματικός που ήταν εκεί λέει ότι το σώμα ήταν γκρίζο και έμοιαζε με «γλυπτό από άμμο». Ήταν αδύνατο να καταλάβουμε αν το άτομο ήταν άντρας ή γυναίκα, προσθέτει.
Η έρευνα εκείνη την εποχή διαπίστωσε ότι η γυναίκα ήταν πιθανότατα στα 20 της και «εν μέρει δυτικοευρωπαία και εν μέρει Ασιάτισσα».
Πιο πρόσφατες ιατροδικαστικές έρευνες, με χρήση ανάλυσης ισοτόπων, έχουν περιορίσει τον τόπο γέννησής της είτε στην Ολλανδία, τη Γερμανία, το Λουξεμβούργο ή το Βέλγιο. «Όλα έχουν να κάνουν με το φαγητό που τρώτε και το νερό που πίνετε, αλλά και τον αέρα που αναπνέετε», λέει η Van Leeuwen για την τεχνική.
Τις εβδομάδες που ακολούθησαν την ανακάλυψή της, η αστυνομία έδωσε στη δημοσιότητα λεπτομέρειες για τα μεγέθη των ρούχων και των παπουτσιών της και για το τι φορούσε, αλλά ακόμα δεν ήταν σε θέση να την αναγνωρίσουν. Τα σκούρα κορδόνια παπούτσια της με κρεπ σόλες δεν ήταν στα πόδια της αλλά τα είχαν βάλει στον κάδο με το σώμα της.
Λεπτομέρειες για το τι βρέθηκε με το πτώμα έδωσε στη δημοσιότητα η Interpol στο πλαίσιο της επιχείρησης Identify Me. Φορούσε ένα χρυσό ρολόι στον δεξιό καρπό της και μια τσάντα με στάμπα από δέρμα φιδιού βρέθηκε επίσης στον κάδο.
Στον κάδο βρέθηκαν και ανδρικά ρούχα - η αστυνομία πιστεύει ότι ανήκε στον δράστη. Περιλαμβάνουν ένα σακάκι με ένα κόκκινο κυκλικό σύμβολο ραμμένο μέσα του. Οι προσπάθειες αναγνώρισης του συμβόλου οδήγησαν σε αδιέξοδα.
Κανένας ύποπτος δεν ανακρίθηκε ή συνελήφθη ποτέ σε σχέση με την υπόθεση, και μια αρχική αναταραχή του ενδιαφέροντος των μέσων ενημέρωσης σύντομα εξατμίστηκε.
Αλλά για όσους ήταν εκεί την ημέρα που βρέθηκε το πτώμα, δεν ήταν τόσο εύκολο να ξεχάσουν τη γυναίκα χωρίς γνωστό όνομα. Ακόμα αναρωτιούνται ποια ήταν - και σε ποιον μπορεί να λείπει.
«Όλοι είχαν κάποιον που τους λείπει»
Όταν η ντετέκτιβ Carina van Leeuwen επισκέφτηκε για πρώτη φορά τον τάφο του θύματος το 2007 για να κάνει εκταφή στα λείψανα, ένιωσε σοκαρισμένη και λυπημένη με την ιδέα ότι άνθρωποι έπεφταν στην αφάνεια με τον θάνατο.
Η ιδιοκτήτρια του νεκροταφείου ρώτησε την ντετέκτιβ τι σχεδίαζε να κάνει για «όλους τους άλλους». Τότε ήταν που συνειδητοποίησε το μέγεθος του προβλήματος με τα άγνωστα πτώματα.
Η αναγνώριση των νεκρών έγινε η ειδικότητά της και έχει προχωρήσει στον εντοπισμό 41 ατόμων που πέθαναν από διάφορα αίτια.
Όλα τα πτώματα που έχει αναγνωρίσει είχαν ένα κοινό χαρακτηριστικό. «Ανεξάρτητα από το πόσο καιρό χρειάστηκε για να τα αναγνωρίσουν, όλοι είχαν κάποιον που τους έλειπε», λέει.
«Ακόμα κι αν είναι 25 χρόνια μετά, οι άνθρωποι είναι πολύ χαρούμενοι που έχουν κάτι που μπορούν να θάψουν και να αποτίσουν τα σέβη τους».
Επιχείρηση «Ταυτοποίησέ Με»
Μόνο τέσσερα από τα πτώματα που βοήθησε η Carina να ταυτοποιηθούν στην Ολλανδία ήταν άνθρωποι από αυτήν τη χώρα, γι' αυτό πιστεύει ότι η συνεργασία με τις αστυνομικές δυνάμεις πέρα από τα σύνορα και η ευρύτερη ευαισθητοποίηση του κοινού είναι τόσο σημαντική.
Μία από τις περιπτώσεις Operation Identify Me είναι μια γυναίκα που βρέθηκε στο Βέλγιο με ένα χαρακτηριστικό τατουάζ ενός μαύρου λουλουδιού με πράσινα φύλλα και το "R'NICK" γραμμένο από κάτω.
Βρέθηκε ξαπλωμένη σε μια σχάρα σε ένα ποτάμι στην Αμβέρσα το 1992. Η αστυνομία είπε ότι είχε σκοτωθεί βίαια, αλλά ποτέ δεν ανακάλυψαν το όνομά της.
Σε άλλη περίπτωση από το 2002, το πτώμα μιας γυναίκας βρέθηκε σε ιστιοπλοϊκό όμιλο στη γερμανική πόλη Βρέμη, τυλιγμένο σε χαλί και δεμένο με σπάγκο.
Η Ιντερπόλ δηλώνει ότι ελπίζει ότι η έκδοση της δημόσιας λίστας αυτών των μαύρων ανακοινώσεων θα βοηθήσει στο να παρακινηθούν αναμνήσεις και θα ενθαρρύνει τους ανθρώπους να γνωστοποιήσουν οποιαδήποτε πληροφορία έχουν.
«Ίσως θα αναγνωρίσουν ένα σκουλαρίκι ή ένα συγκεκριμένο ρούχο που βρέθηκε στην άγνωστη γυναίκα», λέει η δρ Σούζαν Χίτσιν της Ιντερπόλ.
Σε ορισμένες από τις 22 περιπτώσεις, οι αστυνομικές δυνάμεις χρησιμοποιούν τεχνολογία που δεν ήταν διαθέσιμη τη στιγμή που βρέθηκαν τα πτώματα για να αυξήσουν τις πιθανότητές τους για αναγνώριση.
Μια νέα αναδόμηση προσώπου της γυναίκας στον κάδο στο Άμστερνταμ παρήχθη από τον Δρ Christopher Rynn, έναν ιατροδικαστή στη Σκωτία. Θυμάται ότι είδε τις αρχικές μεταθανάτιες φωτογραφίες της γυναίκας όταν ήταν φοιτητής και δεν τις ξέχασε ποτέ.
Ελπίζει ότι η νέα εικόνα, που παράγεται χρησιμοποιώντας προηγμένο λογισμικό υπολογιστή για την ανακατασκευή του προσώπου γύρω από το κρανίο, θα βοηθήσει στην αποκάλυψη νέων οδηγών.
Η Carina λέει ότι -ενώ θα ήθελε να λυθεί η υπόθεση και να βρεθεί ο δράστης- για εκείνη «τα πάντα έχουν να κάνουν με την ταυτότητα της γυναίκας, μόνο και μόνο για να την επιστρέψουν στην οικογένεια».
Λέει ότι «δεν θα εγκαταλείψει ποτέ» τη γυναίκα στον κάδο, ή τις άλλες που ερευνά. «Είσαι άτομο, έχεις όνομα, έχεις ιστορία και η ιστορία πρέπει να ειπωθεί μέχρι το τέλος, ακόμα κι αν το τέλος είναι τραγικό και φρικτό».
Πηγή: BBC