Η Μεσόγειος, μαζί με ορισμένες άλλες περιοχές του πλανήτη όπως η Αρκτική, μετατρέπεται κυριολεκτικά σε «hotspot» της κλιματικής αλλαγής, συμφωνούν οι ειδικοί.
Κι αυτό προκύπτει και από το υπό επεξεργασία δεύτερο σκέλος της επικαιροποιημένης έκθεσης της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ (Intergovernmental Panel on Climate Change-IPCC), στο οποίο αναφέρεται το Γαλλικό Πρακτορείο.
Σύμφωνα με το σκέλος αυτό της έκθεσης, η Μεσόγειος θα πρέπει να προετοιμάζεται για ακόμη σφοδρότερα κύματα καύσωνα, ξηρασία και περισσότερες πυρκαγιές -κι όχι μόνο.
«Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούν, μεταξύ άλλων, οι κίνδυνοι αναφορικά με την άνοδο της στάθμης των θαλασσών, την απώλεια της βιοποικιλότητας σε στεριά και θάλασσα, οι κίνδυνοι σε σχέση με τις ξηρασίες, τις πυρκαγιές, τις αλλαγές στον κύκλο του νερού, την παραγωγή τροφίμων, οι κίνδυνοι για την υγεία σε αστικούς και αγροτικούς οικισμούς λόγω της θερμότητας και αλλαγών στους φορείς ασθενειών».
Οι εκθέσεις της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή δίνονται σταδιακά στη δημοσιότητα.
Το προσχέδιο της Ομάδας Εργασίας Ι, που ασχολείται με τις φυσικές αρχές της κλιματικής έρευνας, δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα, με τους επιστήμονες να προειδοποιούν, μεταξύ άλλων, ότι η άνοδος της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμό σε σύγκριση με τα προβιομηχανικά επίπεδα είναι πιθανό να επιτευχθεί νωρίτερα από ό,τι υπολογιζόταν προηγουμένως, ίσως στις αρχές της επόμενης δεκαετίας.
«Όσο ανεβαίνει η θερμοκρασία παγκοσμίως, τόσο περισσότερο θα βιώνουμε ακραία φαινόμενα, που δεν έχουμε ξαναδεί», προειδοποιεί η Φριντερίκε Ότο, συγγραφέας του σχετικού σκέλους της έκθεσης και επικεφαλής του Ινστιτούτου Κλιματικής Αλλαγής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.
Μέχρι τα μέσα του αιώνα 93 εκατ. άνθρωποι στη Μεσόγειο θα εκτίθενται σε υψηλή θερμική καταπόνηση
Το τμήμα της έκθεσης για το κλίμα που παρατίθεται από το Γαλλικό Πρακτορείο για την περιοχή της Μεσογείου βρίσκεται ακόμη υπό διαμόρφωση και αρμόδια για τη σύνταξή του είναι η Ομάδα Εργασίας II, με επικεφαλής τον θαλάσσιο βιολόγο Χανς Ότο Πέρτνερ του Ινστιτούτου Άλφρεντ Βέγκενερ, στο Μπρέμερχαφεν της Γερμανίας, που θέλουν να παρουσιάσουν τα πορίσματά τους τον ερχόμενο Φεβρουάριο.
Είναι σαφές, λέει στο γερμανικό περιοδικό SPIEGEL, ότι οι λεπτομέρειες στα υπό συζήτηση κείμενα θα αλλάξουν, αλλά «αυτά τα ακραία φαινόμενα που βλέπουμε αυτή τη στιγμή στην περιοχή της Μεσογείου συνάδουν με τις προβλέψεις».
Το προσχέδιο της έκθεσης προειδοποιεί για άνω του μέσου όρου αύξηση των θερμοκρασιών στην περιοχή, η οποία είναι περίπου 20% υψηλότερη από τον παγκόσμιο μέσο όρο.
Είναι ενδιαφέρον ότι στην περίπτωση της Μεσογείου αυτό δεν πρέπει να μεταφράζεται σε ισχυρότερες βροχοπτώσεις -και αυτό μολονότι ο θερμότερος αέρας μπορεί στην πραγματικότητα να απορροφήσει περισσότερους υδρατμούς.
Το γιατί συμβαίνει αυτό, το εξηγούν ερευνητές του φημισμένου MIT στην επιθεώρηση «Journal of Climate», επιρρίπτοντας την ευθύνη σε έναν συνδυασμό μεταβολών των ανέμων στην ανώτερη ατμόσφαιρα, τη θέση των βουνών στη Μεσόγειο και τη μείωση της διαφοράς θερμοκρασίας μεταξύ των χερσαίων μαζών και της θάλασσας που περικλείουν.
Σύμφωνα με το προσχέδιο της έκθεσης της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ, μέχρι τα μέσα του αιώνα έως και 93.000.000 άνθρωποι στο βόρειο τμήμα της περιοχής της Μεσογείου ενδέχεται να εκτίθενται σε υψηλή ή πολύ υψηλή θερμική καταπόνηση, ενώ αναφορικά με τις πυρκαγιές η πρόβλεψη είναι ότι οι καμένες εκτάσεις μπορεί να αυξηθούν κατά 87% αν η θερμοκρασία παγκοσμίως αυξηθεί κατά μέσο όρο δύο βαθμούς Κελσίου, και κατά 187% με αύξηση τριών βαθμών Κελσίου!
Η βλάστηση στη Μεσόγειο αποξηραίνεται και γίνεται εύφλεκτη
«Η κλιματική αλλαγή σημαίνει ότι τα μεσογειακά τοπία γίνονται όλο και πιο εύφλεκτα, επειδή η βλάστηση στεγνώνει και γίνεται εύφλεκτη», λέει ο Μάθιου Τζόουνς τού Tyndall Center for Climate Change Research στο Νόριτς της Βρετανίας.
Ένα κύμα καύσωνα δεν αντιπροσωπεύει μια τάση, ούτε οι πυρκαγιές μιας χρονιάς μπορούν να αποδοθούν άμεσα στην κλιματική αλλαγή, αλλά οι έρευνες έχουν ήδη αξιόπιστα ευρήματα. Κι η έκθεση της IPCC καθιστά σαφές ότι η αλλαγή του κλίματος αλλάζει τους όρους του παιχνιδιού αναφορικά με τη ζέστη, σύμφωνα με τον Χανς Ότο Πέρτνερ, ειδικά επειδή ο συνδυασμός ακραίων καιρικών φαινομένων καθίσταται πιθανότερος με την άνοδο της θερμοκρασίας. Δηλαδή, κύματα καύσωνα και ξηρασίες ή ισχυρές βροχές και καταιγίδες συμβαίνουν ταυτόχρονα λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Η έκθεση της Ομάδας Εργασίας ΙΙ της IPCC θα ασχοληθεί με αυτές τις συνέπειες για τον άνθρωπο και τα οικοσυστήματα το επόμενο έτος. Και εκτός από τους θνήσκοντες κοραλλιογενείς υφάλους, τους θαλάσσιους πάγους που λιώνουν και τα αρχέγονα δάση που απειλούνται από την αποψίλωση, θα αφορά επίσης στις δραματικές συνέπειες για τους ανθρώπους στην περιοχή της Μεσογείου. Ο ερευνητής Πέρτνερ προειδοποιεί: «Με τη ζημιά στο φυσικό περιβάλλον, χάνουμε τον πιο σημαντικό σύμμαχό μας στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής».