Ο πλανήτης έχει στη διάθεσή του μόνο μερικούς μήνες για να αποτρέψει τις εκπομπές ρύπων να ξεπεράσουν τα προ πανδημίας επίπεδα φέτος, καθώς οι οικονομίες αρχίζουν να ανακάμπτουν από την κρίση του κορωνοϊού, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Ενέργειας.
Νέα στοιχεία του Οργανισμού καταδεικνύουν ότι οι εκπομπές ρύπων από ορυκτά καύσιμα αυξάνονταν σταθερά στο δεύτερο μισό του 2020, καθώς οι μεγάλες οικονομίες έπαιρναν και πάλι μπροστά. Έως τον Δεκέμβριο 2020, οι εκπομπές ρύπων βρίσκονταν κατά 2% υψηλότερα από την ίδια περίοδο έναν χρόνο νωρίτερα.
Η νέα αύξηση των εκπομπών ρύπων ξεκίνησε λίγους μόνο μήνες αφού η πανδημία προκάλεσε τη μεγαλύτερη πτώση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, και απειλεί να ακυρώσει τις ελπίδες ότι οι παγκόσμιες εκπομπές άνθρακα έφτασαν στο απόγειό τους το 2019.
Οι κυβερνήσεις πρέπει να εφαρμόσουν πολιτικές καθαρής ενέργειας
Ο διευθύνων σύμβουλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Ενέργειας δήλωσε ότι διακινδυνεύουμε την ιστορική ευκαιρία να παραμείνει το 2019 ως το οριστικό απόγειο των παγκόσμιων εκπομπών ρύπων. Αν μέσα στους επόμενους μήνες οι κυβερνήσεις δεν εφαρμόσουν τις σωστές πολιτικές καθαρής ενέργειας, θα επιστρέψουμε εκεί που βρισκόμασταν, τόνισε, υπογραμμίζοντας ότι αυτό έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις φιλόδοξες δεσμεύσεις που ανέλαβαν πολλές κυβερνήσεις.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Ενέργειας ήταν ένας μόνο από τους σημαντικούς οργανισμούς που κάλεσαν τις κυβερνήσεις διεθνώς να εκπονήσουν σχέδια ώστε να χρησιμοποιήσουν τις πολιτικές πράσινης ενέργειας ως μέσο οικονομικής τόνωσης μετά την κρίση της πανδημίας. Ωστόσο, έρευνα της εφημερίδας «Guardian» αποκάλυψε ότι μόνο ένα μικρό ποσοστό των μεγάλων οικονομιών άρχισε να διοχετεύει χρήματα από τα πακέτα βοήθειας στην προσπάθεια να μειωθούν οι εκπομπές άνθρακα το περασμένο έτος, είτε πρόκειται για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ηλεκτρικά οχήματα ή ενεργειακή αποδοτικότητα.
Η πρώτη έκθεση του Οργανισμού που καταγράφει τις μηνιαίες εκπομπές άνθρακα ανά περιοχή διαπίστωσε έναν ισχυρό συσχετισμό μεταξύ των χωρών που εφάρμοσαν πακέτα οικονομικής τόνωσης με σαφή περιβαλλοντικά οφέλη -όπως η Γαλλία, η Ισπανία, η Μεγάλη Βρετανία και η Γερμανία- και αυτών που απέτρεψαν την αύξηση των εκπομπών άνθρακα.
Οι χώρες που υιοθέτησαν τα λιγότερα πράσινα μέτρα οικονομικής τόνωσης
Εν τω μεταξύ, οι χώρες που υιοθέτησαν τα λιγότερα πράσινα μέτρα οικονομικής τόνωσης, όπως η Κίνα, η Ινδία, οι ΗΠΑ και η Βραζιλία, κατέγραψαν κάθετη άνοδο των εκπομπών ρύπων στο δεύτερο μισό του 2020, όταν οι οικονομίες τους άρχισαν να ανοίγουν και πάλι.
Η Κίνα ήταν η πρώτη μεγάλη οικονομία που αντιμετώπισε την πανδημία και άρχισε να άρει περιορισμούς, και η μοναδική μεγάλη οικονομία που κατέγραψε ανάπτυξη το προηγούμενο έτος, με τις εκπομπές άνθρακα τον τελευταίο μήνα του 2020 να ξεπερνούν κατά 7% εκείνες του Δεκεμβρίου 2019. Οι εκπομπές ρύπων μειώθηκαν κατά 12% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2019 τον προηγούμενο Φεβρουάριο, αλλά για το σύνολο του έτους οι εκπομπές άνθρακα της Κίνας ξεπέρασαν κατά 0,8% τα επίπεδα του 2019.
Στην Ινδία και τη Βραζιλία, οι μηνιαίες εκπομπές ρύπων τον Δεκέμβριο ήταν και στις δύο περιπτώσεις κατά 3% υψηλότερες από την αντίστοιχη περίοδο το 2019, σημαντικότατη αύξηση σε σύγκριση με την περίοδο του πιο σκληρού lockdown τον Απρίλιο, όπου οι εκπομπές ρύπων της Ινδίας ήταν κατά 41% χαμηλότερες από αυτές του 2019 και της Βραζιλίας 23% χαμηλότερες.
Η ΕΕ, επίσης, έφτασε στο κατώτερο επίπεδο εκπομπών ρύπων τον προηγούμενο Απρίλιο, 22% χαμηλότερα από τα επίπεδα του 2019, και οι εκπομπές παρέμειναν κατά 5% χαμηλότερες τον Δεκέμβριο, κατά ένα μέρος λόγω των συνεχιζόμενων περιορισμών των ταξιδιών στην προσπάθεια περιορισμού της μετάδοσης του κορωνοϊού και των μεταλλάξεών του.
Ο διευθυντής του Παγκόμιου Οργανισμού Ενέργειας δήλωσε ότι «δεν είναι πολύ αργά» για να εμποδίσουν οι κυβερνήσεις τις εκπομπές άνθρακα να φτάσουν σε επίπεδα υψηλότερα από αυτά του 2019, «αλλά αρχίζει να γίνεται δύσκολο».
«Οι κυβερνήσεις όλων των χωρών, και ιδιαίτερα των μεγάλων οικονομιών όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ινδία, η ΕΕ και η Ιαπωνία, θα πρέπει να περιλάβουν πολιτικές καθαρής ενέργειας στα πακέτα οικονομικής ανάκαμψης», τόνισε.